Bağımsız Değişkenlere Göre Dindarlık Düzeyi

2- Bağımsız Değişkenlere Göre Dindarlık Düzeyi

Tablo 2'de görüldüğü gibi araştırmaya katılan deneklerin dindarlık düzeyleri bazı bağımsız değişkenlere göre değişiklik arzetmektedir. Şöyleki; “ölümün eşiğine gelme” değişkeni ile deneklerin dindarlık düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Buna göre bu tip bir tecrübe yaşayanların dindarlık ölçeğinden aldıkları puan (33.38), bu tip bir tecrübe yaşamayanlardan (31.84) daha yüksektir [1014].

Ölümü düşünme sıklığına göre de deneklerin dindarlık seviyeleri değişmektedir. Zira ölümü “çok sık” düşünen denekler, en yüksek düzeyde dindarlık skorları gösterirken (34.81), “hiç düşünmeyenler”in dindarlık ölçeğinden almış oldukları puanlar (26.60) en düşük seviyededir. Yine ölümü “arasıra” düşünenler (32.78), “çok az” düşünenlerden (28.73) daha dindar görünmektedir [1015].

Mezarlık ziyareti sıklığı ile deneklerin dindarlık düzeyleri arasında istatistiki açıdan anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Şöyle ki, ölümü düşünme sıklığında olduğu gibi mezarlık ziyaretinin sıklığı arttıkça, dindarlık düzeyi de artmaktadır. Buna göre en sık oranda; “haftada bir” mezar ziyaretine giden denekler, en yüksek (36.44) dindarlık skorları gösterirken, hiç mezar ziyaretine gitmeyen denekler ise en düşük düzeyde (30.51)) dindarlık skorları göstermiştir. Ayda bir defa mezar ziyareti yapan denekler ise, sadece arefe ve bayramlarda mezarlık ziyaretine giden deneklerden daha yüksek dindarlık skorları göstermiştir [1016].

Ölüme atfedilen mâna ile deneklerin dindarlık düzeyleri arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Şöyleki, ölümü “alınyazısı” olarak algılayan denekler ile “başka” seçeneğini işaretleyerek ölüm hakkında aşağı yukarı aynı değerlendirmelerde bulunan denekler, ölümü diğer şekillerde algılayanlara nazaran daha yüksek dindarlık skorları göstermişlerdir (33.71; 33.92). Ölümü “bir yok oluş” ve “biyolojik bir olay” olarak algılayan denekler ise, en düşük düzeyde dindar gözükmektedir (20.12; 20.57). Ölümü bir tür “musibet” olarak algılayan deneklerin dindarlık seviyeleri ise hayli yüksek (30.87) olarak tespit edilmiştir [1017].

Ölüm konulu sohbetler yapma ile dindarlık arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Şöyleki, “sık sık” ölüm konulu sohbet yapan denekler, bu tip sohbetler yapmayan deneklere nispetle daha yüksek dindarlık skorları göstermiştir. Zira bu tip sohbetleri sık sık yapan deneklerin dindarlık ölçeğinden aldıkları ortalama puan 36.00 ortalamayla en yüksek, hiçbir zaman böyle sohbetler yapmayanların aldıkları ortalama puanlar (27.29) ise en düşük düzeydedir. Arasıra ölüm konulu sohbetler yapanların ölçülen dindarlık düzeyleri (33.22) ise, sık sık bu tip sohbetler yapan deneklerin dindarlık düzeyine daha yakındır [1018].

Deneklerin değer verdikleri birisini kaybetmeleri ve önemli bir sağlık sorununa sahip olmaları ile dindarlık düzeyleri arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı görülmüştür. Ayrıca deneklerin bireysel ideallerini gerçekleştirme oranının, istatistiki açıdan anlamlılık seviyesine ulaşmasa da [1019] dindarlık düzeyi üzerinde etkili olduğu söylenebilir. Şöyleki ideallerinin tamamını gerçekleştirenler, ideallerinin daha azını gerçekleştirenlere göre daha dindar gözükmektedir. [1020]

[1014] (F=6.57, p< .05).

[1015] (F= 18.46, p<.001).

[1016] (F=4.68, p< .01).

[1017] (F=46ll,p<.001).

[1018] (F=27.41,p< .001).

[1019] (F=2.27,p>.05)

[1020] Yrd. Doç. Dr. Faruk Karaca, Ölüm Psikolojisi, Beyan Yayınları: 302-304.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın