919— Ebû Hüreyre, Peygamber 'den rivayet ettiğine göre, Hazreti Peygamber şöyle buyurdu :

«— Muhakkak ki Allah (kullan hakkında) aksırmayı sever, esnemeyi ise hoş görmez. Bir kimse aksirip da, Allah'a hamd ederse, ona Yerhamukellah Allah sana merhamet etsin demek, onu işiten her müslümana gereklidir. Esnemeğe gelince, o gerçekten şeytandandır; insan gücü yet­tiği kadar onu geri çevirmelidir. İnsan esneyip de hâ...h dediği zaman, şeytan ona güler  (sevinir).[562]

 

Aksırmak ve esnemek insanlara arız. olan tabiî hallerdendirler. Bunla­rın iyi veya kö'ü hal olarak vasıflanmaları, bunları doğuran sebeplere bağ­lıdır. Aksırmak, bedendeki canlılıktan ve beden hafifliği ile neşatından ileri gelir. Bunun için aksırmak iyi bir haldir. Nezle gibi hastalıktan ileri gelmesi tabiî hal dışında kalun özel bir durumdur ki, konu dışında kalır.

Esnemek ise, vücut ağırlığından, usanç ve tenbellikten, fazla yemekten meydana geldiği için iyi bir hal değildir. Elden geldiği kadar bunu engel­lemeğe çalışmak icab eder. Aksrrrnak insanı çalışmaya, ibadet ve hare­kete götürdüğü için iyidir. Esnemek tenbellik ve gevşeklik kazandırdığı için hoş değildir,  şeytanın  razı  olduğu  bir haldir.

Esnemeyi engellemek, ağzı tutmak ve kendine gelmek suretiyle olduğu gibi. Peygamber 'in hayatlarında hiç esnemedik­lerini  hatırlamakla da olur.

Aksırmakta uyarıcı bir şiddet hali bulunduğu için, aksırmak suretiyle selâmete çıkan insanın Allah'a hamd etmesi gerekir. Elhamdü Lîllâh, der. Bu sözü duyan her müslüman da teşmît eder — Yerhamukellah = Allah sana merhamet etsin, der. Hanefîlerce bîr kişinin teşmîti kifayet eder. Teşmît'e karşı aksıranın «Yehdina ve yehdİkümullah — Allah bize de, sîze de hidayet etsin» demesi müstahabdır. Namazda iken aksıran kimse hafif ve gizli olarak hamd getirir; bu namazı bozmaz. Fakat namaz içinde bulu­nanın aksiran başka kimseye teşmît etmesi, ona cevap olacağından nama­zını bozar.[563]

 

(415) İnsan Aksırdığı Zaman Ne Söyler
 

920— (210-s.) İbni Abbas'dan rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:

«— Sizden biriniz aksırıp da Elhamdü Lülah — hamd Allah'a mahsus­tur, deyince melek: Rabbilalemîn = Âlemlerin Rabbi olan Allah'a mah­sustur hamd, der. Aksıran insan  (Elhamdü Lillahi) Rabbilalemîn derse; melek (karşılık olarak) Allah sana merhamet etsin = Yerhamukellah, der.»[564]

 

İsnadı Hz. Peygambere kadar götürülmeyen bu habere bakılınca, ak­sıran kimsenin «Elhamdü Lillah» cümlesi ile yeHnmemesi ve buna «Rabbil­alemîn» sözünü eklemesi gerekir. Bu takdirde şöyle diyecektir : «Elhamdülillâhi Rabbilalemîn.» Bunu söyledikten sonradır ki, melek tarafından ona rahmet okunur.

(Bu haber için başka bir kaynak bulunamamıştır.).[565]

 

921— Ebû Hüreyre, Peygamber'den riva­yet ettiğine göre, Peygamber şöyle buyurdu;

— Bir kimse aksırdığı zaman Elhamdü Liliâh desin. Bunu söylediği zaman, kardeşi yahut arkadaşı ona : Yerhumukellah = Allah sana merha­met etsin, desin. Kardeşi ona Yerhamukellah deyince de, o: Yehdikellahu — Allah sana hidayet etsin ve: Yuslihu bâieke = Halini düzeltsin, (diye) söylesin.»                               

— Ebû Abdullah demiştir ki, bu bölümde rivayet edilenlerin en sağ­lamı, Ebû Salih Es Semman'dan rivayet edilen bu hadîs-i şeriftir.[566]

 

Bu aksırmakla ilgili hadîs-İ şeriflerin lâfızlarında birbirlerinden az farklı değişiklikler varsa da, en açık ve sahihi bu hadîs-i şerîf gösterilmektedir. Burada söylenilmesi gereken lâfızlar açık olarak belirtilmiştir. Biraz deği­şik lâfızlarla da tahmîd ve teşmît yapılmasında bir mahzur yoktur; yine sünnet yerine getirilmiş olur. 919 saydı hadîs-İ şerîfin açıklamasına müra­caat edilsin.[567]

 
[562] Buhârî:   (78)  Kitabu'I-Edeb,  (128.)  Bab. Tirrnizî: (44) Kitabu'I-Sdeb, (7.) Bab, Hadts : 2748. Ebû Davud : C. II, s. 602. esneme babı, 1952/Mısır bsk. Fadlu'llah: C. II, s. 374-376.

A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 2/283-284.

[563] A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 2/284.

[564] A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 2/285.

[565] A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 2/285.

[566] Buharı:  (78) Kitabu'1-Edeb, (126.) Bab. Ebû Davud; Kitabu'1-Edeb, C. II, s. 603, 1952/Mısır bsk. Fadlu'llah: C. II, s. 376-378.

A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 2/285-286.

[567] A. Fikri YAVUZ, İmam Buhari’nin Derlediği Ahlak Hadisleri (Edeb-ül Müfred), Sönmez Neşriyat: 2/286.


[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın

Ve Aleykümüsselam. Paylaşım için Rabbim razı olsun.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın

  Aleyna Ve Aleykümüsselăm ecmain. Aksırmak ve esnemek insanlara arız olan tabii hallerdendirler. Bunların iyi veya kötü hal olarak vasıflanmaları ,bunları doğuran sebeplere bağlıdır. Aksırmak bedenin hafifliğine neden olduğu için iyi bir haldir. Esnemek ise vücut ağırlığından usanç ve tembellikten meydana geldiği için  kötü bir haldir. Mevlam bizleri herdaim bilinçli kullarından eylesin inşaAllah..
  Paylaşım için Rabbim Razı olsun kardeşim..
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın