6.Ünite:Fiil

Ünite 6 Fiil

Güvercinlerin Yardımlaşması
Avcının biri içinde kuşları çok olan bir bahçeye gitti. Ağını ağaçların arasına kurdu ve ağa yakın bir yere gizlendi. Bu mekandan bir güvercin topluluğu geçti ve yere indi. Kara ağı görmediler. Taneleri toplamaya başladılar. Ağ üzerlerine kapandı. Her bir güvercin kendisini kurtarmaya çalıştı ama başaramadı. Bunun üzerine büyük güvercin dedi ki: “Bizim hepimizin ağı taşıyıp birlikte uçarak avcıdan kurtulmak için yardımlaşmamız lazım”
Güvercinler yardımlaşarak ağı taşıdılar. Avcı hızlıca koştu elini ağa doğru uzattı ama ona ulaşamadı. Çünkü güvercinler uçmuşlardı. (kitapta geçen cümle kurulumu bu kısımda hatalıdır) Güvercinler ağdan kurtulmak istediler ve ağla birlikte arkadaşları olan bir fareye yöneldiler. Fare ağı kemirdi ve güvercinler yardımlaşmalarıyla kurtuldular.
Ve sen ey dersi dinleyen kişi. Bu hikayeyi dikkatli bir şekilde oku ve yardımlaşma konusundaki dersini al.

Fiil Çeşitleri

   1. Zaman yönünden fiiller
   1. Mazi Fiil

Geçmişte meydana gelen olayları ifade eden fiillerdir.
ذهب محمد من مكة إلى المدينة.

كَتَبْتُ

كَتَبْتَ

كَتَبَ

مذكر Erkek
كَتَبْتُمَا

كَتَبَا
كَتَبْتُمْ

كَتَبُوا


كَتَبْتِ

كَتَبَتْ

مؤنث Dişi
كَتَبْنَا

كَتَبْتُمَا

كَتَبَتَا


كَتَبْتُنَّ

كَتَبْنَ

   2. Muzari Fiil

İçinde bulunduğumuz zamanı ve gelecek zamanı ifade eden fiillerdir.
يذهب ألطالب إلى المدرسة كل صباح.

اَكْتُبُ

تَكْتُبُ

يَكْتُبُ

مذكر Erkek
تَكْتُبَانِ

يَكْتُبَانِ
تَكْتُبُونَ

يَكْتُبُونَ
نَكْتُبُ

تَكْتُبِينَ

تَكْتُبُ

مؤنث Dişi
تَكْتُبَانِ

تَكْتُبَانِ
تَكْتُبْنَ

يَكْتُبْنَ

   3. Emir Fiil

İstek bildiren fiillerdir.
يا إبني! إذهبْ إلى السوق المركزي و خذْ خبزا.
Emir fiiller sadece 2. şahıs zamirleri için kullanılır. Üçüncü şahıslara direk emir verilmes. Ancak 2. şahıs dışından bir istekte bulunulduğunda (ل) harfi ceri muzari fiillerle kullanılır.

أُكْتُبْ

مذكر Erkek
أُكْتُبَا
أُكْتُبُوا
أُكْتُبِي

مؤنث Dişi
أُكْتُبَا
أُكْتُبْنَ
ليكتبْ O yazsın.
Olumsuz emir ise laennahiye (لا) ile yapılır.
لا تَكْتُبْ - - yazma!

2. Etken ve edilgen fiiller
   1. Etken (malum) Fiiller

Faili belli olan fiillerdir. Türkçe’deki etken yapıdır.
كَتَبَ أحمدُ الكتابَ.
Ahmet kitabı yazdı.

   2. Edilgen (mechul) Fiiller

Faili bilinmeyen fiillerdir. Türkçe’deki edilgen yapıdır.
كُتِبَ الكتابُ.
Kitap yazıldı.
Etken fiillerin ilk harfleri genellikle dammeli (örteli) olur.

3. geçişli ve geçişsiz fiiller
   1. Geçişli Fiiller (müteaddi)

Nesne alabilen fiillerdir. Bir fiilin müteaddi olup olmadıını anlamak istersek fiile “kimi” veya “neyi” sorularını sorduğuımuzda karşılığını alıp alamadığımıza bakarız . Cevap olabiliyorsa müteaddi olamıyorsa lazımdır.
كَتَبَ أحمدُ الكتابَ.

   2. Geçişsiz Fiiller (lazım)

Nesneye ihtiyaç duymayan fiilerdir.
نام الولدُ.

   4. harf sayısı yönünden fiiller
   1. Sülasi

Kök harfi sayısı üç olan fillerdir.
علم Bildi. Sülasi fiil
اعلم Bildirdi. Sülasi mezid. Elif harfi eklendiği için.

   2. Rubai

Kök harfi sayısı dört olan fiillerdir.
زلزل sarstı. Rubai
تزلزل Sarsıldı. Rubai mezid. Te harfi eklendiği için.

5. harf niteliği yönünden fiiller
   1. Sahih

İçeriğinde illetli harf bulundurmayan fiillerdir.
Arapça’da illetli harfler (اوي) dir. Hemze (أإئ ؤء) ve şedde( ّ) illetli harf değildir.
ذهب

   2. Mu’tel

İçeriğinde illetli harf bulunduran fiillerdir.
İllet harfi bulunan fiilerdir.
وصل
قال
رمى

   6. Fiillerin kazandığı anlamlar

ذهبَ gitti
يذهبُ gidiyor
لم يذهبْ gitmedi
لما يذهبْ henüz gitmedi
ما ذهب gitmedi
ليذهبْ gitsin!
لا يذهبُ gitmez
ما يذهبُ gitmiyor
لا تذهبْ gitme!
سيذهبُ gidecek (yakında gidecek)
سوف يذهبُ gidecek
لن يذهبَ gitmeyecek

ALIŞTIRMALAR
1- Aşağıdaki parçayı okuyunuz.
Bazı Kufeliler dediler ki: “Ben evimde otururken bana bir arkadaş geldi ve dediki: “Kufe’de kendisinin peygamber olduğunu iddia eden bir adam ortaya çıktı. Gel beraber gidip adama iddiasının geçersiz olduğunu ispatlayalım”
Evine vardık ve girdik. Kelce bir ihtiyar idi. Yeryüzünde gördüğüm en çirkin kişiydi. Ona:” Sen kimsin?” diyerek döndüm. Onu tehdit ederek dedim ki “Bize mucizelerinden olağanüstü bir şey göster i senin peygamberliğine inanalım.” Yanındaki kılıncı göstererek dedi ki “Bekle!, Bununla arkadaşının boynunu vuracağım o da ölecek, sonra ona hayatını geri iade edeceğim.” Bunu arkadaşıma dedim, yüzü sarardı, dizleri titredi. Adam seni ikiye bölecek (yarılayacak). Arkadaşım da: “vay vay vay Kurtar beni bu beladan” dedi. Kapıya doru koştu ve ben de onu takip ettim. Neredeyse gülmekten yere düşeyazdım.”
Not: Hikaye bana öyle saçma geldi ki çevirimde hata yaptığımdan emin olamadım.

2- Parçadaki sülasi (sülasi mücerred=ek harf almamış) fiilleri bulunuz ve muzariye çeviriniz.

3- Parçada geçen Rubai (rubai mücerred=ek harf almamış) fiilleri bulunuz ve muzariye çeviriniz.
4- Aşağıdaki mazi fillerin çekimlerini yapınız ve muzarisini ve emir şeklini yazınız.
يحمل
يخدم
يحكم
ينزل
يزهب
يقرأ
ينظر
يصحب
يشرب
يعظم
إحمل
أخدم
إحكم
إنزل
إزهب
إقرأ
أنظر
إصحب
إشرب
أعظم

5- Dördüncü alıştırmadaki fiillerin mazi ve muzari meçhulünü (edilgenini) yapınız.
Arkadaşlar bu kısımda sadece ilk harflerin “dammeli” olması bu fiilleri mechul yapar. Ayrıntı sizin kafanızı karıştıracaktır.
6- Aşağıdaki cümleleri Arapça’ya çeviriniz.
1- يشرب الولد اللبنَ.
2- أكلت عائشة و فلطمة الطعامَ.
3- سيخرج احمد و محمد و سمير من المدرية.
4- لِتَكْتُبْ زينبُ.
5- إسأل سؤالكَ إلى فوزي.
5- يا فوزية! إسألي سؤالكِ!
6- يا خديجة! ألا تكتبين واجبكِ؟
7- يا نساء! لا تدخلن اليبتَ!
8- لا يجلسْ الرجالُ
9- لينطرْ الطالبان الساعةَ.
10- نحن لا نحمل هذه الحقيبةَ
11- يا أيها البات! ساعدنَ أمهاتكن.
12- يا أيها المواطنون! أخدموا وطنكم.

Ünite Soruları.

   1. D

A şıkkındaki fiil 3. tekil müennes mazidir.
B şıkkındaki fiil 3. tekil müennes muzaridir.
C şıkkındaki fiil 3.çoğul müennes mazidir.
D şıkkındaki fiil 3.çoğul müennes muzaridir.
E şıkkındaki fiil 3.çoğul müzekker muzaridir.

   2. D
   3. B
   4. A

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın