> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > İslam Fıkhı Eseleri > Bidayetül Müctehid > Hüküm gerektiren malda değişiklik olmaması
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Hüküm gerektiren malda değişiklik olmaması  (Okunma Sayısı 1503 defa)
19 Şubat 2011, 21:38:49
ღAşkullahღ
Muhabbetullah
Admin
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 25.839


Site
« : 19 Şubat 2011, 21:38:49 »



3. Hüküm gerektiren malda değişiklik olmaması


Satılan malda bir kusur görüldüğü zaman, eğer alıcının elinde onda bir değişiklik olmamış ise, o mal ya hayvandır ya cansız bir maldır. Cansız mal­da gayri menkul (taşınamaz), ya menkul (taşınır) bir maldır.

Eğer hayvan ise, alıcının onu geri verip parasını almak veyahut -satıcı­dan bir şey almadan- alıkoymak arasında muhayyer (seçimli) olduğunda ih­tilâf yoktur.

Gayri-menkul ise İmam Mâlik, büyük ve küçük kusurlar arasında ayı­rım yaparak, «Kusur küçük olursa mal geri verilemez. Ancak kusur yüzün­den malın değerinde ne kadar düşüş olursa, alıcı da o farkı satıcıdan alabilir. Fakat kusur büyük olursa mal geri verilir» demiştir. Mâlikilerin kitaplarında böyledir. Bağdad uleması ise, bu ayrıntılı açıklamayı yapmamışlardır.

Menkul olan mallara gelince: İmam Mâlik'in mezhebinde meşhur olan görüş şudur ki gayr-i menkulde olan ayırım, bunda yoktur. Kimisi de «Men­kul mallarla gayr-i menkul mallar arasında fark yoktur. Mâliki mezhebinde menkul da gayr-i menkul gibidir» demiştir. Dedemin hocası fakih Ebû Bekir b. Rızk da bu görüşü benimseyerek gayr-i menkul ile menkul arasında fark görmüyordu. Bana kalırsa gerçek şudur ki satılan mal, eğer değerinde kendi­sinde bulunan kusur yüzünden bir düşüklük olmuşsa geri verilir, olmamışsa verilemez. Diğer İslâm fukahası bunu benimser. Kanaatimce bunun içindir ki Bağdad uleması gayr-i menkul mallar hakkında söylediğim ayırımı benimsememişlerdir. Ulema hayvanda bulunan kusurun büyük ile küçüğü ara­sında ayırım yapmamakta ihtilâf etmemişlerdir.

Alıcı, satılan malı geri verip bedelini satıcıdan geri almak veyahut san­cıdan bir şey almadan malı alıkoymak arasında muhayyer olduğu zaman, alı­cının malı elinde tutması, satıcının da kusurun değerim alıcıya Ödemesi üze­rinde anlaşırlarsa ülkeler fukahasının çoğu bunu caiz görmektedirler. Ancak İmam Şafii'nin arkadaşlarından İbn Cüreyc, «Satıcı ile alıcı bunu yapamaz­lar. Çünkü bu, alıcıya'verilen yetkiyi bedel karşılığında iskat etmektir. Bu ise -bedel karşılığında Şuf a hakkından vazgeçmek gibi- caiz olmayan bir şey­dir» demiştir. Kadı Abdülvehhab da «Bu, yanlış bir sözdür. Zira kusurlu olan malı sahibine geri verip bedelini almak, alıcısına bir hakkı olduğundan, alıcı bedel karşılığında bu hakkından vazgeçebilir. İbn Cüreyc'in örnek olarak gösterdiği şuf a hakkı da, bizim için şahidlik eder. Çünkü bize göre şuf a hak­kına sahip olan kimse, bedel karşılığında bu hakkından vazgeçebilir» demiş­tir.

Bu babtan olmak üzere, bir akidle satın alınan birden çok şeylerden her-birini ayrı bir hükme tabi tutmak yönünden iki meşhur mes'ele vardır:

1- Bir kimse, birden çok şeyleri bir akidle saün aldıktan sonra bu şeyler­den birinde kusur gördüğü zaman, yalnız onu mu, yoksa hepsim mi geri verir diye ihtilâf edilmiştir.

Kimisi, «Yalnız kusurlu gördüğü şeyi geri veremez. Ya hepsini kabul eder ya hepsini geri verir» demiştir ki, Ebû Sevr ile Evzâî bu görüştedirler. Ancak eğer, satın alırken herbirine ayrı bir fiyat koymuşsa, o zaman yalnız kusurlu görülen şeyin geri verilebildiğinde ihtilâf yoktur. İhtilâf ancak, satın alınan şeylerin herbirine ayn ayn fıat koyulmadığı zaman yalnız kusurlu gö­rülen şeyin geri verilip verilemediğindedir. Kimisi de «Yalnız kusurlu görü­len şey -kıymetlendirilerek- geri verilir. Süfyan Sevrî ile başkalan da bu gö­rüştedirler. İmam Şafii'den ise her iki kavil de rivayet olunmuştur. İmam Mâlik de ayınm yaparak, «Kusurlu görülen şeye bakılır. Eğer satıştan esas gaye o ise, hepsinin geri verilmesi gerekir. Satıştan esas gaye o değilse -kıy­met karşılığında- yalnız o geri verilir» demiştir. İmam Ebû Hanife de, bir başka şekilde ayınm yaparak, «Eğer kusur, malın tesliminden önce görülür­se hepsi ile birlikte, eğer sonra görülürse, yalnız kendisinde kusur görülen mal -kıymetlendirilerek- geri verilir» demiştir. Buna göre mes'ele hakkında dört çeşit görüş vardır.

«Kusurlu görülen mal, yalnız geri verilemez. Ya hepsi kabul olunur ya hepsi geri verilir» diyenler, «Çünkü eğer kusurlu görülen mal, yalnız geri ve­rilirse taraflann, üzerende anlaşmadıklan bir kıymet satıcıdan geri alınmış olacağı gibi, geri kalan kısmın kıymeti de keza taraflann, üzerinde anlaştık-lan bir kıymet olmaz» demişlerdir. Yalnız kusurlu görülen şeyin geri verile­bildiği görüşünde olanlar da, «Burada zaruret bulunduğu için kıymet takdiri, tarafların anlaşması yerine geçer. Nasıl ki satılan maldan bir zayi olduğu za­man kıymet takdirinden başka bir yol yoktur» demişlerdir. İmam Mâlik'in, kusurlu görülen şeyin satışın esas gayesi olup olmadığı halleri arasında ayı-nm yapması ise, bir istihsandır. Çünkü ona göre satıştan esas gayenin, kusur­lu görülen şey olmadığı zaman, ona takdir edilen kıymet tarafların arzu ettik­leri bedele tekabül etmese de pek zararlı değildir. Fakat eğer satıştan esas ga­ye, kusurlu görülen şey ise, takdir edilen kıymetin tarafların arzuladıkları be­dele uymamasında büyük zarar vardır. îmam Mâlik'den, "Kusur gördüğü za­man, yalnız kusuru görülen şeyin mi, yoksa hepsinin mi kıymeti azalır?" di­ye iki kavil rivayet olunmuştur. Malın tesliminden önce kusurun görülmesi ile tesliminden sonra görülmesi arasında ayırım yapan İmam Ebû Hanife ise, «Çünkü satış, ancak malın alıcıya teslimi ile tamamlanır. Alıcıya teslim olunmayan malın uğradığı ziyan, satıcıya aittir» demiştir. Bu mes'elede is­tihkak da, kusur yüzünden malın geri verilmesi hükmündedir.

2- Ulema, bir şeyi birlikte satın aldıktan sonra onu kusurlu bulan iki kişi­den biri, kendi hissesini geri vermek istemezse, diğeri verebilir mi, veremez mi diye ihtilâf etmişlerdir.

İmam Şâfıi «İkisinden hangisi geri vermek isterse, verebilir» demiştir. tbnü'l-Kasım'in da İmam Mâlik'ten rivayeti bu yoldadır. Kimisi de «İkisi bir­likte geri vermezlerse, yalnız birisi veremez» demiştir. «Geri verebilir» di­yenler, bu akdi -iki alıcısı olduğu için- iki akde kıyas etmişlerdir. «Veremez» diyenler de, «Her ne kadar alıcı iki kişi ise de -satış bir akidle yapıldığı için-yalnız birisi kendi hissesini geri verdiği zaman bir şeyi satın alan bir kimse­nin o şeyin yansını geri vermesi gibi olur» demişlerdir. [130]


[130] İbn Rüşd Kadı Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Rüşd El-Hafîd, Bidayetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid, Beyan Yayınları: 3/228-230.



[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Hüküm gerektiren malda değişiklik olmaması
« Posted on: 28 Mart 2024, 22:38:45 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Hüküm gerektiren malda değişiklik olmaması rüya tabiri,Hüküm gerektiren malda değişiklik olmaması mekke canlı, Hüküm gerektiren malda değişiklik olmaması kabe canlı yayın, Hüküm gerektiren malda değişiklik olmaması Üç boyutlu kuran oku Hüküm gerektiren malda değişiklik olmaması kuran ı kerim, Hüküm gerektiren malda değişiklik olmaması peygamber kıssaları,Hüküm gerektiren malda değişiklik olmaması ilitam ders soruları, Hüküm gerektiren malda değişiklik olmamasıönlisans arapça,
Logged
08 Şubat 2020, 19:15:35
Sevgi.
Bölüm Görevlisi
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 17.948


« Yanıtla #1 : 08 Şubat 2020, 19:15:35 »

Esselâmü Aleyküm. Rabbim bizleri bu konuda dikkat edenlerden eylesin inşaAllah
Bilgiler için Allah razı olsun kardeşim
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

09 Şubat 2020, 21:57:00
Mehmed.
Görevli Sorumlusu
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 18.662


Site
« Yanıtla #2 : 09 Şubat 2020, 21:57:00 »

Ve aleykümüsselam Rabbim paylaşım için razı olsun
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

21 Şubat 2020, 12:18:02
Züleyha

Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 1.439


« Yanıtla #3 : 21 Şubat 2020, 12:18:02 »

Allah razi olsun hocam selâm ve dua ile
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes