Zekât Yaptırım Zoruna Dayanır

3- Zekât Yaptırım Zoruna Dayanır:

Mükellefler isteğe bağlı olarak değil, âyet ve hadisler ile bunların gösterdiği yaptırımlar mecbur ettiği için zekât öderler. Bu anlamda, zekât, İslâm'ın beş esasında olduğu kadar, zenginlerin fakirlere ödemek zorunda olduğu bir borçtur. Bu yüzden de ödeyen, ödenen kimsenin başına kakma hakkına sahip olamaz. Zekât, mükelleflerin vicdanlarına bırakılmadığı için, bir takım müeyyidelerle güçlendirilmiştir. [115] Ancak, devlet, zekâtın organizesini üstlenemezse, artık mükellef, bu borcunu bizzat ödemek zorundadır, yani “Sultan istemese de, İman ve Kur'ân bunu istemektedir.”

Vergi, zora dayanan kesin bir ödemedir. Vergi, devletin vergilendirme yetkisine dayanılarak kanunla alınır. Kanun, vergilerin şartlarını belirtir. Durumları bu şartlara uyan kimseler, vergiyi vermek zorundadırlar. Bu anlamda, verinin verilip verilmemesinde mükelleflerin rızası göz önüne alınmaz. Vergisini vermek istemeyenlere karşı, gerektiğinde zora başvurulur. Öte yandan vergi, kesin bir ödemedir. Bir karşılık veya ileride geri verme söz-konusu olmaz. Oysa bazen zora dayanan devlet borçlanmalarında bile, borç, süre dolunca geri verilir.

Verginin zora dayanması temel bir kural olmakla birlikte, kanunla alınması demokratik ülkelerde nihayet milletin izni olduğu anlamına gelir. Kanunlar, milleti temsil eden meclislerce yapıldığına göre, vergi konulması dolaylı olarak fertlerin önceden verilmiş iznine dayanmaktadır; bu bakımdan vergide rızanın bulunduğu söylenebilir.

4- Zekât Ancak Belli Sınıflara Harcanır:

Mükellefler kadar, zekât alacaklısı olan devlet de, zekâtı harcama açısından Kur'ân'a göre hareket etmek zorundadır. Zekât; ruhî, ahlâkî, sosyal ve siyasî bir takım maksatlarla Kur'ân tarafından tespit edilen alan ve sınıflara harcanır. Fakirlerden alınıp zenginlere harcanması sözkonusu olmaz. [116]

Oysa vergiler, devlet tarafından genel hizmetlere harcanarak zekâttan ayrılırlar.

5- Zekât Tek Taraflı Olarak Alınır:

Zekâtın ödenmesi âyet ve hadisler ile belirtildiği şekilde olur. Mükellefler, -genellikle- devletle yapacakları herhangi bir anlaşmaya göre zekât ödeyemezler. [117]

6- Zekât Müslüman Toplumun Üyesi Olmak Sıfatıyla Ödenir:

Bu anlamda zekât, yalnızca -gerçek veya tüzel kişi olabüen-müslümanlar için sözkonusudur. Gayrimüslimler vergi açısından ayrı bir statüye sahiptir. [118]

Bu özellikleriyle zekât, önceki dinlerde bulunan zekâttan apayrı bir yapıdadır, mükemmel bir vaziyettedir. Ayrıca, gerek tarihteki, gerekse, günümüzdeki vergilerden, mükellefiyet ve harcama açısından -onlara örnek olacak şekilde- olumlu ve ileri manada farklılıklar gösterir.

[115] Bkz. aşağıda 36. 1. 9.

[116] Bkz. aşağıda 113-119.

[117] Bkz. aşağıda 17.1. 2.

[118] Bkz. aşağıda 17.1. 2.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın