Hz.Muhammedin müşriklerle siyasi münasebetleri

Üçüncü Bölüm

HZ. MUHAMMEDİN MÜŞRİKLERLE SİYASİ VE DİPLOMATİK MÜNASEBETLERİ

I. Hz. Muhammed (S.A.V.)'İn Medine'deki İlk Faaliyetleri

Hz. Peygamber'in müşriklerle ve diğer din mensuplarıyla olan siyasi ve diplomatik münasebetleri Medine'ye aittir. Çünkü müslümanlar için Mekke'de bir devlet münasebetleri Medine'ye aittir. Çünkü müslümanlar için Mekke'de bir devlet mefhumundan bahsedilmesi mümkün değildi. Müslümanlar Mekke'de Da-rü'n-Nedve'nin sıkı baskı ve denetimi altında idi. Medine'de devle-.tin kuruluşu ile bu münasebet temin edilmiştir.

Medine'de Evs ve Hazrec kabilesine mensup iki kardeş kabilenin yanısıra yahudiler oturmakta idiler, Yahudilerin de kışkırtması ile Evs ve Hazrec kabileleri arasında devam eden savaş bu iki kardeş kabilenin birinin diğerine karşı itimatsızlığına sebep olmuştu. Bu yüzden birinin diğeri lehindeki sulh teklifi dahi güvensizlikle karşılanıyordu. Bunun neticesi olarak Medine'de kabileler arası bir ittifakı görmek imkansızdır. Hatta bu arada Hazreçli Abdullah b. Übey'in Medine'ye reis olma yolundaki gayreti Evsli-ler tarafından hoş karşılanmamış, dışarıdan bir idarecinin Medine'nin barışını sağlayacağı kanaati hasıl olmuştu. İşte Hz. Peygamberin Akabe biatları sonunda Medine'ye hicreti onlara bu imkanı sağlamıştı. Hz. Peygamber Medine'ye hicretten kısa bir süre geçtikten sonra kurmayı planladığı islâm devletinin otorite merkezi olarak Mescid inşa etmekle işe başladı. [197]

1. Mescid'in İnşa Edilmesi

Hz. Peygamberin hicreti sırasında uğradığı Küba'da yaptırdığı ilk mescid'in hemen akabinde Medine'ye varır varmaz orada da hemen bir mescid yapma faaliyetine girişti. Hz. Peygamber yaptırdığı bu mescidleıie islâm devletinin ve hakimiyetinin temelini atmış oluyordu. Allah Rasûlünün yaptırdığı bu mescid, müslümanlar için bir ibadethane, kendisi için yaptırdığı ilavelerle bir saadethane ve hem de daVet işlerinin yürütüldüğü bir merkez haline geldi.

Hz. Peygamberin ve ashabının iştiraki ve gayretiyle kıblesi Kudüs'e doğru yapılmak suretiyle inşa edildi.[198] Bu mescid aynı zamanda müslümanlann eğitim ve öğretim merkezi idi. Mescidin arka tarafına küçük bir sufe yapılmıştır ki, burası kimsesiz müslümanlann barındıkları ve aynı zamanda ilim ile meşgul oldukları bir yerdi. Mescid bundan sonra da'vetçilerin, muallim ve valilerin yetiştirildiği yer oldu.

Hz. Peygamberin inşa ettiği bu mescid, dini ve kültürel faaliyetlerin yanısıra devletin önemli meselelerinin müzakere edildiği merkez durumundaydı. Çünkü Hz. Muhammed'den sonra gelen dört halife de aynı yolu takip ederek ilgili talimatları mescidden göndermişlerdir.[199]

2. Kardeşliği

Mekkeli müslümanlar, Medine'ye hicret ederken herşeyleri-ni orada bırakarak Medine'ye gelmişlerdi, işte Muhacir adı verilen Mekkeli müslümanlar ile Ensar adı verilen Medineli müslümanlar arasında kardeşlik tesis edilerek Muhacirlerin içinde bulundukları mahrumiyetten kurtarılmak istendi.

Bu kardeşlik hak, müsavat ve miras konusunda karşılıklı yardımlaşmaya ve sevgiye müteveccihti.[200] Rasûlullah'ın; "ikişer ikişer kardeşlesiniz" emri üzerine Muhacirler ve Ensar bir anda birbirlerini kucakladılar. Bununla bu iki grup arasında kan kardeşliğinden de üstün bir yakınlık meydana geldi.[201]

Bu kardeşliğin tesisi ile Muhacir müslümanlann zaruri ihtiyaçları bir anda karşılanmış oldu. Aynca Muhacirleri Medine'ye kabul eden Ensar, bu davranışı ile diğer müşrik Arap kabilelerinin düşmanlığını kazanmıştı. Bu kardeşlik ile düşmanlanna karşı ortak hareket imkanı sağlandı. Yine Medine'de kurulması gereken birlikte müslümanlann birinci derecede rol almalan gerekirdi. Bu durumda da müslümanlar güçlü olmak mecburiyetinde idiler. Kardeşlik tesisi onlara bu imkanı da sağladı. Medine'nin hazarda ve seferde korunması için de bu kardeşliğe ve yakınlaşmaya ihtiyaç vardı. Böylece kardeşlik tesisi onlara bu imkanı sağladı. [202]

3. Sınır Tesbiti

Hz. Peygamber Medine'de kurduğu devletin sınııianm tesbit etmek için Ka'b b. Maliki görevlendirdi. Mescid merkez kabul edilerek 12 millik dairevi hudut Medine'nin sınırı oldu. Ka'b b. Ma-lik'in taşlarla tesbit ettiği hudut ile Medine'de Mekke gibi Haram bölge tayin edilmiş oldu. Aynca sınır tesbiti ile Mekke'ye karşı misillemede bulunulmuştur.[203] Sınırların tayin edilmesi devletin savunulması açısından da önemlidir. [204]

4. Nüfus Sayımı:

Rasûlullah sınırlan tesbit ettirdikten sonra bu sınırlar içerisindeki müslümanlann sayılmasını istedi, ilk yıllarda yapıldığı kabul edilen Nüfus sayımının,[205] müslümanlann askeri yönden sayısının bilinmesi, siyasi ve içtimai gücünün ortaya konulması açısından önemlidir.

Sayım sonunda ortaya çıkan 1500 rakamı önemli bir sayıdır. Her ne kadar nüfus sayımının yapıldığı yıllarda Medine'de 4000 putperest, 4000 yahudi varsa da[206] müslümanlar 1500 kişi olmalarına rağmen teşkilatlı olmaları, hem çevre ile hem de Medine içindeki yaptıkları anlaşmalarla toplum içinde birinci sırayı almışlardır.[207]

5. Anayasanın Hazırlanması

Hz. Peygamber kurduğu Medine devletinde sınır tesbitinden sonra, müslümanlarla arasındaki kardeşliğin ve dayanışmanın sağlanmasından sonra Medine'deki diğer din mensuplarıyla da anlaşarak iç bansın sağlanması yolunda çaba sarfetti.

islâm devletinin olduğu kadar dünyanın da ilk yazılı anlaşmasını teşkil eden Medine sözleşmesi, Hz. Peygamber'in başkanlığında bir devlet ve toplum gerçeğini ortaya koyuyordu.

Hz. Peygamber Medine'deki diğer din mensuplarıyla yaptığı bu andlaşma ile sahip olduğu dini iktidarın yamsıra siyasi iktidarı da ele geçirmiş oldu. Böylece Medine'nin hukuki, siyasi, beşeri, mali ve askeri statüsü belirlenmiş oldu.[208] Bu anayasa ile yeni bir nizam kurulmuş, parçalanmış olan Medine'yi tek toplum haline getirmiştir.[209]47 maddeden oluşan anayasada kan diyetinin durumu, harp esirleri, karşılıklı yardımlaşma, emân, askeri konular gibi pek çok meselelere açıklık getirilmiş, Medine sakinlerinin anlaşamadıkları bir hukuki davada Peygamberin hakem tayin edileceği hükme bağlanmıştır. Hiçbir mü'minin kâfir için Öldürüle-meyeceği, hiçbir kâfire mü'min aleyhine yardım edilemeyeceği, Kureyşlilerin ve ona tabi olanların müslümanlann emânında olamayacakları hükme bağlanan anayasada Medine'deki ehl-i kitap olan yahudilerin andlaşma muhatabı oldukları anlaşılmaktadır.[210]

II. MÜŞRİKLERLE YAPILAN SAVAŞLAR

1. Gaza Ve Seriyyelerin Tahlili

Hz. Muhammed'in Medine'ye hicretten sonraki faaliyetleri ile devlet hüviyeti kazanan İslâm toplumu, içtimai, siyasi, iktisadi ve diğer konulardaki haklarını korumak ve da'vet görevinin yerine getirilmesi için yeni bir döneme girmiştir. Hz. Peygamber, gerek Mekke'de ve gerekse Medine'de Cihad ayeti inzal buyurulma-sına kadar müşriklerin bütün menfi davranışlarına sabretmiştir ve bu devrede muhataplarına karşı sulh yolunu tercih etmiş, onları çeşitli yollarla ve öğütlerle İslâm dinine da'vet etmiştir.[211] Ancak putperestlerin mü si umanlara karşı haddi aşan davranışları karşısında Cenâb-ı Hak müslümanlann takınacağı tavrı cihad ayet-leriyle bildirmiştir. Buna göre Fitneden eser kalmaymcaya ve İslâm'ın din olarak hakim olmasına kadar mücadeleye devam edilecek, can, mal, ırz korunacak, da'vetin önündeki engeller kaldırılacak, din hürriyeti temin edilecek ve İslâm toplumu tesis edilecekti.[212]

"Lâilâhe ilallah deyinceye kadar insanlarla (müşriklerle) harbetmekle emrolunduğunu" bildiren Rasûlullah,[213] "Ben rahmet peygamberiyim, ben harp peygamberiyim" diyerek kendisinin bir da'vetçi, aynı zamanda bir kumandan olduğunu açıkça ifade etmiştir.

Cihad ayetinden sonra Rasûlullah'ın müşriklere karşı yaptığı harp çağrısına müslümanlar icabet etmişler ve gönüllülerden oluşan bir ordu teşekkül etmiştir.[214] Harbe iştirak eden gönüllüler kullandıkları harp malzemelerini kendileri karşılardı. Sefere çıkacak ordunun mevcudu ve ordunun kumandam Rasflullah tarafından tayin edilirdi. Düşmana karşı tek vücüd çarpışmayı, her türlü zorlukta sabırlı ve metanetli olmayı tavsiye eden Rasûlullah, kendisi orduyu kumanda ettiği zaman orduyu kısımlara ayırır ve her kabileye de ayrı bayrak bağlardı.

Orduya erkeklerin yamsıra kadınların da iştirakleri uygun görülür. Kadınlar yaralıların tedavisi, Ölülerin nakli, yemek pişirilmesi ve su taşınmasıyla meşgul olurlardı. Ancak lüzumu halinde Ümmü Ümâre gibi kahramanca çarpışan kadınlara da rastlanmaktadır.[215]

Yol boyunca kılavuz kullanan Hz. Peygamber, kılavuzun ehil olması halinde müşrik veya müslüman olmasında bir beis görmezdi. Ancak ...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın