Nafakanın yaşla olan alâkası

Nafakanın Yaşla Olan Alâkası:

Kadın yaşça büyük olup da, kocası küçük olursa; nafaka alma hakkı vardır. Ama bunun aksi olursa, alamaz: Kadın yaşça büyük olup da kocası küçük olursa, nafaka alma hakkı vardır; çünkü kadın kendisini kocasına teslim etme vazifesini yerine getirmiştir. Zira cinsî münasebetten âciz olan kocasıdır ve kocası zekeri kesik veya iktidarsız koca hükmündedir. Ama kadın yaşça küçük olup da, kocası büyük olursa, nafaka alma hakkı yoktur. Ka&n yaşı küçük olduğundan dolayı, cinsiyet bakımından kendisinden istifade edilemez. Zira kadının kendisini kocasının evinde tutmasının maksadı; nikâhdan kastedilen cinsî münasebete vesile olmasıdır ve bu maksada ulaşmak kadından kaynaklanan bir sebeple imkânsız hale gelmiştir. Dolayısıyla bu maksat yok olmuş gibidir. Her ikisi de yaşça küçük olurlarsa; kadının nafaka alma hakkı yoktur: Bunun sebebini daha evvel açıklamıştık. Erkek gasbettiği bir evde oturup karısının da kendisiyle beraber o evde oturmasını isterse, ancak kadın onun bu isteğini kabule yanaşmazsa; itaatsizlik etmiş olmaz. Çünkü gasbedilmiş bir evde oturmamayı kabul etmemekte haklıdır. Kadın kendi evinde oturmakda ise, kocası onu o eve girmekten meneder de kadın ona; 'beni kendi evine taşı1 veya; 'benim için bir ev kirala' derse; -açıkladığımız sebepden dolayı- nafaka alma hakkı vardır.

Kadın hacca gider veya borç sebebiyle hapsedilir yahut kadını bir başkası kaçırır da, kadın onunla giderse; nafaka alamaz: Çünkü kendisini kocasının evinde tutma hali ortadan kalkmıştır ki, bu da kocanın fiilinden kaynaklanan bir şey değildir.

Ebû Yûsufdan rivayet edilen bir görüşe göre; farz olan hacca gitmek nafakayı düşürmez. - Ebû Yûsufun bu görüşü El- Emali'de zikredilmiştir.- Çünkü bu bir mazerettir. Bu durumda kadına hazardaki (bir yerde sakin olup oturma halindeki) kadar nafaka verilmesi gerekir. Çünkü o bunu haketmektedir. Kocası ona bir aylık nafaka verir. Kalanını da döndüğünde verir.

Kocasıyla birlikte hacca giderse, hazardaki kadar nafaka alır:

Bu durumda kadın kocasının evinde ikamet ediyor gibidir. Ancak onun bu seferdeki kira masrafını kocasının karşılaması gerekmez.

Kocasının evinde hastalanırsa, nafaka alma hakkı vardır: Hasta halde gelin gelen kadın da nafaka alma hakkına sahiptir. Çünkü o kendisini kocasının evine hapsetmiştir. Kocası onunla ünsiyet bulur, o da kocasının evdeki eşyalarını muhafaza eder. Kocası onu okşayarak vb. şekillerde şehevî bakımdan kendisinden faydalanır. Bir arıza sebebiyle cinsî münasebetin yapılamaması, hayız ve nifas sebebiyle yapılamaması gibidir. Kıyasa göre; kadın cinsî münasebete mâni olabilecek kadar hasta ise; tıpkı yaşı küçük olan kadın gibi nafaka alma hakkına sahip olamaz.

Ebû Yûsufdan rivayet edilen bir görüşe göre; kadın kocasının yanında iken hastalanırsa, nafaka alır. Çünkü kendisini sağlıklı olarak kocasına teslim etmiştir. Ama kendisini hasta olarak kocasına teslim ederse; nafaka alamaz. Çünkü teslim oluşu sahih olmamıştır. Müellifin; 'kocasının evinde hastalanırsa' sözü buna işaret etmektedir. Kadın bâliğa olup, kocası onu kendi evine taşımadan evvel nafaka talebinde bulunursa; kocası onun taşınmasını talep etmediği takdirde, nafaka alma hakkı vardır. Zira nafaka onun hakkıdır, taşınması da kocasının hakkıdır. Kocasının kendi hakkını terk etmesi sebebiyle kadının hakkı düşmez. Kocası onun kendi evine taşınmasını talep eder de, kansı onun bu talebini yerine getirmekten imtina ederse; nafaka alma hakkı yoktur. Meğer ki -evvelce de açıkladığımız gibi- haklı bir sebebe dayanarak imtina etmiş olsun... O zaman nafakasını alır.

Cariyenin, müdebberenin ve ümm-ü veledin nafakaları; efendileri kendilerine hizmet ettirmeyip, kocalarına teslim edince, kocaya âit olur: Çünkü bu durumda kadın kendisini kocasının evine hapsetmiş olmaktadır. Aksi halde bunların nafakaları kocalarına değil, efendilerine âit olur: Çünkü bu durumda kadın kendisini kocasının evine hapsetmiş olmamaktadır. Efendi bunları Önceden kocanın evine teslim eder de, sonradan yine kendi hizmetinde kullanırsa; kocadan olan nafaka hakları düşer: Çünkü kadının, kocasının evinde kalma durumu ortadan kalkmış olmaktadır. [106]

[106] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 3/246-248.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın