> Forum > ๑۩۞۩๑ İlim Dünyası Online Dergi Dünyası ๑۩۞۩๑ > Mostar Aylık Kültür ve Aktüalite Dergisi > Edebiyat > Bir edebiyat âlimi Orhan Okay
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Bir edebiyat âlimi Orhan Okay  (Okunma Sayısı 2325 defa)
22 Temmuz 2012, 13:11:22
Safiye Gül

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 15.436


« : 22 Temmuz 2012, 13:11:22 »



Bir edebiyat âlimi Orhan Okay
Yakup ÖZTÜRK • 77. Sayı / EDEBİYAT


Hocaların hocası Prof. Dr. Orhan Okay son zamanlarda farklı vesilelerle röportaj verdiği dergi ve gazetelerde günümüzdeki araştırmacıları beğenmediğini, kendisinin okuduğu dönemlerdeki gibi hocaların bugün olmadığını söylüyor. Birbirinden kıymetli çalışmalara imza atmış, uzun yıllar üzerinde çalıştığı Tanpınar monografisini yakın zamanda okura sunmuş olan Okay Hoca’nın neden böyle düşündüğünü merak ederken, onun nasıl bir tedrisâttan geçtiğini merak ettik ve günümüzde modern eğitim anlayışının getirdiği uzmanlaşmaya inat, edebiyata ve sosyal bilimlere bir bütün halinde bakmış, edebiyatın yanında birçok alanda söz sahibi olmayı kendisine ilke edinmiş bir Orhan Okay’la karşılaştık. Sonunda vardığımız netice şu oldu: Bugünün araştırmacısı okuduklarından bereket bulacak bir masumiyetin içerisinde değil! Zor zamanlarda, imkânların kısıtlı olduğu devirlerde sabırla büyük eserler peyda eden Okay’la aramızdaki makası bereket belirliyor. Burada sadece onun biyografisinden söz açacağız. Eserleri hakkında malumât sunmak ayrı bir bahis konusu. Ancak şunu söylememiz mümkün, yazdığı her bir eser, makale, ansiklopedi maddesi, o konu hakkında yazılan bütün yazıların referans kaynakları arasında gösterilir...

Aynı ortamı teneffüs etmekten sonsuz haz duyduğumuz kıymetli hocamız Orhan Okay 26 Ocak 1931 (7 Ramazan 1350) tarihinde sabaha karşı dünyaya geldi. Ömrünün ilk yirmi yılını Balat’ta geçirdi. Ortaokulu bitirirken eski harfli metinleri hızla yazıp okuyabiliyordu. Bazı Osmanlıca iştikakları kurallarını bilmese de çıkarabiliyordu. Coğrafya bölümünde okuyan ablasından edebiyat fakültesinin diğer bölümleri hakkında malumât topluyor, tam da bu yaşlarda kendisini Türk edebiyatının okunduğu bölüme hazırlıyordu.

İlk gençlik yıllarında cereyan eden Irkçılık-Turancılık davasını meraklı bir zihinle takip ediyordu. İran Türkleri, Bu Arslana Dokunmayın gibi yasaklı kitaplar onu kışkırtıyor, ilgisini çekiyordu. Eve gelen Son Telgraf gazetesinden “Çerçeve” köşesinin yazarı Necip Fazıl’ın Büyük Doğu’sunu takip etmeye başladığında henüz ortaokulun ikinci sınıfındaydı. 1946’da amcasının dükkanına gelip giden Arap-Fars filolojisi öğrencisi Mustafa Sabri Sözeri’yi tanıdı. Onun vasıtasıyla Kapalıçarşı içindeki mescitte bir Cuma namazını kılmaya gittiğinde Serezli Hasip Efendi’yi dinledi. O gün, mescidin merdivenleri dibinde üniversiteli gençlerle sohbete koyulmuş Nurettin Topçu’yu da tanıdı. Birkaç ay sonra, 1947 Mart’ında Hareket dergisinin yeni dönemi başladı. Bu günler için “Büyük Doğu ve Hareket dergileri arasında, Hareket’e daha yakın, İslamî değerlerin ön planda geldiği bir milliyetçilik anlayışı bende yerleşmeye başladı” diyecekti. Vaktinin müsait olduğu zamanlarda Hareket’in tashihlerini yapacak, böylece Nurettin Topçu’yla daha yakından görüşecekti.

Lise yılları: Fethi Gemuhluoğlu, Behice Kaplan, Nurettin Topçu
Lise eğitimi için kaydolduğu Vefa Lisesi’ne geldiğinde heybesinde bunlar vardı... Lisenin eskiden mescit olarak kullanılan kütüphanesi eski eserler noktasında oldukça zengindi. El yazması bir Leyla vü Mecnun bulunduracak kadar... Oldukça eskimiş ve bakımsız olan eseri daha fazla yıpratmamak için uzun soluklu ele alamadı ama çevresindeki her şey onu Türkoloji’ye hazırlıyor gibiydi. Reşat Ekrem Koçu, Nurullah Ataç ve Burhan Felek’i burada dinlemişti. Ali Nihat Tarlan’ı ve Neyzen Tevfik’i de bu yıllarda tanıdı.

Vefa yıllarında tanıdığı başka bir mümtaz şahsiyet daha vardı. Bir nakşî halifesi olan, Fatih Çivizade Mescidi’nde imamlık yapan Kazanlı Abdülaziz Efendi. 1953’teki vefatına kadar evine gidip geldiği, “üzerimde hakkı var” dediği bir büyük alimdi o da. 1948’den itibaren Süleymaniye Camii’nde, cumartesi günleri öğle namazından sonra Tahir Olgun’un verdiği Mesnevi derslerini eksiksiz takip etmişti.

Gençlik yıllarıyla ilgili “Galiba her neslin bir ağabeyi vardır” dedikten sonra Fethi Gemuhluoğlu ve Rahmi Eray’ın adını anmıştı. Her ikisini de Babıâli’de Türk Kültür Ocağı toplantılarında tanımıştı. Lise yıllarında zaman zaman bu ocağın toplantılarına katılsa da üyesi olmamıştı. O yıllarda başkanı, edebiyat fakültesinde asistan olan Faruk Kadri Timurtaş’tı.

Daha sonraları kurulacak olan Türk Milliyetçiler Derneği’ne önce üye olarak girdi. Ardından yönetim kurulunda bulundu. Seksenden fazla şubesi olan derneğin bir gün partileşeceği korkusu zamanın hükûmetini harekete geçirdi. Dava edilen dernek üç ay içerisinde kapatıldı.

Rahmi Eray’ın evinde yapılan toplantılarda yeni bir dernek kurulmasının uzun uzadıya münakaşaları yapılıyordu. Hukuk fakültesinde öğrenci olan Ferruh Bozbeyli ile birlikte derneğin tüzüğünü hazırladı. (Bozbeyli yıllar sonra TBMM Başkanlığı da yapacaktı.) Yeni derneğin adı Milliyetçiler Derneği’ydi. Bu neslin en uzun ömürlü derneği olmuş ve 12 Eylül 1980’e kadar devam etmişti. Orhan Okay, 1955’te öğretmenlik yapmak üzere İstanbul’dan ayrıldıktan sonra derneğin faaliyetlerine bir daha katılmadı.

Lise yıllarında tanıdığı bir öğretmeni hayatının kırılma noktalarına temas edecekti: Mehmet Kaplan’ın eşi Behice Kaplan. Behice Kaplan, lisede edebiyat öğretmeniydi. Onun, Mehmet Kaplan’la tanışmasına kırk yılı aşkın bir zamandır sürecek akademik hayata adım atmasına bu tanışma vesile olmuştu.

Aruza hakimiyeti, Osmanlı Türkçesi’ne olan vukufiyeti sayesinde öğretmeni Behice Kaplan’ın dikkatini kısa sürede çekmişti. Eski yazıyla bir Yahya Kemal şiirleri defteri bile tutuyordu. Hatta bir gün, Kaplan öğrencisinden tek parti devrinde sınıfa müfettiş olarak giren Reşat Nuri Güntekin’e bu defteri göstermesini istemişti. Üstelik tahtaya kaldırıp abes-muktebes tartışmasına sebep olan beyti eski harflerle yazdırmıştı. Defteri ve bunu gören Reşat Nuri hayretini saklayamayacaktı.

Lisede felsefe grubu derslerine Nurettin Topçu girmeye başlayınca kendisinde, edebiyattan felsefeye doğru bir temayül hissetti. Topçu’nun derin tesiri altında kaldı. Artık kendisini üniversitede felsefe tahsil ediyor görüyordu. 1950’de felsefe bölümü öğrencisi oldu. İki ayrı bölümden sertifika mecburiyeti olduğu için Türk Dili ve Edebiyatı derslerine de devam etti. Fındıklı’daki bugün MSGS Fakültesi olan binada ilk iki yılını okudu.

Felsefe, Türkoloji, Mehmet Kaplan, Nihad Sami Banarlı
Hitler’in soykırımından kaçan Alman Yahudi ilim adamlarının Türkiye üniversitelerine gelmeleri bu yıllara rastlar. Bunlardan biri de Heimsoeth’tu. “Büyük bir kazanç” olarak nitelendirdiği bu ismin yanında daha pek çok yabancı hocadan dersler almıştı. Edebiyat ve felsefenin dışında akademik eğitiminde sosyal bilimlerin hemen her alanında hocalarla çalışma imkânı bulmuştu.

Felsefe ve sanat tarihi derslerinde karşılaştığı, kendisiyle pek konuşmamış olmakla birlikte çenesinin altındaki kahverengi, kırmızı sakalıyla (O yıllarda gençler pek sakal bırakmazdı diye not düşecektir) ve çevresindekilere sık sık Curzio Malaparte’den bahsedişiyle dikkatini çeken Yahudi bir genci hatırlayacaktı. Adı Israel Karasu’ydu bu gencin. Yani daha sonra Türk edebiyatının meşhur öykücüsü ve romancısı olacak olan Bilge Karasu.

Öğretmeni Behice Hanım’la irtibatını koparmayan Okay, hocasını bir gün Mehmet Kaplan’ın yanına Galata Köprüsü’ne giderken karşıladı. 1950 yılının kış aylarından bir gün. İlk defa Mehmet Kaplan’la burada karşılaşmıştı. Bu karşılaşma sırasında sohbetinde bulunduğu başka hocalar da olacaktı. Onlar, fakülte okumakla öğretmen olma ihtimalinin düşük olması sebebiyle ona Çapa’da açılacak öğretmen okuluna gitmesi hususunda telkinde bulundular. Orhan Okay da bu konuşmalar üzerine Çapa Yüksek Öğretmen Okulu’na başvurdu. Okulun felsefe öğrencisi kabul etmemesinden dolayı mecburi olarak Türkoloji’yi tercih etti. 1951 Şubatı’nda giriş imtihanlarında başarılı olunca fakültedeki bölümünü Türk Dili ve Edebiyatı olarak değiştirdi. Burada yatılı olarak dört yılı geçti. Nihad Sami Banarlı burada hocası olacak ve akademik hayatı boyunca istifade ettiği fişlerle çalışma alışkanlığını ondan kazacaktır. Okulun üçüncü yılından itibaren Orhan Şaik Gökyay da derslerine girdi. Orhan Okay bugün “Divan Edebiyatı’nın, özellikle dilinin, Osmanlıca’nın inceliklerini biraz biliyorsam ona borçlu olduğumu söylemeliyim” demektedir.

Türkoloji öğrenciliği sırasında bölüm dışından farklı bir sertifika programı seçmek zorunda olduğundan Sanat Tarihi bölümünden Türk Sanatı ve Avrupa Sanatı derslerini okudu. Burada da Alman bir profesör olan Kurt Erdmann’dan dersler aldı. Oktay Aslanapa’dan da Türk mimarisi ve çini sanatları hakkında dersler dinledi. Bunların yanısıra Türkoloji’yi destekleyecek olan Arap Fars Dilleri ve Edebiyatları (Şarkiyat) bölümünün sertifikalarını da almıştı. Tam da bu yıllarda hat sanatına ilgi duymuş, Halim Hoca ile meşke başlamıştı.

Fakültede ders aldığı isimler arasında Türk roman ve şiirinin büyük ismi Ahmed Hamdi Tanpınar da vardı.

Erzurum’a doğru
1951’de girdiği Türkoloji’den 1955 yılında mezun oldu. Bitirme tezini Kaplan Hoca’nın danışmanlığında “Abdülhak Hâmid’in Eserlerinde Muhayyilenin Tezahür Şekilleri” başlıklı konuyla teslim etti. Bugün İslam’da bilim meseleleri üzerine sonsuz kıymette çalışmalara imza atan Fuat Sezgin Hoca, o yıllarda Orhan Okay’a İslam Araştırmaları Entitüsü’nde asistanlık teklif etti. Okay orada “Müslim’in Kaynakları” üzerine bir doktora tezi hazırlayacaktı. Ancak açıkta kalma korkusundan öğretmenliği garantilemek isteyen Okay’ı, öğretmen okulundan dolayı altı yıl mecburi hizmet bekliyordu. Kaçınılmaz olarak öğretmenliğe başladı.

Zaman zaman bu enstitüde çalışamama durumu gelip yokladı Orhan Okay’ı. Orada kalsaydı belki de bugün bir ilahiyatçı olacak ya da sistemle ters d...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Bir edebiyat âlimi Orhan Okay
« Posted on: 28 Mart 2024, 21:47:24 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Bir edebiyat âlimi Orhan Okay rüya tabiri,Bir edebiyat âlimi Orhan Okay mekke canlı, Bir edebiyat âlimi Orhan Okay kabe canlı yayın, Bir edebiyat âlimi Orhan Okay Üç boyutlu kuran oku Bir edebiyat âlimi Orhan Okay kuran ı kerim, Bir edebiyat âlimi Orhan Okay peygamber kıssaları,Bir edebiyat âlimi Orhan Okay ilitam ders soruları, Bir edebiyat âlimi Orhan Okayönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes