selsebil
Fri 11 September 2009, 03:00 pm GMT +0200
Ünite 6 Fiil
Güvercinlerin Yardımlaşması
Avcının biri içinde kuşları çok olan bir bahçeye gitti. Ağını ağaçların arasına kurdu ve ağa yakın bir yere gizlendi. Bu mekandan bir güvercin topluluğu geçti ve yere indi. Kara ağı görmediler. Taneleri toplamaya başladılar. Ağ üzerlerine kapandı. Her bir güvercin kendisini kurtarmaya çalıştı ama başaramadı. Bunun üzerine büyük güvercin dedi ki: “Bizim hepimizin ağı taşıyıp birlikte uçarak avcıdan kurtulmak için yardımlaşmamız lazım”
Güvercinler yardımlaşarak ağı taşıdılar. Avcı hızlıca koştu elini ağa doğru uzattı ama ona ulaşamadı. Çünkü güvercinler uçmuşlardı. (kitapta geçen cümle kurulumu bu kısımda hatalıdır) Güvercinler ağdan kurtulmak istediler ve ağla birlikte arkadaşları olan bir fareye yöneldiler. Fare ağı kemirdi ve güvercinler yardımlaşmalarıyla kurtuldular.
Ve sen ey dersi dinleyen kişi. Bu hikayeyi dikkatli bir şekilde oku ve yardımlaşma konusundaki dersini al.
Fiil Çeşitleri
1. Zaman yönünden fiiller
1. Mazi Fiil
Geçmişte meydana gelen olayları ifade eden fiillerdir.
ذهب محمد من مكة إلى المدينة.
كَتَبْتُ
كَتَبْتَ
كَتَبَ
مذكر Erkek
كَتَبْتُمَا
كَتَبَا
كَتَبْتُمْ
كَتَبُوا
كَتَبْتِ
كَتَبَتْ
مؤنث Dişi
كَتَبْنَا
كَتَبْتُمَا
كَتَبَتَا
كَتَبْتُنَّ
كَتَبْنَ
2. Muzari Fiil
İçinde bulunduğumuz zamanı ve gelecek zamanı ifade eden fiillerdir.
يذهب ألطالب إلى المدرسة كل صباح.
اَكْتُبُ
تَكْتُبُ
يَكْتُبُ
مذكر Erkek
تَكْتُبَانِ
يَكْتُبَانِ
تَكْتُبُونَ
يَكْتُبُونَ
نَكْتُبُ
تَكْتُبِينَ
تَكْتُبُ
مؤنث Dişi
تَكْتُبَانِ
تَكْتُبَانِ
تَكْتُبْنَ
يَكْتُبْنَ
3. Emir Fiil
İstek bildiren fiillerdir.
يا إبني! إذهبْ إلى السوق المركزي و خذْ خبزا.
Emir fiiller sadece 2. şahıs zamirleri için kullanılır. Üçüncü şahıslara direk emir verilmes. Ancak 2. şahıs dışından bir istekte bulunulduğunda (ل) harfi ceri muzari fiillerle kullanılır.
أُكْتُبْ
مذكر Erkek
أُكْتُبَا
أُكْتُبُوا
أُكْتُبِي
مؤنث Dişi
أُكْتُبَا
أُكْتُبْنَ
ليكتبْ O yazsın.
Olumsuz emir ise laennahiye (لا) ile yapılır.
لا تَكْتُبْ - - yazma!
2. Etken ve edilgen fiiller
1. Etken (malum) Fiiller
Faili belli olan fiillerdir. Türkçe’deki etken yapıdır.
كَتَبَ أحمدُ الكتابَ.
Ahmet kitabı yazdı.
2. Edilgen (mechul) Fiiller
Faili bilinmeyen fiillerdir. Türkçe’deki edilgen yapıdır.
كُتِبَ الكتابُ.
Kitap yazıldı.
Etken fiillerin ilk harfleri genellikle dammeli (örteli) olur.
3. geçişli ve geçişsiz fiiller
1. Geçişli Fiiller (müteaddi)
Nesne alabilen fiillerdir. Bir fiilin müteaddi olup olmadıını anlamak istersek fiile “kimi” veya “neyi” sorularını sorduğuımuzda karşılığını alıp alamadığımıza bakarız . Cevap olabiliyorsa müteaddi olamıyorsa lazımdır.
كَتَبَ أحمدُ الكتابَ.
2. Geçişsiz Fiiller (lazım)
Nesneye ihtiyaç duymayan fiilerdir.
نام الولدُ.
4. harf sayısı yönünden fiiller
1. Sülasi
Kök harfi sayısı üç olan fillerdir.
علم Bildi. Sülasi fiil
اعلم Bildirdi. Sülasi mezid. Elif harfi eklendiği için.
2. Rubai
Kök harfi sayısı dört olan fiillerdir.
زلزل sarstı. Rubai
تزلزل Sarsıldı. Rubai mezid. Te harfi eklendiği için.
5. harf niteliği yönünden fiiller
1. Sahih
İçeriğinde illetli harf bulundurmayan fiillerdir.
Arapça’da illetli harfler (اوي) dir. Hemze (أإئ ؤء) ve şedde( ّ) illetli harf değildir.
ذهب
2. Mu’tel
İçeriğinde illetli harf bulunduran fiillerdir.
İllet harfi bulunan fiilerdir.
وصل
قال
رمى
6. Fiillerin kazandığı anlamlar
ذهبَ gitti
يذهبُ gidiyor
لم يذهبْ gitmedi
لما يذهبْ henüz gitmedi
ما ذهب gitmedi
ليذهبْ gitsin!
لا يذهبُ gitmez
ما يذهبُ gitmiyor
لا تذهبْ gitme!
سيذهبُ gidecek (yakında gidecek)
سوف يذهبُ gidecek
لن يذهبَ gitmeyecek
ALIŞTIRMALAR
1- Aşağıdaki parçayı okuyunuz.
Bazı Kufeliler dediler ki: “Ben evimde otururken bana bir arkadaş geldi ve dediki: “Kufe’de kendisinin peygamber olduğunu iddia eden bir adam ortaya çıktı. Gel beraber gidip adama iddiasının geçersiz olduğunu ispatlayalım”
Evine vardık ve girdik. Kelce bir ihtiyar idi. Yeryüzünde gördüğüm en çirkin kişiydi. Ona:” Sen kimsin?” diyerek döndüm. Onu tehdit ederek dedim ki “Bize mucizelerinden olağanüstü bir şey göster i senin peygamberliğine inanalım.” Yanındaki kılıncı göstererek dedi ki “Bekle!, Bununla arkadaşının boynunu vuracağım o da ölecek, sonra ona hayatını geri iade edeceğim.” Bunu arkadaşıma dedim, yüzü sarardı, dizleri titredi. Adam seni ikiye bölecek (yarılayacak). Arkadaşım da: “vay vay vay Kurtar beni bu beladan” dedi. Kapıya doru koştu ve ben de onu takip ettim. Neredeyse gülmekten yere düşeyazdım.”
Not: Hikaye bana öyle saçma geldi ki çevirimde hata yaptığımdan emin olamadım.
2- Parçadaki sülasi (sülasi mücerred=ek harf almamış) fiilleri bulunuz ve muzariye çeviriniz.
3- Parçada geçen Rubai (rubai mücerred=ek harf almamış) fiilleri bulunuz ve muzariye çeviriniz.
4- Aşağıdaki mazi fillerin çekimlerini yapınız ve muzarisini ve emir şeklini yazınız.
يحمل
يخدم
يحكم
ينزل
يزهب
يقرأ
ينظر
يصحب
يشرب
يعظم
إحمل
أخدم
إحكم
إنزل
إزهب
إقرأ
أنظر
إصحب
إشرب
أعظم
5- Dördüncü alıştırmadaki fiillerin mazi ve muzari meçhulünü (edilgenini) yapınız.
Arkadaşlar bu kısımda sadece ilk harflerin “dammeli” olması bu fiilleri mechul yapar. Ayrıntı sizin kafanızı karıştıracaktır.
6- Aşağıdaki cümleleri Arapça’ya çeviriniz.
1- يشرب الولد اللبنَ.
2- أكلت عائشة و فلطمة الطعامَ.
3- سيخرج احمد و محمد و سمير من المدرية.
4- لِتَكْتُبْ زينبُ.
5- إسأل سؤالكَ إلى فوزي.
5- يا فوزية! إسألي سؤالكِ!
6- يا خديجة! ألا تكتبين واجبكِ؟
7- يا نساء! لا تدخلن اليبتَ!
8- لا يجلسْ الرجالُ
9- لينطرْ الطالبان الساعةَ.
10- نحن لا نحمل هذه الحقيبةَ
11- يا أيها البات! ساعدنَ أمهاتكن.
12- يا أيها المواطنون! أخدموا وطنكم.
Ünite Soruları.
1. D
A şıkkındaki fiil 3. tekil müennes mazidir.
B şıkkındaki fiil 3. tekil müennes muzaridir.
C şıkkındaki fiil 3.çoğul müennes mazidir.
D şıkkındaki fiil 3.çoğul müennes muzaridir.
E şıkkındaki fiil 3.çoğul müzekker muzaridir.
2. D
3. B
4. A
Güvercinlerin Yardımlaşması
Avcının biri içinde kuşları çok olan bir bahçeye gitti. Ağını ağaçların arasına kurdu ve ağa yakın bir yere gizlendi. Bu mekandan bir güvercin topluluğu geçti ve yere indi. Kara ağı görmediler. Taneleri toplamaya başladılar. Ağ üzerlerine kapandı. Her bir güvercin kendisini kurtarmaya çalıştı ama başaramadı. Bunun üzerine büyük güvercin dedi ki: “Bizim hepimizin ağı taşıyıp birlikte uçarak avcıdan kurtulmak için yardımlaşmamız lazım”
Güvercinler yardımlaşarak ağı taşıdılar. Avcı hızlıca koştu elini ağa doğru uzattı ama ona ulaşamadı. Çünkü güvercinler uçmuşlardı. (kitapta geçen cümle kurulumu bu kısımda hatalıdır) Güvercinler ağdan kurtulmak istediler ve ağla birlikte arkadaşları olan bir fareye yöneldiler. Fare ağı kemirdi ve güvercinler yardımlaşmalarıyla kurtuldular.
Ve sen ey dersi dinleyen kişi. Bu hikayeyi dikkatli bir şekilde oku ve yardımlaşma konusundaki dersini al.
Fiil Çeşitleri
1. Zaman yönünden fiiller
1. Mazi Fiil
Geçmişte meydana gelen olayları ifade eden fiillerdir.
ذهب محمد من مكة إلى المدينة.
كَتَبْتُ
كَتَبْتَ
كَتَبَ
مذكر Erkek
كَتَبْتُمَا
كَتَبَا
كَتَبْتُمْ
كَتَبُوا
كَتَبْتِ
كَتَبَتْ
مؤنث Dişi
كَتَبْنَا
كَتَبْتُمَا
كَتَبَتَا
كَتَبْتُنَّ
كَتَبْنَ
2. Muzari Fiil
İçinde bulunduğumuz zamanı ve gelecek zamanı ifade eden fiillerdir.
يذهب ألطالب إلى المدرسة كل صباح.
اَكْتُبُ
تَكْتُبُ
يَكْتُبُ
مذكر Erkek
تَكْتُبَانِ
يَكْتُبَانِ
تَكْتُبُونَ
يَكْتُبُونَ
نَكْتُبُ
تَكْتُبِينَ
تَكْتُبُ
مؤنث Dişi
تَكْتُبَانِ
تَكْتُبَانِ
تَكْتُبْنَ
يَكْتُبْنَ
3. Emir Fiil
İstek bildiren fiillerdir.
يا إبني! إذهبْ إلى السوق المركزي و خذْ خبزا.
Emir fiiller sadece 2. şahıs zamirleri için kullanılır. Üçüncü şahıslara direk emir verilmes. Ancak 2. şahıs dışından bir istekte bulunulduğunda (ل) harfi ceri muzari fiillerle kullanılır.
أُكْتُبْ
مذكر Erkek
أُكْتُبَا
أُكْتُبُوا
أُكْتُبِي
مؤنث Dişi
أُكْتُبَا
أُكْتُبْنَ
ليكتبْ O yazsın.
Olumsuz emir ise laennahiye (لا) ile yapılır.
لا تَكْتُبْ - - yazma!
2. Etken ve edilgen fiiller
1. Etken (malum) Fiiller
Faili belli olan fiillerdir. Türkçe’deki etken yapıdır.
كَتَبَ أحمدُ الكتابَ.
Ahmet kitabı yazdı.
2. Edilgen (mechul) Fiiller
Faili bilinmeyen fiillerdir. Türkçe’deki edilgen yapıdır.
كُتِبَ الكتابُ.
Kitap yazıldı.
Etken fiillerin ilk harfleri genellikle dammeli (örteli) olur.
3. geçişli ve geçişsiz fiiller
1. Geçişli Fiiller (müteaddi)
Nesne alabilen fiillerdir. Bir fiilin müteaddi olup olmadıını anlamak istersek fiile “kimi” veya “neyi” sorularını sorduğuımuzda karşılığını alıp alamadığımıza bakarız . Cevap olabiliyorsa müteaddi olamıyorsa lazımdır.
كَتَبَ أحمدُ الكتابَ.
2. Geçişsiz Fiiller (lazım)
Nesneye ihtiyaç duymayan fiilerdir.
نام الولدُ.
4. harf sayısı yönünden fiiller
1. Sülasi
Kök harfi sayısı üç olan fillerdir.
علم Bildi. Sülasi fiil
اعلم Bildirdi. Sülasi mezid. Elif harfi eklendiği için.
2. Rubai
Kök harfi sayısı dört olan fiillerdir.
زلزل sarstı. Rubai
تزلزل Sarsıldı. Rubai mezid. Te harfi eklendiği için.
5. harf niteliği yönünden fiiller
1. Sahih
İçeriğinde illetli harf bulundurmayan fiillerdir.
Arapça’da illetli harfler (اوي) dir. Hemze (أإئ ؤء) ve şedde( ّ) illetli harf değildir.
ذهب
2. Mu’tel
İçeriğinde illetli harf bulunduran fiillerdir.
İllet harfi bulunan fiilerdir.
وصل
قال
رمى
6. Fiillerin kazandığı anlamlar
ذهبَ gitti
يذهبُ gidiyor
لم يذهبْ gitmedi
لما يذهبْ henüz gitmedi
ما ذهب gitmedi
ليذهبْ gitsin!
لا يذهبُ gitmez
ما يذهبُ gitmiyor
لا تذهبْ gitme!
سيذهبُ gidecek (yakında gidecek)
سوف يذهبُ gidecek
لن يذهبَ gitmeyecek
ALIŞTIRMALAR
1- Aşağıdaki parçayı okuyunuz.
Bazı Kufeliler dediler ki: “Ben evimde otururken bana bir arkadaş geldi ve dediki: “Kufe’de kendisinin peygamber olduğunu iddia eden bir adam ortaya çıktı. Gel beraber gidip adama iddiasının geçersiz olduğunu ispatlayalım”
Evine vardık ve girdik. Kelce bir ihtiyar idi. Yeryüzünde gördüğüm en çirkin kişiydi. Ona:” Sen kimsin?” diyerek döndüm. Onu tehdit ederek dedim ki “Bize mucizelerinden olağanüstü bir şey göster i senin peygamberliğine inanalım.” Yanındaki kılıncı göstererek dedi ki “Bekle!, Bununla arkadaşının boynunu vuracağım o da ölecek, sonra ona hayatını geri iade edeceğim.” Bunu arkadaşıma dedim, yüzü sarardı, dizleri titredi. Adam seni ikiye bölecek (yarılayacak). Arkadaşım da: “vay vay vay Kurtar beni bu beladan” dedi. Kapıya doru koştu ve ben de onu takip ettim. Neredeyse gülmekten yere düşeyazdım.”
Not: Hikaye bana öyle saçma geldi ki çevirimde hata yaptığımdan emin olamadım.
2- Parçadaki sülasi (sülasi mücerred=ek harf almamış) fiilleri bulunuz ve muzariye çeviriniz.
3- Parçada geçen Rubai (rubai mücerred=ek harf almamış) fiilleri bulunuz ve muzariye çeviriniz.
4- Aşağıdaki mazi fillerin çekimlerini yapınız ve muzarisini ve emir şeklini yazınız.
يحمل
يخدم
يحكم
ينزل
يزهب
يقرأ
ينظر
يصحب
يشرب
يعظم
إحمل
أخدم
إحكم
إنزل
إزهب
إقرأ
أنظر
إصحب
إشرب
أعظم
5- Dördüncü alıştırmadaki fiillerin mazi ve muzari meçhulünü (edilgenini) yapınız.
Arkadaşlar bu kısımda sadece ilk harflerin “dammeli” olması bu fiilleri mechul yapar. Ayrıntı sizin kafanızı karıştıracaktır.
6- Aşağıdaki cümleleri Arapça’ya çeviriniz.
1- يشرب الولد اللبنَ.
2- أكلت عائشة و فلطمة الطعامَ.
3- سيخرج احمد و محمد و سمير من المدرية.
4- لِتَكْتُبْ زينبُ.
5- إسأل سؤالكَ إلى فوزي.
5- يا فوزية! إسألي سؤالكِ!
6- يا خديجة! ألا تكتبين واجبكِ؟
7- يا نساء! لا تدخلن اليبتَ!
8- لا يجلسْ الرجالُ
9- لينطرْ الطالبان الساعةَ.
10- نحن لا نحمل هذه الحقيبةَ
11- يا أيها البات! ساعدنَ أمهاتكن.
12- يا أيها المواطنون! أخدموا وطنكم.
Ünite Soruları.
1. D
A şıkkındaki fiil 3. tekil müennes mazidir.
B şıkkındaki fiil 3. tekil müennes muzaridir.
C şıkkındaki fiil 3.çoğul müennes mazidir.
D şıkkındaki fiil 3.çoğul müennes muzaridir.
E şıkkındaki fiil 3.çoğul müzekker muzaridir.
2. D
3. B
4. A