Kuran ne zaman ve nereye inmiştir ?

Kur'an Ne Zaman Ve Nereye İnmiştir
Yahut Kadir Gecesi Ne Zamandır?

Kur’an, “Şüphesiz Biz, Kur’an’ı Kadir Gecesi’nde indirdik” (97 Kadir/1) diyerek indirildiği geceyi ve “İnsanlara yol gösterici ve doğruyu yanlıştan ayıran belgeler olarak Kur’an Ramazan ayında indirildi...” (2 Bakara/185) diyerek indirildiği ayı net ve kesin olarak söylediği ve hadisler Kadir gecesinin Ramazan ayında olduğunu açıkça belirttiği ve ümmet bunun üzerinde icma ettiği halde, dini anlama yöntemi altüst edilerek insanlar doğrulukla ilgisi olmayan kimi rivayetleri önceleyerek Duhan Sûresi’nin “Apaçık olan Kitaba and olsun ki, biz onu kutlu bir gecede indirdik.” (44 Duhan/2) ayetindeki gecenin Kadir gecesi değil de, Şaban ayın’ın Berat gecesi diye adlandırılan onbeşinci gecesi olduğunu iddia etmişlerdir. Anlamı açık ve muhkem olan ayetlerle söz konusu sözde rivayetleri uzlaştırmak adına da dinden bir delile dayanmadan Kur’an’ın indirilişine konaklar tayin etmişler ve toptan olarak o gece birinci dünya semasına, oradan da yirmiüç yılda parça parça Hz.Peygamber’e indirildiğini iddia etmişlerdir. Sanki Allah toptan dünya semasına indirmeden de Hz. Muhammed’e bölüm bölüm indirmeye uğraşacak vakti yahut gücü yokmuş veya o anda vahyedeceklerini sonra unutacakmış yahut o anda aklına gelmeyecekmiş gibi Kur’an’ı yirmi üç yıl ara istasyonda bekletmişler ve taksit taksit indirmişlerdir. Ondan sonra da yirmi üç yıllık peygamberlik süresince birinci dünya semasında beklettikleri Kur’an’da, kitabın her baskısında insanlar değişiklik yaptığı gibi, nesh veya unutturma adı altında Allah’ın zaman zaman değişiklik yaptığını iddia etmişlerdir. (kimler yapmıştır.)

Halbuki Allah, Hz. Muhammed’i, deyim yerindeyse, adım adım izleyerek yönlendirmekte, strateji öğretmek, kalbini pekiştirmek ve hareketini yönlendirmek üzere ona anında bölüm bölüm vahiy indirmektedir. “Rabb’inin hükmü yerine gelinceye kadar sabret. Şüphesiz bizim gözetimimiz altındasın...” (52 Tur/48) demektedir. Allah isteseydi, bir bütün olarak çıkarılan beşeri kanunlarda olduğu yahut yıllık plana göre hazırlanan ders kitaplarında olduğu gibi, Kur’an’ın tümünü bir anda indirir ve şu gün şu olay meydana geldiğinde şu ayetlere göre hareket edersin, buyururdu. Ama öyle yapmıyor, onun yerine, hayatın gerçeklerine uygun olarak hareketin seyrini yönlendirmek ve olaylar karşısında Peygamber’in nasıl hareket etmesi gerektiğini göstermek üzere bölüm bölüm vahyediyor, böylece hem Peygamber’in kalbini pekiştirip moral veriyor, hem bilgilendirip yönlendiriyor, hem insanlara bir yol ve yöntem gösteriyor. Onun için “İnkâr edenler: "Kur’an ona bir defada indirilmeliydi" derler. Oysa biz onunla kalbini pekiştirmek için böyle indirir ve onu ağır ağır okuruz.”(25 Furkan/32) buyurmaktadır.

Hemen belirtelim ki “Şüphesiz bu, değerli Kur’an’dır. Korunan bir kitaptadır. Arındırılmış olanlardan başkası ona dokunmaz. Alemlerin Rabbi tarafından indirilmiştir.“(56 Vakıa/77-80) ayetlerinin, dünya semasına toptan indirildiği düşüncesiyle bir ilgisi yoktur. Çünkü ayet, Kur’an’ın toptan olarak dünya semasına indirildiğini değil, bölüm bölüm inen vahyin Allah tarafından indirildiğini ve vahiy katiplerine yazdırılan kitap olarak onun koruması altında olduğunu, ancak meleklerin ona dokunabildiğini, cinlerin onu Muhammed’e telkin etmesi bir yana, ne kadar bozmaya çalışsalar ona dokunamayacağını belirtmektedir.

Kur’an’ın dünya semasına toptan indirildiği ve oradan bölüm bölüm vahyedildiği iddiasının dayanaktan yoksun salt bir varsayım olduğunu belirten M.İzzet Derveze şöyle der: “Kur’an’ın tamamının bir defada dünya semasına indirildiği görüşüne gelince; buna ait ne Kur’an’dan, ne de sahih hadisten bir delil vardır. Kur’an’ın bir defada nazil olmasının herhangi bir hikmeti görülmediği gibi, Kur’an bölümlerinin çoğunluğunun ilkin Mekke, sonra da Medine’de cereyan eden Peygamber’in hayatına ait tablo ve olayları ihtiva etmesi veya bu olaylar üzerine inmesi itibariyle de bu görüşün, olayın tabiatına uygun olmadığı görülmektedir.”1

Mustafa İslamoğlu da Kur’an’ın dünya semasına topluca indiği ve oradan aralıklı olarak indirildiği anlayışının doğru olmadığını şöyle belirtir:

“İnzal kalıbının bir defada indirmek manasına geldiği doğru değildir. (krş.25/32). Buna dayanarak vahyin dünya semasına tek seferde toptan indiği yorumları da mesnetsizdir. Gökten yağmur bir defada inmediği halde, yağmur için de aynı kalıp kullanılır. (krş.23/18). Yaptığımız karşılaştırmalı bir okuma, tenzil ve inzalin birbirinin mukabili olarak kullanıldığını ortaya koymuştur. Tenzil, vahyin kaynağına nisbetle, inzal hedefine nisbetle kullanılmaktadır. (bkz.12/2.not). İnzal kalıbı, asıl ‘bir yasaya bağlı olarak indirme’ vurgusu taşır. Lügatte inzal’in manası, ulvi manaların bilinç evrenine dahil edilmesidir. (duhûlu’ş-şey’ fi âlemi’l-müdrikât). Bu, ya önceden var olanı dönüştürmk (ca’l), ya bilinçte anında var etmek (halk) şeklinde gerçekleşir. Kur’anın inmeye başladığı gece, Ramazan ayı içinde bir gecedir”2.

Alimler, söz konusu rivayetler ile Kur’an’ın Ramazan ayında Kadir gecesinde indiğini belirten ayetleri uzlaştırmak adına ortaya konan görüşleri verdikten sonra çoğunluğun görüşüne göre Kur’an’ın Ramazan ayında ve o aydaki Kadir gecesinde inmeğe başladığını belirtirler. Örneğin Zemahşeri şöyle der:

“Çoğunluk görüşe göre Mübarek Gece’den maksat, Kadir Gecesi’dir. Çünkü “Biz onu kadir Gecesi indirdik” demektedir. Ayrıca “Katımızdan bir buyrukla, her hikmetli iş o gece belirlenir.” (44 Duhan/4-7) ayeti ile “Melekler ve Cebrail o gecede Rablerinin izniyle her türlü iş için inerler.” (97 Kadir/4) ayeti ve “ Kur’an, Ramazan ayında indirildi” (2 Bakara/185) ayeti uyuşmaktadır. Görüşlerin çoğuna göre Kadir Gecesi Ramazan ayındadır.3

M. İzzet Derveze yine şöyle der: “Görüşlerin çoğu, Kadir gecesinin Ramazan ayında olduğuna dair görüşün yanındadır. Bakara Sûresi’nde ve Kadir Sûresi’ndeki ayet ile bu ayetin bir uyum sağladığını belirtenler çoğunluktadır. Şaban ayının ortasındaki gece hakkında belirtilen hadislerde, Kur’an’ın bu günde (gecede) indirildiğine açıkça işaret edilmemektedir. (...) İbni Kesir, Şaban ayının ortasındaki gece diyenlerin sözlerini reddeder. Böyle diyenler, kurtuluştan (doğruluktan) uzaklaştılar, der. Çünkü Kur’an nassı, Kadir gecesinin Ramazan ayında olduğunu destekliyor, Şaban gecesi ile ilgili hadis mürseldir. Bununla sabit bir nassa itiraz edilemez.”4

Kur’an’ın toptan dünya semasına indirildiği iddia edilen Şaban ayının on beşinci gecesinin fazileti ile ilgili rivayetler sağlam olmayıp en meşhurları şunlardır:

“Kim bu gece yüz rekat namaz kılarsa, Allah ona yüz melek gönderir. Otuzu onu cennetle müjdeler, otuzu onu kabir azabından kurtarır, otuzu onu dünya belalarından korur, onu da kendisini şeytanın tuzaklarına karşı korur”5.

“Allah, bu gece dünya semasına iner ve Kelb Oğullarının koyunlarındaki kıl sayısı kadar ümmetimden kişilere rahmet eder.”6 .

Halbuki en meşhur hadis kitaplarında yüce Allah’ın her gece dünya semasına indiği ve şöyle dediği rivayet edilir: “Bana dua eden yok mu, ona icabet edeyim, benden isteyen yok mu, ona vereyim, benden bağışlanma dileyen yok mu, onu bağışlayayım”7. Yüce Allah, her gece dünya semasına indiğine ve kullarının dua ve isteklerini karşıladığına göre, ayrıca Şaban ayı’nın yarısındaki gecede tekrar inmesinin ne anlamı olur? Kaldı ki kullarının dua ve isteklerini işitmesi ve karşılaması için inip çıkmasına da gerek yoktur. Zaten iniş rivayetleri doğru ise, ancak mecaz/sembolik anlamda olur. Nitekim İbni Mace’nin Şaban ayının ortasındaki gece ile ilgili rivayetinin, Yüce Allah’ın her gece/nin son üçte birinde dünya semasına indiği rivayetinin bir parçası olduğu görülmektedir. Çünkü insanların söylediklerini veya yaptıklarını görmesi, bilmesi cezalandırması veya ödüllendirmesi için Allah’ın inip çıkmaya ihtiyacı yoktur.

“Rasulullah, Şaban ayının onüçüncü gecesi ümmeti için şefaat istedi. Üçte birine şefaat yetkisi verildi. Ondördüncü gece şefaat yetkisi istedi. Üçte ikisine şefaat yetkisi verildi. Onbeşinci gece şefaat yetkisi istedi. Devenin kaçışı gibi Allah’tan kaçanlar dışında, ümmetin tümüne şefaat yetkisi verildi.” “Allah, bu gece Zemzem Kuyusunun suyunu çoğaltır.”8 rivayeti ve diğer rivayetlerle ilgili de Derveze şöyle der:

“Bütün bunlara rağmen ecellerin, rızıkların, durumların/işlerin yıldan yıla Şaban ayının ortasındaki bir gecede, ya da Kadir gecesinde takdir edilmesi, Şaban ayının ortasındaki bir gecede Müslümanların kutlamalar yapması ve dualar etmesiyle ilgili rivayetler hakkında diyoruz ki: Bu hadisler zayıf senetle gelmiştir. Allah’ın hikmeti onlarda ortaya çıkmaz. Öyleyse bu durumda dikkatli olmak gerekir. Şaban ayının ortasına gelen geceyi kutlamakla ilgili ne nebevi sünnetten, ne de sahabeden sabit bir şey gelmiştir.”9

Derveze, Kur’an’ın bir defada birinci dünya semasına toptan indirildiğine ilişkin rivayetleri ve görüşleri değerlendirerek şöyle devam eder:

“Ne var ki bu görüşler, özellikle İbni Abbas’a nisbet edilenler-ki bu tür yorumların aslını oluşturmaktadır-Peygamber efendimize kadar ulaştırılmış değildir. Oysa bunlar, yüce Allah’ın ilmiyle, egemenliğinin, melekutunun sırlarıyla ve varlığıyla ilgili gaybi haberlerdir. Bunları bilmek, ancak Peygamber/vahiy aracılığıyla mümkün olabilir. Bilebildiğimiz kadarıyla Peygamberimizden de bu tür haberler aktarılmamıştır. Peygamberimize dayanmadan ya da Kur’an’ın apaçık ifadesini esas almadan, rastgele söz söylenemeyecek olan bir meselede tahminden öteye geçmeyen bu tür sözlerin ve haberlerin İbni Abbas tarafından söylendiğine ihtimal vermiyoruz”10.

“Her halükârda, Peygamberimizin peygamberlikle görevlendirilişi esnasında veya ondan hem...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın