Namazdan Sonra Tezkiye

9- Namazdan Sonra Tezkiye, Şahitlik Ve Konuşma Yapmak: [508]

Türkiye’deki âdete göre, cenaze namazı kılınınca, imam,

“Ey cemaat bu kişiyi nasıl bilirsiniz?” diye sorar; cemaat de

“İyi bilirdik, Allah rahmet eylesin” derler. Büyük şehirlerde rastladığımız bir âdet daha bulunmaktadır: Namazdan sonra, imam, cenazenin başında nutuk çekiyor, onun iyiliklerinden bahsediyor, dua edip cemaatin tezkiyesini alıyor.

İslâm âlimleri, âyet ve hadislerin umumî hükümlerini gözönüne alarak şöyle demişlerdir: Ahlâksızlık, fısk ve bid’ati açık olan kimselerin kötülüklerini söylemek, -eğer bunda bir faydavarsa- caizdir. Müslümanları uyarmak, yolundan yürümelerini önlemek, halinden ibret almalarını temin etmek niyetiyle, bazı ölülerin kötülüklerini anmak faydalı ve caizdir.

Hz. Peygamber’den, kâfir ölüleri hakkında, lanet vb.’nin caiz olduğu konusuyla ilgili bir hadis nakledilmektedir. Ancak, her caizin ulu orta kullanılmayacağı, müslümanın abes ile meşgul olmayacağı tabiîdir.

Bu açıklamalar ışığında, şu sonuçlara varılabilir:

(a) Ölü başında nutuk çekmek, hem cahiliye âdetidir, hem de ölünün teçhiz ve defninde acele davranma sünnetine aykırıdır.

(b) Müslümanların, bilmedikleri kişiler için, yalan yere iyi veya kötü diye şahitlik etmeleri, caiz değildir.

“Allah rahmet eylesin” denilir; bu bir duadır, şahitlik değildir. İyi bildiğimize iyi demek sünnettir, faydalıdır. Kötü bildiğimiz kişi hakkında susmak evlâ, fayda varsa durumunu anlamak caiz, bazan vazifedir.

10- Sünnetleri: [509]

ÜM’e göre, cenaze namazının birtakım sünnetleri varken, Maliki Mezhebine göre, cenaze namazının sünnetleri olmayıp, müstehapları vardır

[508] Karaman, İslâm'ın İşığında Günün Meseleleri, s. 86-89.

[509] İbn Kudâme, age, c. 2, s. 492-493; Cezîrî, Fame, c. I, s. 522-523.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın