> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Akaid Eserleri > Kelam İlmi > Galiyye
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Galiyye  (Okunma Sayısı 3616 defa)
09 Ekim 2010, 13:46:31
Safiye Gül

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 15.436


« : 09 Ekim 2010, 13:46:31 »



GALİYYE VE BÂTINİYYE


Galiyye


A. Cereyanın Adı - Ortaya Çıkışı
 

a$mak" manasına gelen kökünden türemiş  hadd, asan, tayın edilmiş sınırın ötesine gecen demekti .Had di aşanlar, manasmdaki-ğâliyye.  "Had- hUSUSİardan  dîniyyeden)  birnevi anlasma

(Karmatner)

 adet olmuştur. Ne var kilıçlann gölgesinde şiddetle mücadele etmiştir. Şîantn diğer mutedil guruplarının da gulât ile olan fikrî mücadeleleri az değildir [89]

Galiyyenin ortaya çıkış tarihine gelince, yukarıda, Hz. Ali'nin ha­yatında zuhur eden şîîlik hareketleri içinde, Abdullah b. Sebe'in yü­rüttüğü fitnenin nihaî bir merhalesi olarak Hz. Alî'nin şahsını tanrı­laştırma aşırılığının görüldüğünü söylemiştik (bk. s. 198 vd.) Daha son­ra bu gulüvv cereyanı, zayıf da olsa Keysâniyye içinde devam etmiş, müteakiben Şîanın en kalabalık guruplarını sinesinde toplamış bu­lunan İmamiyyeye sızmış (gulât-t İmamiyye) ve İsmaİliyye tarafından devam ettirilmiştir.

Bâtıniyyenin içyüzünü anlamak için bir müddet onların arasına karışan, Yemen'in Sünnî âlimlerinden  Muhammed b. Mâlik el-Ham-mâdî (v. 470/1077) ve Zeydiyye âlimlerinden Muhammed b. ei-Hasan ed-Deylemî'nin    (v. 711/1311)    kaydettiklerine    göre    sistemli    bir cereyan    olarak    Bâtıniyyenin    kurucusu     Meymün     el-Kaddâh'tır. Aslen  İran'ın Ehvaz bölgesinden olan el-Kaddâh,  mecûsî (veya ya-hudî) iken Ca'fer-ı Sâdık'ın (v. 148/765) yanında güya müslüpıan ol­muş ve onun hizmetine girmiştir.    Fakat hicrî 170 yılında Kûfe'de «müslümanlara tuzaklar kurarak» her âyet ve hadisin bir İç manası (te'vili) bulunduğunu, zahirî mananın bir sembolden  ibaret olduğu­nu  iddia  etmiş;   namaz, oruç, zekât gibi  dînî vecibelerin gereksiz olduğunu   söylemiştir.  el-Kaddâh'in   oğlu  Abdullah   (v.   180/796)  da babasının yolundan yürüyerek şîîlik perdesi  altında bozuk fikirleri­ni yaymaya devam etmiş ve rolünü, kendisinden sonra oğlu Ahmed'e devretmiştir. Ahmed Şam'dan çıkarak Irak taraflarına gitmiş, orada Karmat veya Kırmıt adında biriyle  işbirliği  yaparak  Bâtınîliği  yay­maya devam etmiştir. Karmat'ı, Hamdan Karmat (v. 293/906) adın­daki tilmîzi takibetmiştir. Bu sebeple Bâttniyyeye Karmatîler denil­meye başlanmıştır [90]. Gittikçe yayılan  Karmatîliğin  İrak,  Bahreyn, İran, Rey, Curcan, Horasan, Sicistan, Yemen... taraflarında temsilci­leri türemiştir.

İlk devir Bâtınî- Karmatî hareketlerini »idare edip isyanlar çıka­ran simalar arasında Hamdan, kayınbiraderi Abdan, Ebû Saîd ei-Cennâbî  (v.  301/914)  ve  oğlu  Ebû  Tahir  el-Cennâbî  (v.  332/944)  meş­hurdur [91][92]

 

B. Galiyyenin  Ana  Görüşleri
 

Gerek ehl-i sünnete, gerek mutedil Şîaya mensub olan bir çok mezhepler tarihi müellifi, galiyye guruplarını hiç bir zaman samimi kabul etmemiş; onların, haddi zatında mecûsî, yahudî veya mülhid (Allahsız) kimseler oldukları hafde müslümanların akidesini bozmak ve İslâmı içinden yıkmak için yerine göre müslüman göründükleri­ni söylemişlerdir [93]. Bunun için olacaktır ki bu müfrit zümrelere ait ahenkli ve sabit görüşler tesbit etmek güç bir şey olmuştur. Bâtı­nî-Karmatî akidesini doğru olarak tesbit etmenin bîr güçlüğü de bu akidenin, sâlikleri tarafından gizli tutularak apaçık ortaya konul­mamış olmasından doğmaktadır. Bu sebeple muhaliflerinin eserle­rinden istifade etmek mecburiyeti hâsıl olmuştur. Tabiatıyle sünnî ve mutedil müslüman gurupların, düşman bildikleri galiyye zümre­leri hakkında tamamen tarafsız kalmaları  kolay değildir [94]

Müfrit guruplar manasına gelen galiyye en kısa ifadesiyle «Hz. Ali hakkında aşırılığa düşenler» diye anlatılır. Onlara ait olmak üze­re tesbit edilen ana görüşleri aşağıda hulâsa ediyoruz. Şunu be­lirtelim ki galiyyeye nisbet ederek sıralayacağımız bu görüşlerin hepsi bütün müfrit guruplar tarafından benimsenmiş olmayabilir. Ancak, biraz önce de belirttiğimiz üzere galiyye, kendi öz İnanış ve

görüşlerini gizleyen, duruma göre renk değiştiren, samimiyetsiz *e istikrarsız çeşitli guruplardan müteşekkildir. Bu sebepledir ki onlar­dan bahseden kaynaklar da çelişik ifadeler taşır. Biz burada onlara nisbet edilen görüşlere genel bir bakış yapmak durumundayız. [95]

 

1. Tanrılaştırma (Te'lîh)
 

Genellikle Hz. Ali'ye tanrılık nisbet etme tarzında görünür. Bü­tün peygamberlere, çeşitli imam ve liderlere ulûhiyet nisbet eden­ler de vardır. Tanrılaştırma İnancı içinde : Halikı mahlûka veya mah­lûku Halika benzetme (tecsîm, teşbih), ilâhî ruhun insan bedenine girmesi (hulul) ve Cenabı Hakkın Hz. Muhammed ile Ali'yi .yaratıp kâinatın yaratılış ve idare edilişini bunlara, hatta Ali'den sonra imamlara bıraktığı (tefvîz) gibi bâtıl akideler de vardır. Hatta hulul manasındaki tenasüh da bu görüşün  içinde mütalâa edilebilir.

Bu çeşit görüşlere sahib olan müfrit zümrelerin sayısı 20 civa­rındadır. Sebeiyye, Aliyyullahiyye, Hattâbiyye, Beyâniyye, Berkukiy-ye, Mukannaiyye, Dürziler, İsnâaşeriyye ile İmamiyye galiyyesi bun­lardandır[96].[97]

 

2. Nübüvvet iddiası :
 

Hz. Ali (kerremellahu vecheh) başta olmak üzere kabul ettikle­ri İmamlara peygamberlik nisbet edenler olduğu gibi bizzat kendile­rinin peygamber olduğunu ileri sürenler de vardır. Bu ikinciler de etraflarında, kendilerine inanan kimseler bulmuşlardır. Bazı sapık guruplar da imamlarına hem ulûhiyet, hem de nübüvvet nisbet etmişlerdir. Nübüvvet iddiası etrafında ifrata düşenler arasında Gurâbiy-ye, Muğîriyye, bazı Karmatîler, Keysâniyye ile İsnâaşeriyyenin müf­ritleri vardır [98][99]

 

3. Kıyameti  inkâr :
 

Bazı müfrit guruplar dünyayı ölümsüz kabul ederek kıyameti İn­kâr etmişler, cennet ile cehennemi dünyadaki nimetler ve sıkıntı­larla yorumlamışlardır. Mansûriyye ile Muammeriyye bunlardandır [100][101]

 

4. Tenasüh :
 

GaÜyye kalabalıkları içinde rûh-i ilâhînin, kendilerince kabul edi­len imam ve liderlere hulul ettiğini ileri sürenler olduğu gibi imam­lardan bîrinin ölmesiyle ruhunun diğer imama geçtiğini iddia eden­ler de vardır. Bu bâtıl itikadın Hind inanışlarından İntikal ettiği anla­şılmaktadır. Keysâniyyenin bazı guruplarında tenasüh görüşünün mevcud olduğunu daha önce söylemiştik (bk. s. 201). Sebeiyye, Be-yâniyye, Hattâbîyye, Râvendiyye gurupları da tenâsüha kail olanlar­dandır [102][103]

 

5. Rec'at:
 

Yukarıda Keysâniyye ve İmamİyyeden bahsederkenn onların rec'-ate inandıklarını söylemiştik (bk. s. 201-210). «Geriye dönüş, tekrar gel­me» manasını taşıyan rec'at özellikle siyaset alanında muvaffak ola­mamış imam ve liderlerin ölmedikleri veya zahirî bir ölümle (gay­bubet, intifa) insanların arasından ayrılıp gizlendikleri, zamanı ge­lince tekrar geriye dönüp iktidara gelecekleri iieriye sürülmüştür. [104]

 

6. Bedâ':
 

Lügatte zahir olmak, ortaya çıkmak manasına gelen bedâ', mez­hepler tarihinde, bir şeyin veya bir hadisenin, Allah tağlânın önce- der> bildiği şekilde değil de onun aksine vuku bulması demektir. Bu­na göre Cenabı Hak, bir şeyi veya bir hadiseyi, vuku bulmadan ön­ce bir tarzda biliyor, murad ediyor ve emrediyor; fakat sonra ken­disinde yeni b|r bilgi hasıl oluyor, bu defa da o şeyi öncekinin aksi­ne murad eder, emreder, o şey de son şekliyle meydana gelmiş olur. Genellikle Keysâniyyenin bu görüşe sahib olduklarını yukarıda söy­lemiştik (bk. s. 201). Şüphe yok ki bedâ', Allah taâlâya nisbet edile-miyecek müfrit bir görüştür [105][106]

 

7. İbâha
 

Tâ imam Ebu'l-Hasan el-Eş'arîden (v. 324/936) günümüze kadar mezhepler tarihi sahasında eser yazan sünnî ve mutedil şîî müel­liflerin kanaatlerine göre Şîadan olduklarını iddia eden, fakat Zeydî âlim ed-Deylemî'nin (v. 711/1311) de İfade ettiği gibi gerçek yüzleriy-le Ehl-i Beyt düşmanı olan [107] müfrit guruplar (galiyye), özellikle Bâtıniyye, ibâha görüşünü benimsemişlerdir. «Mubah kılmak, bir şe­yin mubah ve meşru olduğunu kabul ve ilân etmek» demek olan «ibâ­ha», taraftarlarınca (ibâhıyye, İbâhıyyûn) dinin iki önemli sahasına teşmil edilmektedir: haramların halâ! kabul edilmesi ve farzların kal­dırılması. Onlarca halâl kabul edilen haramların içinde : gebermiş hayvan eti, şarap, zina, livâta cinsinden hurmiyeti kesin delillerle sa­bit olmuş bütün yasaklar vardır. Lüzumsuz sayıp kaldırdıkları farz­lar da namaz, oruç, zekât, hac, abdest, gusül gibi dinin kesin emir­leridir.

Tamamen İslâm dışı çevreleı-in tesiri altında kalan bu müfrit gurupların bazılarında, eski İrandan gelen «mahremlerle evlenme» sapıklığı bile mevcuddur. Kaynaklar, ayrıca, Bâbekİyye veya Hurre-miyye denilen bazı Karmatî guruplarda toplu ha...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Galiyye
« Posted on: 29 Mart 2024, 15:00:13 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Galiyye rüya tabiri,Galiyye mekke canlı, Galiyye kabe canlı yayın, Galiyye Üç boyutlu kuran oku Galiyye kuran ı kerim, Galiyye peygamber kıssaları,Galiyye ilitam ders soruları, Galiyyeönlisans arapça,
Logged
22 Ağustos 2019, 16:43:17
Ceren

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 26.620


« Yanıtla #1 : 22 Ağustos 2019, 16:43:17 »

Esselamu aleykum. Rabbim razı olsun bilgilerden kardeşim. ..
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

23 Ağustos 2019, 03:18:28
Sevgi.
Bölüm Görevlisi
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 17.948


« Yanıtla #2 : 23 Ağustos 2019, 03:18:28 »

Aleyküm selâm. Bu bilgileri bizlerle paylaştığınız için Allah sizlerden razı olsun kardeşim
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

23 Ağustos 2019, 11:36:05
Züleyha

Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 1.439


« Yanıtla #3 : 23 Ağustos 2019, 11:36:05 »

Rabbim razi olsun hocam insallah selam ve dua ile
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı
24 Ağustos 2019, 13:32:39
Mehmed.
Görevli Sorumlusu
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 18.662


Site
« Yanıtla #4 : 24 Ağustos 2019, 13:32:39 »

Ve aleykümüsselam Rabbim paylaşım için razı olsun
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes