Göz Tansiyonu

Göz Tansiyonu

Haziran 2008 - 114.sayı

Dr. Ramiz KAYRAK kaleme aldı, DİĞER YAZILAR bölümünde yayınlandı.

Gözün önemine dair birçok atasözümüz ve deyimimiz var. Bu bilgiye rağmen gerçekten gözümüze gözümüz gibi bakabiliyor muyuz? Ancak bir rahatsızlık ortaya çıktığında doktorlara başvuruyoruz. Ya hiç izini belli etmeden uzun yıllar büyüyen bir hastalıkla karşı karşıyaysak?

Âdetimizdir, candan sevdiğimiz, çok değer verdiğimiz şeyleri tanımlarken gözümüze nispet ederiz. “Gözümün bebeği”, “gözümün nuru”, “gözü gibi bakmak” bu meyanda kullandığımız deyimlerdir. Fiziksel olarak da en çok sakındığımız organların başında gelir gözler. Bedenimizde ortaya çıkan bazı rahatsızlıklar konusunda zaman zaman işi ağırdan da alsak, söz konusu gözler olunca çoğunlukla telaşa kapılırız.

Gözler hususundaki bu dikkatli tavrımız, en küçük belirtide bizleri alarma geçirerek gerekli tıbbi tedbirleri almaya yöneltir. Peki ya belirti vermeden uzun yıllar alttan alta ilerleyen bir durumla karşı karşıyaysak? Bu ayki konumuzu böyle bir hastalığa, göz tansiyonuna ayırdık.

Nedir Bu Göz Tansiyonu?

Halk arasında Göz Tansiyonu olarak bilinen Glokom aslında bir grup hastalığın ortak adıdır. Tümünün özelliği, gözün optik sinirinin harap olması ile görme duyusunda körlüğe kadar uzanan kayıplara yol açmalarıdır. Sebebi tam olarak anlaşılamamış olsa da meydana geliş biçimi ayrıntılı bir şekilde ortaya konmuştur.

Gözlerimizin ön kısmında yer alan küçük odacıkta dokuları sürekli yıkayarak temizleyen ve besleyen bir miktar sıvı bulunur. Bu berrak sıvının akışına mani olan bir durumla karşılaşıldığında, göz içinde bu sıvının miktarı giderek artarken beraberinde göz içi basınçta da yükselme olur. Asıl sorun bu yükselme sonucu gözün optik sinirinde meydana gelen hasarlanmadır.

Göz Tansiyonu Neden Önemli?

Glokomun önemi, tüm körlük nedenleri arasında üçüncü sırayı işgal ediyor olmasındadır. Bir başka deyişle, yeryüzündeki göremeyen insanların %13-14’ünün yani beş milyondan fazla kişinin dünyaya karanlık bakmasının sebebi bu hastalıktır.

Göz Tansiyonunu Nasıl Anlayabiliriz?

Ne yazık ki görmede belli ölçüde kayıplar yaşanmaya başlamadan, bu hastalığı akla getirtecek herhangi bir belirti ya da işaret yoktur. Bu nedenle glokom için hekime başvurulduğunda çoğu zaman belli ölçülerde görme kaybı ortaya çıkmıştır bile. Hekimler bu özelliğinden dolayı glokomu “gözlerin sessiz hırsızı” olarak adlandırırlar.

Sadece glokomun bir tipinde (akut açık açılı glokom) ani olarak ortaya çıkan şiddetli göz ağrısı, görmede bulanıklık, ışıkların etrafında haleler veya gökkuşağı tarzında şekiller görme, bulantı ve kusma gibi belirtiler görülür. Zaten böyle bir tabloda acilen bir göz hastalıkları uzmanına ulaşmak gerekir.

Glokom Ortaya Çıkmadan Belirlenemez mi?

Tabii ki belirlenebilir. Bununla ilgili olarak risk altındaki hastalara belli aralıklarla göz uzmanına başvurma ve detaylı göz muayenesi önerilmekte. Bu muayenede göz içi basıncı ölçülür, görme alanı değerlendirilir ve göz dibi muayenesi ile optik sinirdeki olası hasarlar araştırılır. Glokom tanısı konduktan sonra daha ayrıntılı ve ileri teknolojili tetkikler de gündeme gelecektir.

Glokom Hastalarının Ne Gibi Şikayetleri Var?

Çok yavaş ilerleyen görme hasarı, görme alanından başlamak üzere tedricen ağırlaşır. Önceleri bir göz diğerini desteklerken, giderek yan bölgelere ait görme kaybolur. “Tünel görüşü” denen ve bakış sahasının kenarlarının görülemediği durum ortaya çıkar. Oluşan hasar ne yazık ki geri dönüşü olmayan bir hasardır. Hastalık ilerledikçe yanlarda ve göz köşelerindeki cisimler görülmez olur. Bu süreç tam körlüğe dek uzanır.

Özellikle Risk Altında Olanlar Kimler?

Bazı insanlar diğerlerine kıyasla glokom açısından daha yüksek risk altındadır. Bunlar:
Ailesinde glokom öyküsü bulunanlar
İleri yaş (60 yaş ve üstü)
Migren hastaları
Uzak görme kusuru (miyop) olanlar
Diyabet hastalığı bulunanlar
Göz travması yaşamış olanlar
Yüksek tansiyon hastaları
Geçmişte ya da hâlihazırda steroid kullananlardır.

Zikredilen risk gruplarından birisine dahilseniz, yılda en az bir kez kapsamlı göz muayenesi olmanız gerekir. Risk grubunda olmasanız bile 40 yaş üzerinde en az 2 yılda bir kontrol, yapılacak en akıllıca iştir.

Tedavisi Var mı?

Hastalık tespit edildiğinde var olan hasarın giderilmesi ya da geriye döndürülmesi mümkün değil. Ancak görme kaybının ilerlememesi için oldukça etkin tedavi yöntemleri mevcut. Bu yöntemlerin ortak özelliği tümünün göz içi basıncını düşürmeye yönelik olmasıdır.

Hastalarda başlangıçta göz damlaları kullanılır ve eğer uygun ve düzenli kullanılırsa başarı oranı yüksektir. Zaman zaman tablet formunda ilaçlar da kullanılabilir. İlaç tedavisinin çare olamadığı durumlarda devreye cerrahi girer. Günümüzde açık cerrahi seçeneğine lazerli cerrahi girişim de eklenmiştir. Hastalar lazer tedavisi sonrasında çok kısa sürede taburcu olabilmektedir.

Bebeğimde Göz Tansiyonu Olabilir mi?

Nadir de olsa doğuştan glokomlu bebeklere rastlanır. Bu bebekler gözdeki sıvının akışına mani olan bir kusurla dünyaya gelirler. Sevindirici olan, belirtilerin dikkatli bir anne babanın kolayca fark edebileceği kadar açık olmasıdır. Işığa aşırı hassasiyet, gözlerde fazla miktarda sulanma ve bulutsu bir görüntü glokomu akla getirmelidir. Göz tansiyonu ile doğan bebeklerin tedavisinde ilaçlar etkili olmadığında cerrahi müdahaleye başvurulur. Etkin bir cerrahi ile bebekler görme konusunda ciddi sorunlar yaşamadan hayatlarını devam ettirebilirler.

Gördüğünüz gibi, göz tansiyonunun sinsi seyri ve meydana getirdiği dramatik sonuçlar nedeniyle düzenli aralıklarla göz uzmanı kontrollerine gitmek hayatî önem taşıyor. Unutmayalım, sağlık ihmal kaldırmaz.
Hepinize sağlıklı günler dilerim.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın