İnternetteki Arapça eksikliğini onlar giderecek
27 yaşındaki iki genç girişimci tarafından kurulan web sitesi dünyanın en geniş Arapça içeriğini sunuyor.
Mawdoo3.com adlı site, Ürdün'ün Başkenti Amman’da bir kafede fikir olarak ortaya çıktıktan sonra hızlı bir yükseliş gösterdi ve bugün 1.5 milyon Dolarlık yatırım anlaşmasına sahip.
Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki internet trafiğini takip eden Effective Measure’un verilerine göre Mawdoo3.com, Arapça siteler arasında eğlence sitesi MBC.net ve spor sitesi Koora.com’un önünde yer alıyor.
Mawdoo3.com’u her ay milyonlarca insan ziyaret ediyor. Ocak ayındaki 17.1 milyon ziyaretçinin yüzde 60’ını kadınlar oluşturuyor.
Sitenin kurucularından Muhammed Jaber, Mawdoo3’ü içerik açısından Ask.com’a benzetiyor:
“Kültürel olarak, genel konuşacağım: Bir tıp doktoru olarak, çalışmak için genelde yabancı kaynaklar kullanırım. Fakat eğer başka alanlarda arama yapmak istersem karşıma çıkan bilginin kullanışlı olup olmadığından emin olamam. Bunun en kolay yolu bilginin kendi dilinizde olmasıdır. Fakat eğer ana dilinizde karşınıza çıkan içerik yeterince spesifik değilse, yüksek kalitede bilgi sunmuyorsa, belki de yanlış tercüme edilmiştir. Bu durum bilgiyi kullanacak kişiyi etkiler. Eğer oğlum başka bir dilde dini bir konu okursa, bu bilgi hataya yol açabilir. Burada da kişisel bir etki söz konusu.”
Tıp alanındaki tecrübesinden yola çıkan Jaber, sitede sağlık bölümü oluşturdu ve Ürdünlü üniversite öğrencileri makale çevirerek içeriğe katkıda bulunuyor.
Jaber Arap kültürüne de katkıda bulundukları görüşünde:
“Farklı kültürlerdeki farklı öğrenme şekillerini hesaba katmalısınız. Belki bazıları İngilizceyi iyi düzeyde bilmiyor. Bilginin öğrenmek isteyen kişinin ana dilinde yayılması temel çıkış noktamız. Üstelik bu Arap kültürünün güçlenmesine ve gelişmesine de katkı sağlayacak.”
Sitenin kurucularından Rami Qawasmi, içeriği emlak, e-ticaret, multimedya alanlarında Türkçe ve İngilizce dil seçenekleriyle genişletmeyi planlıyor. Ancak hedeflenen noktaya ne kadar zamanda ulaşacakları henüz net değil:
“Bugüne kadar hangi aşamalardan geçtiğimizi bilmek zorunda değilsin. Bundan sonraki aşamaların tamamını kesin olarak bilmek zorunda da değilsin. Fakat yine de önünü biraz görmen gerekir.Bir sonraki adımını hesap etmelisin ki ilerleyebilesin. Öyle bir noktaya geldik ki, o an ‘biz ne yapıyoruz?’ diye düşündüm. Projenin gidişatıyla ilgili etrafımdaki herkese soru soruyordum. Sonra baktım ve doğru istikamette olduğumuzu gördüm. Ne yaptığımızı biliyorduk.”
Arapça yayın yapan dijital haber dergisi “7iber“in (heber) kurucularından Lina Ejeilat, Arap dünyasında otoriter hükumetlerin yaygın olduğunu ve “online” yayınların sansürü aşma aracı olarak görüldüğünü belirtiyor.
Derginin araştırma dosyaları Ürdün’de ciddi bir eleştirel ses olarak ön plana çıktı. Ürdün, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün Basın Özgürlüğü Endeksi’nde “özgür olmayan” ülkeler arasında bulunuyor.
Her ne kadar internet devrimi, politik kısıtlamaları aşarak yayın yapma imkanı tanısa da, hükumetler dijital dünyadaki bu özgürlüğe kısıtlayıcı yasalarla cevap veriyor.
Lina Ejeilat’a göre bilginin yayılması aşamasında asıl sorun sınırlı Arapça içerikten kaynaklanıyor:
“Elbette internetteki Arapça içeriklerle ilgili sorun var. Özellikle de konuşma dilinin internette kullanımından kaynaklanan sorunlar. Ancak sorunumuz bununla sınırlı değil. Asıl sorun genel olarak Arapça içeriklerin yetersiz olmasından kaynaklanıyor. Buna üniversitelerdeki araştırmalarla ilgili, bilgiye dayalı içerikler de dahil. Ayrıca ifade özgürlüğü, kitap, dergi yayını ve lisansıyla ilgili kısıtlamalar da söz konusu. Tüm bu elementler bir araya geldiğinde karşımıza aynı soru çıkıyor: ‘Arapça içerik neden yetersiz?’ “
Arap okuyucuya hitap eden donanımlı sitelerin büyüme potansiyeli dikkat çekiyor. Ancak Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’ne göre internetteki Arapça yazılı içeriğin oranı yüzde birden daha az. Oysa Dünya Bankası verilerine göre dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 4.5’i Arapa konuşuyor. Wikipedia’daki Arapça sayfalar 2010-2013 yılları arasında iki katına çıktı ve aylık 85 milyon ziyaretçi çekti. İngilizce sayfaların aylık ziyaretçi sayısı ise18 milyar.
Euronews
[
Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
