Mükellef

107. Mükellef

1- Mükellefliğin Sebebi:

Fitre -az önce belirtildiği üzere- sağlığa ve yaratılışa şükür nişanesi olarak ödenmektedir.

2- Fitrenin Hükmü: [5]

Fitre, kesin bir hükme bağlanmadığından, bu konuda hukukçular çok değişik görüşler belirtmektedirler:

1) İçlerinde ÜM, Zahirî Mezhebi, Ebu'l-Aliye, Atâ ve İbn Sirin-'in bulunduğu Cumhur'a göre, fitre ödemek farzdır. [6] 1983-4 tarihli Mısır zekât kanunu tasarısı (m. 4) da, fitreyi zorunlu kılmıştır.

2) Hanefî Mezhebine göre, gerekli şartları taşıyan müslümanlara fitre ödemek vaciptir. Ancak bu vacip, fevrî (hemen) değil, ömrîdir (istenen vakitte ödenebilir). Bununla birlikte, fevrî olduğunu savunan hukukçular da bulunmaktadır. [7]

3) Ebu Ubeyd, bazı zahirî hukukçular ile şafii hukukçu İbnu'l-Leban'a göre, fitre sünnettir. [8]

4) Bazı maliki hukukçulara göre, zekâtın farz kılınmasından sonra, fitre artık neshedilmiştir.

İshak b. Kaheveyh fitrenin farz olduğunda sanki icma buluna makta, İbnu'l-Munzir ise icma vardır demektedir. [9]

Fitre, hicretin ikinci yılı şaban ayında emredilmiş olup, meşru kılınışı zekâttan öncedir. Gerek Hz. Peygamber, gerekse sahabe zekât âyeti indikten sonra ve önce fitreyi devamlı olarak ödediklerinden, bu malî ibadetin en azından sünnet hükmünü alması, fakat muhtemelen vacip olması gerekir.[10]

[5] Damad, Mecmau'l-Enhur, c.I.s. 226; İbn Rüşd, BM, c.I, s. 253; Kardavî, FZ, c. II, ş. 918-920; Mergınânî, Hidâye, c. I, s. 115; Serahsî, Mebsut, c. III, s. 101; Tuğ, İslâm Vergi Hukuku, s. 64; Yavuz, İZM, s. 280.

[6] LZK, m. 20.

[7] İbn Rüşd, BM, c. I, s. 253; Kâsânî, BS, c.II, s. 69.

[8] Bu görüşün tenkidi için bkz. Kardavî, FZ, c. II, s. 920-921.

[9] İbnu'l-Munzir, Kitabu'l-İcma, s. 32; Kardavî, FZ, c. II, s. 920.

[10] Ebu Zehra, İslâm'da Sosyal Dayanışma, s. 191; Tuğ, İslâm Vergi Hukuku, s.64; Yavuz, İZM, s. 281.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın