DİNE YENİ YAKLAŞIMLAR KİTAP ÖZETLERİ
ÜNŞTE 10 DİN VE BİLİM
/ kuran insan bilgisinin sınırlılıgını ifade eder ve bilgisini mutlaklarştırmamasını tavsiye eder.
/ kuran bilimin konusuna giren olaylara bakarken insanların ibret alması maksadıyla bu konulara girmiştir
/ bilimsel tefsir tarafdarları kuranı bilim ansiklopedisi gibi görürler
/ islami bilimler günümüz bilimleri ile eşleştirildiginde KELAM - FELSEFE ile
KURANDAKİ İNSAN ANLATIMI-FELSEFİ ANTROPOLOJİ
TEFSİR USULÜ - YORUM BİLİM
MİLEL NİHAL GELENEGİ-KOLLEKTİF ZİHNİYET TARİHİ
/ islam medeniyeitni bir kitap ve bir bilim medeniyeti haline getiren Kuran dır
/ tasavvufun ahirete dönük zühd anlayışı en çok bilime karşı ilgisizligi artırmıştır
/ insanın varlıgını anlamlandrmak için ürettigi bilgi disipleri arasında konu itibarıyla en çok felsefe ye yakındır
/ dini düüşüncenin gelişimi felsefe çalışmalarına ve akıl yürütmelerin varlıgına baglıdır
/ batıda aydınlanma dönemi ve rönesans sonrası felsefe ile din uzlaşmıştır
/ teslis inancını dogma olarak korunması ortaçagda kararlaştırılmıştır
/ bilim anlayışlşının dinamik boyutları ibda inşa red keşif dir
/ din ile felsefeyi uzlaştırmk dini düşüncenin gelişimine olumlu katkı saglayacaktır
/ allahın herşeyi bir ölçü ve düzene göre yaratması sünnetullah kavramı le ifade edilir
/ batıda yetişen bilim adamları için söylenen bilim de derinleştikçe dinden uzaklaştıkları düşüncesi tamamen safsatadır
/ islam dünyasında dogada belli bir evrim vardır görüşünü benimseyen ilimadamları ibn miskeveyh,nazzam,biruni,cahız dır
/ evrensel ilahi dinin alanı varlıkların kökeni,Allahın koydugu kanunlar,varlıklardan ibret alınması,Allahın hikmetini düşünmek
/ islam dünyasında bazı aydınların yanıldıgı konu bilimin geneli ile bütün dinler arasında bir çatışma ,çelişki vardır algısı
/ islam tarihin de gelişen deger verilen bir bilim olarak astronomi nin görülme sebebi Kuran ın insanları doga olayları üzerine teşvik etmesinden kaynaklanır
ÜNİTE 11 KADER
/ ehli sünnete göre inanç esasları arasında kader yoktur zira kader kuran da açıkça zikredilmemiş ayet ve hadislerden yrum yoluylaçıkarılmıştır
/ mutezile kader meselesini tümden reddeder ve insanın fiillerinde hür oldugunu adalet ilkesi çerçevesinde açıklar Allahın kötüyü yaratmayacagını söyler
/ maturidilik ise kaderi allahın ilim sıfatına dayandırır.insanın kaderi allahın ezeli ilmi dahilinde levhi mahfuzda yazılı dır demiştir
/ eşarilik ise cüzi irade konusuunu tam olarak açıklayamamıştır
/ insanın fiilinde ilahi iradenin tesiri etkisi yoktur diyen görüş mutezileye aittir
/ tasavvufi düşünceye itikadi konularda öncülük eden ekol eşarilik dir
/ eşariligin islam dünyasına hakim olması hicri 4. asırdan sonra mutlak cebriyenin tesirini kaybetmesinden sonradır
/ maturidilik kader konusunda ebu hanifenin fıkhı ekber adlı eserindeki ilim maluma tabidir görüşünden esinlenerek benimsemiştir
/ insan fiillerinin yaratıcısıdır görüşü ehli sünetin görüşü degildir
/ ehli sünnetin görüşeri ise imanın 6 esası kader allahın ilmine kudretine dayalııdır fiiller kesb yönünden insana aittir
/ kaza Allahın muhkem tebdil ve tagyir kabul etmeyen fiillerini teklifi emirlerini ifade eder
/ emir ve teklif mahiyetinde olan ayetler kuranda kaza yı örneklemekteedir
/ Allahın yasalar koyması ve devamlılık saglaması kader kavramına işarettir
/ bir işi tam ve saglam bir güvenle gerçekleştirmek ''kaza '' kavramı ile ifade edilir,
/ hayır ve şerrin Allah tarafından ezelde irade edildigi şeklinde ki anlayışı cehm b. Safvantarafından benimsenmiş ancak
hasanı basri , mehmet akif ,muhammed abduh, cemalettin afgani gibi isimler tarafından kabul görmemiştir
/ fıkhı ekber ebu hanifenin kader hakkındaki görüşlerini yazdıgı kitabıdır
/ cebriyye insanda irade ve kudretin mevcut olmadıgını savunur
/ kurana göre kainat evrende büyüme gelişme istidadına sahiptir bu yüzden herşey ezelde takdir edilmiş degildir diyen Muhammed İkbal dir
ÜNİTE 12 TOPLUMSAL DEGİŞME VE DİN
/ değişimin ontolojik temelinde insanın bütün halinde sürekli degişen bir varlık olması yatmaktadır
/ degişimin hızı degişimin dogasını anlamayı güçleştirmektedir
/ günümüz degişiminde kavramlar içerik degiştirmektedir,degerler alanında yeni arayışlar sözkonusudur,degişimin hızı degişmi takipini güçleştirmekte
ve globalleşmeyi anlamadan degişimi anlamak mümkün gözükmemektedir
/ din toplumsal degişme açısından din sosyal bir olgudur din toplumsal olayları etkiledigi gibi toplumsal olylarda dini düşünceyi etkiler
/ tarihi süreçte din degişmedigi halde dinin anlaşılma biçimi degişmiştir
/ esbabı nuzul, mekki medeni ayetlerin içerik farkı,nasih mensuh ve tedricilik konuları toplumsal degişimi etkileyen unsurlardır
/ ortaçagda ictihad açık ve toplumsal degişim yavaş ceryan ederken islam toplumunda kriz yaşanmamıştır
/ ictihad tekniginin kullanılmaması ve şeriatın mutlaklaştırılması islam dünyasında çöküşü hızlandırmıştır
/ ortaçagda batıda kilise akla bilimie ve her türlü gelişmeye kapalı bir zihni yapı oluştu
/ allahın dini birdir ancak şeriat toplumdan topluma ve peygamberden peygambere farklılık arzetmektedir
/ SEKÜLERİZM dinin toplumdan ve bireylerden sökülüp atılmasını amaçlaayn bir fikirsel gelişimdir
/ İBN HALDUN modern sosyolojinin kurucusu oldugundan mukaddime yi yazdıgından yükseliş ve çöküş teorilerinden
toplumsal degişmeyi bir disiplin olarak incelemsinden ötürü önemli bir isimdir
/ batıda laiklik kurumunun geliştirilmesinden maksat kilisenin toplum üzerindeki baskısını azaltmak olmuştur
/ islam dünyasının gelişmesi iiçin mezhebleri islamla özdeşleştirm mek gerekir
/ modern dünyada birey toplum vee devletlerin birbirlerini anlamalarının zorunlu hale gelme sebepleri şunlardır
dinleerde yorum faaliyelerinin hızlanması,farklı dini anlayıştaki insanların birlikte yaşaması,
iletişim ve ulaşım imkanlarının gelişmesi , din ve dini yorum ların zorla dayatılamaması
/ modern dünyada insanların kaosa sürüklenme sebebleri arasında sayılabilecek sebebler
nihilizm ve yabancılaşmanın artması,bilimsel ve teknolojik gelişmeler,sekülerizmin insanların arayışlarını karşılayamaması
sınırsız büyüme ve tüketim alışkanlıgı
/ günümüz islam dünyasının yaşadıgı sorunlar dan bazıları şunlardır:dinin politikaya alet edilmesi, mezhebi iç çatışmalar ,
din devlet ilişkileri, ve mezheblerin islamla özdeşleştirilmesi sayılabilir
/ evrensel bir dinin özelliklerinden bazıları şunlardır; insan fıtratına uygundur,mahalliligi göz önünde bulundurur,akılla çelişmez,insanları ikna etmeue çalışır
ve mevcut olanı mükemmelleştirmek için gelmiştir
ÜNİTE 13 DİN VE TASAVVUF
/ Tasavvufun kaynakları ;Kuran hinduizm budizm yunan felsefesi sayılabilir ve kelam bilmine tepki mahiyetinde dogmuş sayılır,
/ tasavvufa dış kaynaklı gelen şeyler arasında vahdeti vucud anlayışı,kutup fikri, hallacı mansurun hindistan yolculuğu fena kavramı sayılabilir
/ Allahın mahlukattan hiçbirşeye benzememesi tenzih olarak ifade edilir
/ tasavvufta vecd ve istigrak dönemine dair hususlarİ;tasavvufun temel kavramları gelişti,taşkınlıklar ve şathiyeler fazlalaştı,
makamat ve ahval ön plana çıkıtı gazzali bu döneme mükaşefe dönemi olarak tanımlar
/ gazzali El munkız adlı eserinde filozofların görüşlerini tenkid etmiş ve ihyaı ulumuddin adlı eserinde ise eşariye şafilik ve tasavvuf sentezi yapmıştır
/ zühd hayatının gelişme sebebleri olarak şunlar vardır.emevilerin lükse önem vermesi, fıkıh biliminin gelişmesi, fitne olayları emevi yöneticilerin sert tutumları
/ felsefi tasavvuf dönemi neredeyse ayrı bir din olarak ortaya çıkmıştır.bu dönemde Allah , nübüvvet , kuran,ahiret,gibi kavramlar sünnilikteki anlamını yitirmiştir
/ tarikatlerin etkisi ile tekke ve zaviyeler oluştu,şeyh mürid ilişkisi gelişti,batıl itikadlar çogaldı,tabii bilimler geriledi.
/ tenzih inancında kuran baştan sona korunmyaa çalışılmıştır tasavvufta buna dikkat edilmemiştir
/ tasavvuf anlayışının olumsuz sonuçları şunlardır.vehbi bilgi kesbi bilgiye tercih edildi,tabii bilimler geriledi,bireysel özgürlük ortadan kalktı,cifr astroloji ve simya
gelişti , kaderci anlayış toplıma hakim oldu kerametler sebebi iile müslümanların tabii sebeblilige olan inancı zayıfladı
/ maddi ve manevi alemi idare ettiklerine inanılan velilere verilen adlar;gavs , kutub , abdal , evtad vs. dir
/ errisale adlı eser tasavvufu meşrulaştırma hedefi ile kuşeyri tarafından yazılmıştır
/ mutasavvıflara göre hakikatin kesin bilgisi vehbi bilgi ile anlaşılabilir
/ ibni halduna göre kuran ve sünneti ögretme amacına matuf olarak tasavvuufun 1. dönemi farz 2.dönemi müstehab 3.dönemi ise bidatlar dönemi olarak degerlerndirilmiştir
/ tasavvufta zühd ve takva dönemini muamele ilmi oolarak degerlendiren alim gazzali dir
/ eşariligin daha tutarlı olması ;;maturidiligin kenarda kalmasına sebeb oldu ve eşari anlayış biçim...
[
Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın