Zıhâr

Zıhâr: [48]

Cahiliye döneminde insanlar, hanımlarını kendilerine haram ederler ve onları analarının sırtına benzetirlerdi. Bundan sonra artık onlara ebediyen yanaşmazlardı. Bunun, kadın için ne kadar zararlı bir muamele olduğu açıktır. Çünkü kadın artık muallaktadır; ne kocası vardır ki, diğer kadınların kocalarından nasiplendikleri gibi kocasından nasiplensin, ne de serbesttir ki, başka biriyle evlenebilsin. Bu olay, Rasûlullah (s.a.) zamanında da olmuştu. Hükmünü öğrenmek için Rasûlullah'a (s.a.) sordular. Bunun üzerine Allah Teâlâ şu âyetleri indirdi;

"Kocası hakkında seninle tartışan ve Allah'a şikayette bulunan kadının sözünü Allah işitmiştir. Allah, sizin konuşmanızı işitir. Çünkü Allah, işitendir, bilendir.

İçinizden zıhâr yapanların kadınları, onların anaları değil-, dir. Onların anaları ancak kendilerini doğuran kadınlardır. Şüphesiz onlar çirkin ve yalan bir lâf söylüyorlar. Kuşkusuz Allah, affedici, bağışlayıcıdır.

Kadınlardan zıhâr ile ayrılmak isteyip de sonra söylediklerinden dönenlerin, kanlarıyla temas etmeden önce bir köleyi hürriyete kavuşturmaları gerekir. Size öğütlenen budur. Allah, yaptıklarınızdan haberi olandır.

Buna imkân bulamayan kimse, temas etmeden önce aralıksız olarak iki ay oruç tutmalıdır. Buna da gücü yetmeyen altmış fakiri doyurur. Bu (hafifletme) Allah'a ve Rasûlüne inanmanızdan dolayıdır. Bunlar Allah'ın hükümleridir. Kâfirler için acıklı bir azap vardır.[49]

Allah Teâlâ, onların bu sözlerini tamamen heder kılmamıştır. Çünkü bu söz, kişinin kendi kendini ilzam ettiği ve diğer yeminler gibi pekiştirdiği bir sözdür. Ancak, cahiliye döneminde olduğu gibi bu haramlığı ebedî bir haramlık da kılmamıştır. Çünkü bunda büyük zorluklar vardır. Aksine, keffâret ödenmesine kadar geçici kılmıştır. Zira keffâret, günahları ortadan kaldırmak ve mükellefin içinde duyduğu sıkıntıyı sona erdirmek için meşru kılınmıştır.

Bu sözün, yalan bir lâf oluşuna gelince, çünkü kadın, gerçek manada anne değildir; ihbârî olması halinde birinin ismini diğeri hakkında kullanmayı sahih kılacak aralarında hiçbir benzerlik ya da müeavirlik ilişkisi yoktur. İnşâî olması halinde ise, maslahata uymayan zararlı bir tasarruftur; ne Allah Teâlâ'nın semavî şeriatlarda indirmiş olduğu bir hükme, ne de yeryüzünün çeşitli yerlerinde ehl-i reyce bulunup ortaya konulmuş ilkelere uygundur.

Zıhâr, aynı zamanda çirkin (münker) sözdür; çünkü bu, kendişine iyi davranılması emredilen kadına yapılan bir zulüm ve haksızlıktır, onun zor duruma sokulmasıdır. [50]

Keffâretin Ağırlığının Hikmeti:

Zıhâr keffâreti olarak, bir köle âzâdı veya altmış fakirin doyurulması ya da peşi peşine altmış gün oruç tutulması belirlenmiştir. Çünkü keffâretten maksat, mükellefin gözü önüne gelip, onu yapmak istediği şeyden alıkoyucu etki icra etmesidir. Bu da, ancak, cimrilik edeceği çok miktarda bir mal harcamak, ya da aşırı derecede açlık ve susuzluğa maruz kalmak gibi nefse ağır gelecek bir tâatin gerekmesi halinde mümkün olur. [51]

Îlâ:[52]

Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmaktadır:

"Kadınlarından uzak durmaya yemin edenler için, dört ay beklemek vardır. Eğer (bu müddet içinde onlar kadınlarına) dönerlerse, şüphesiz Allah bolca bağışlayan ve esirgeyendir (yeminden vazgeçip kadınına tekrar yanaşabilir).

Eğer (yemin edenler dönmeyip kadınlarını) boşamaya karar verirlerse (ayrılırlar). Biliniz ki, Allah işitir ve bilir. [53]Cahiliye döneminde insanlar, kadınlarına ebediyen ya da uzun müddet yanaşmamak üzere yemin ederlerdi. Bunda kadına büyük bir zulüm ve zarar vardı. Allah Teâlâ, bu süreyi en fazla dört aya indirdi ve yeminlerinden dönebileceklerini beyan buyurdu.

Ulemâ, dönmenin nasıl olacağı konusunda ihtilâf etmişlerdir. Kimileri, îlâda bulunan, dört ay sonunda ya güzellikle boşamaya, ya da iyilikle nikâhı altında tutmaya icbar edilir, demişlerdir. Kimi de, dört ayın bitimiyle kendiliğinden talâk vuku bulur, demişlerdir.

Bu müddetin belirlenmesindeki sır şudur: Dört ay, nefsin cinsel ilişkiye kesin olarak arzu duyacağı bir zamandır ve bu sürede hasta değilse cinsel ilişkiyi terketmesi kendisi için zararlıdır. Hem bu süre senenin üçte birini oluşturmaktadır. Üçte bir, yarıdan az olan şeyleri belirlemede kullanılır; senenin yansı ise çok [ 375 ] zaman sayılır. [54]

[49] Mücâdele 58/1-4.

[50] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/441-443.

[51] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/443.

[52] İlâ: Bir kimsenin dört ay ya da daha fazla süre için karısına yanaşmayacağına dair yemin etmesidir.(Ç)

[53] Bakara 2/226-227.

[54] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/443-444.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın