> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > İslam Fıkhı Eseleri > Bidayetül Müctehid > Yeminde istisnalar
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Yeminde istisnalar  (Okunma Sayısı 2443 defa)
22 Ocak 2011, 17:37:27
ღAşkullahღ
Muhabbetullah
Admin
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 25.839


Site
« : 22 Ocak 2011, 17:37:27 »



1. Yeminde istisnalar:



Bu kısım da iki fasıldır. Birinci fasıl yemine müessir olan istisnanın şartları, ikinci fasıl istisnası müessir olan yeminlerle müessir olmayan ye­minlerin beyanı hakkındadır. [21]

 

A- Yeminde Etkili istisnaların Şartlan:
 

Ulema, yemine başlarken kastedilen ve yemine bitişik olarak, yani ara vermeden ve dille söylenen istisnanın yemine müessir olduğunda, yani ye­minde böyle bir istisna yapıldığı zaman yeminin nıün'akit olmadığında müttefiktirler. Fakat bu üç şarttan birisi eksik olan, yani dille söylenmeyen, ya­hut dille söylenip fakat yeminin lafzına bitişik olmayan veyahut bitişik olup, yemine başlarken kastedilmeyen istisnalar hakkında ihtilâf etmişlerdir.

Birinci şartı eksik olan, yani dille söylenmeyen istisnalar, -meşhur olan görüşe göre- müessir değildir. Kimisi de «Dille söylenmeyen istisnalar, eğer İLLÂ (ancak, ne var ki, hâriç) kelimesinin mânâsı ile yapılırsa müessirdir, illâ kelimesinin mânâsı ile yapılmazsa -ister bir başka istisna edatının mânâsı ile, ister yeminin lafzmdaki umumu tahsis veya ıtlak'ı takyid yolu ile olsun-müessir değildir» demiştir, ki bu zayıf bir ayırımdır. Bu ihtilâfın sebebi, boşama, azadlama ve yemin gibi kişiye lâzım gelen akitler, yalnız niyetle lâzım gelir mi, yoksa niyetle birlikte dille telaffuz etmek de mi gerekir diye ihtilâf etmeleridir.

İkinci şartı eksik olan, yani yemin lafzına bitişik olmayan istisnalar da bazüanna göre müessir değildir ki İmam Mâlik bu görüştedir. İmam Şafii ise, «Kişinin, kelime hatırlamak veyahut nefes almak gibi bir şey için yemin

ile istisna arasında hafif bir sükut yapması zarar vermez» demiştir. Tabiiler­den bir cemaat da, «Yemin eden kimse, yemin ettiği yerden ayrılmadığı müddetçe yemininden istisna yapabilir» demişlerdir. Rivayet olunduğuna göre îbn Abbas da, «Kişi ömrünün sonuna kadar, istediği zaman istisna ya­pabilir» demiştir.

Ulema, «Allah dilerse» şartı ile yapılan istisnanın -yemin ister bir şeyi yapmak, ister yapmamak için edilmiş olsun- yeminin hükmünü kaldırdığın­da müttefiktirler. Çünkü bu istisna yeminin in'ikat etmesine engeldir.

Ebû Bekir b. el-Münzir, «Sabittir ki Peygamber (s.a.s) Efendimiz,

'Yemin ettikten sonra Al­lah dilerse diyen kimse hanis (yemini bozmuş) olmaz (yeminin hükmü kendi­sine lâzım gelmez)' buyurdu» [22] demiştir.

Ancak, istisna yeminin in 'ikalına mı mani olur, yoksa in'ikad eden ye­mini çözer mi diye ihtilâf ettikleri için «Allah dilerse» istisnası yemine biti­şik olmadığı zaman ona müessir olur mu olmaz mı diye ihtilâf etmişler­dir.

istisna yeminin inikadına mani olur diyecek olursak, istisnanın yemine bitişik olması gerekir. In'ikad eden yemini çözer diyecek olursak bitişik ol­ması gerekmez, istisna in'ikad eden yemini çözer diyenler, Sa'd'ın Semmak b. Harb'ten, Semmak'ın da tkrime'den «Rasûlullah (s.a.s) üç kere

«Vallahi Kureyslilerle savaşacağım» diye ye­min ettikten sonra durdu ve sonra

«Allah dilerse» dedi» [23] diye rivayet ettikleri hadise dayanmışlardır. Zira bu hadis istisnanın yemini çözdüğüne, yeminin in'ika-dına mani olmadığına delâlet eder.

Bunlardan «istisna yemine yakın olduğu taktirde yemini çözer» diyen­ler de Eğer -Ibn Abbas'ın rivayet ettiği üzere- uzak olan istisna da yemini çözse idi keffarete lüzum kalmazdı» demişlerdir.

Üçüncü şartı eksik olan, yani yemine başlarken kastedilmeyen istisna hakkında da üç görüş vardır. Kimisi 'Eğer daha yemin bitmemişken kastedi-lirse yine de tesiri vardır', kimisi 'Yemin bitse de, eğer ara vermeden kaste-dilirse tesiri vardır demiştir.

Kimisi de, istisnaları iki kısma ayırıp 'Adetten yapılan istisnaların ye­mine başlarken kastedilmesi lâzımdır. Fakat umumun tahsisi veya itlak'ın takyidi yolu ile yapılan istisnalar, yemine başlarken kastedilmese bile, eğer yemine bitişik olarak, yani ara vermeden yapüırlarsa müessir olur' demiştir.

Bu ihtilâfın sebebi, yine istisna yeminin in'ikadına mı manidir, yoksa yemini bozar mı diye ihtilâf etmeleridir. Eğer 'în'ikadma manidir' de­sek, istisnanın yemine başlarken kastedilmesi şart olur, yemini bozar desek o zaman şart olmaz. Abdülvehhab, «Ulemanın hepsi yeminin başında istisna niyetinin şart olduğunu söylememişlerdir» demiştir. Ali de, «Keffaret nasıl yemini çözüyorsa istisna da çözer» demiştir. [24]

 

B- İstisnaların Etkili Olduğu ve Olmadığı Yeminler:
 

Ulema «Allah dilerse» istisnasının tesir ettiği yeminlerle tesir etmediği yeminlerin hangileri olduğunda ihtilâf etmişlerdir.

İmam Mâlik ile tabileri, «Bu istisna ancak keffaret vermeyi gerektiren yeminlerle -geleceği üzere- mutlak olan nezirlere tesir eder» demişlerdir. Boşama ile azadlama akitleri ise ya -«Allah dilerse benim karim benden boş­tur» veyahut «Allah dilerse benim kölem azad olsun» gibi- mutlak boşama . ile azadlama istisna edilmiş olur -ki onlara göre bunlar yemin değillerdir- ve­yahut -«Şu işi yaparsam Allah dilerse benim karım benden boş olsun» veya­hut «Kölem azad olsun» gibi- bir şarta bağlanan boşama ile azadlama istisna edilmiş olur. Mâlikîler istisnanın birinci kısma tesir etmediğinde ihtilâf et­memişlerdir.

Boşama yemini olan ikinci kısım hakkında ise iki çeşit görüşte bulun­muşlardır ki bu iki görüşün en doğrusu şudur: Eğer kişi «Allah dilerse şu işi yaparsam benim karım benden boş olsun» diyerek istisnayı şarta verirse istisna caizdir, yok eğer «Şu işi yaparsam Allah dilerse benim kanm benden boş olsun» diyerek istisnayı boşamaya verirse caiz değildir.

îmam Ebû Hanife ile îmam Şafii ise «İstisna bunların hepsinde yani is­ter şartlı, ister şartsız akitlerde olsun, müessirdir» demişlerdir.

Bu ihtilâfın sebebi yine -yukarıda söylediğimiz üzere- istisna ye­minin in'ikadına mı manidir yoksa çözer mi diye ihtilâf etmeleridir. Zira eğer 'Yeminin in'ikadına manidir' desek mutlak boşamaya müessir olmaması lâzım gelir, çünkü bir şeyin vukuuna mani olmak, ancak o şey daha vaki ol­mamışken mümkündür. Mutlak boşama ise, ağızdan çıkması ile birlikte, ya­ni daha istisna gelmeden vaki olur. Fakat eğer, 'Yemini çözer' desek, boşa­ma vaki olsa bile tesir etmesi lâzım gelir.

Bunu aklında tut. Çünkü bu açık bir gerçektir. Bunun için eğer Mâlikîler istisnanın mani olduğu görüşünde değil iseler, «Mutlak boşamada istisna mümkün değildir. Zira boşama istisnadan önce vaki olur» şeklindeki iddia­ları yersizdir. Bunu aklında tut. Zira -Allah bilir- bu bir gerçektir. [25]


[21] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/291.

[22] Tirmizî, Nesâî, 6, no; 1571.

[23] Ebû Dâvûd, Eyman, 16/20, no: 3286.

 

[24] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/291-293.

[25] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 2/293.


[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Yeminde istisnalar
« Posted on: 29 Mart 2024, 02:46:12 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Yeminde istisnalar rüya tabiri,Yeminde istisnalar mekke canlı, Yeminde istisnalar kabe canlı yayın, Yeminde istisnalar Üç boyutlu kuran oku Yeminde istisnalar kuran ı kerim, Yeminde istisnalar peygamber kıssaları,Yeminde istisnalar ilitam ders soruları, Yeminde istisnalarönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes