๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Yetişkin Din Eğitimi => Konuyu başlatan: Zehibe üzerinde 15 Temmuz 2010, 17:06:01



Konu Başlığı: Tatlı Söz
Gönderen: Zehibe üzerinde 15 Temmuz 2010, 17:06:01
b-Tatlı Söz:
 

İnsanların büyük bir çoğunluğu (fıtrat-ı selîme sahip o-lanlar) güzel söz (mev'iza) ile ikna olurlar. Çünkü insan, hoş tutulmayı isteyen, gururuna düşkün bir varlık olarak yaratıl­mıştır. Bu psikolojik yapısına uygun davranışlara muhatap olmaktan hoşlanır. Bundan dolayı Kur'ân insanın bu yönünü okşayan, onu rencide etmeyen ve şahsiyetini koruyan bir hitap arzını kullanmaya, son derece itinâ göstermiş, bu tutumu da g   mcilere tavsiye etmiş, çok açık olarak sözün en güzelini söylemelerini istemiştir.

"Kullanma söyle, sözün en güzelini söylesinler. şeytan  aralarım  bozar." [80]

Kötü sözün sonuçlarım da beyan eden bu âyet en iyi yön­temin daima en güzel söz olduğunu açıklamaktadır. Bu konuda Kur'ân'da bir başka âyette şöyle buyurulmaktadır:

"Ey Muhammedi Rabbinin yoluna hikmetle, güzel öğütle çağır. Onlarla en güzel şekilde tartış. Doğrusu Rabbin kendi yolundan sapanları en iyi bilendir. O, doğru yolda olanları da en iyi bilendir. [81]

Görüldüğü gibi bu âyet, insanları hakka davetin usûlle­rini beyan etmektedir. Buna göre: İnsanların zeki ve âlim olan­larını katı delillerle, bu konuda orta halli olup fıtrat-ı selime sahiplerini güzel sözle, daha aşağı derecede olup münazaraya meraklı olanlarını güzel münazara usûlleri ile hakka davet tavsiye edilmektedir. [82] İnsanların büyük bir çoğunluğu, bozul­mamış bir fıtrata ve orta derecede zekâ ve bilgiye sahip olduğu için, başvurulacak en iyi eğitim yöntemi, "güzel söz"dür. Bu âyet aynı zamanda insanlar arasında uygulanan eğitim usûlle­rinin kişilere göre değiştirilmesi gerektiğine, bu konuda da fer­dî farklılıkların olduğuna işaret etmektedir.

İnsanı eğitme usûllerinden birisi olarak öğüt vermenin üzerinde duran Kur'ân, sözün, nasihatin, insan üzerindeki etkisi sebebiyle kendisinden de söz (hadîs) olarak bahsetmekte, [83] hem de sözlerin en güzeli olduğunu haber vermekte, [84] indiriliş arnacmı da Öğüt olarak belirlemektedir.

"Biz bu Kur'ân'ı  sana güçlük çekesin  diye  değil, Al­lah'tan korkanlar için ancak bir öğüt olsun diye indirdik." [85]

Kur'ân, kendisini sadece öğüt veren bir kitap değil, ko­layca öğüt alınan bir kitap olarak da zikretmektedir.

"Andolsun ki biz Kur'ân'ı Öğüt alınsın diye kolaylaştır­dık. Ondan Öğüt alan yok mu?" [86]

Burada kolaylaştırma terimi, bazı öğütlerin insana etki etmesinin çok zor olduğu, etkinin ancak kolaylaştırma ile müm­kün olduğunu vurgulamak için kullanılmış olabilir. Peygambe­rimiz de bir hadîs-i şerifte dîni nasihat olarak tarif etmiş ve böylece dinin öğretme hususunda öğüt verme yönteminin verim­liliğine insanların dikkatini çekmiştir. İbn Sînâ öğüdün etkisini azaltan veya yok eden durumlar için şunları söylemektedir:

Öğüt, öğüt verilen kişide, kendisinin, çevresi içinde bece­riksiz olarak bilindiği yolunda bir fikre yol açacağından belli bir tepki ortaya çıkarır. Böyle bir durumda gurur ve şahsiyetin one çıkması inatçılığa sebep olabilir. Öğüt verilende istiskal edildiğine dair bir düşüncenin oluşmasına yol açar. Böylece öğüde tepki gösterir.

Öğüt veren bu hususlara dikkat etmelidir. Bu da öğüt verme zamanını, ortamını ve şartlarını iyi tayin etmeyi gerek­tirir. Sözün kesileceği yeri de iyi tayin etmeli, muhatapta ilgi uyandınldığmda ve ikna temin edildiğinde öğüt kesilmelidir. İlgi kaybolduğu zamanda sözü uzatmak faydasızdır.

İbn Sînâ bu konuda tavsiyelerine devamla şöyle demek­tedir:

"Öğüt veren kişi zeki olmalıdır. Çok açık ve edebî bir ifade ile öğüt vermelidir. Ses tonu yumuşak ve hatta mümkünse nağmeli olmalıdır." [87]

Kur'ân'ın öğüdü kolaylaştırmasından maksadı yukarı­daki hususlara dikkat çekmek olabilir. Kur'ân ayrıca hiçbir şey yapılmasa bile, tatlı bir sözün insanı psikolojik olarak rahatlatacağını gönlünü alacağını da şu âyetle açıklar:

"Eğer Rabbinden umduğun bir rahmet için onların yüzle­rine bakanııyorsan, hiç olmazsa gönül alıcı (kolaylaştırıcı) bir söz söyle." [88]

Kur'ân bazen de kendisinden öğüt alabilmek için akıl sahibi olmak gerektiğini haber verir:

"...Akıl sahiplen iyice düşünüp öğüt alsınlar diye insan­lara gönderilmiş  bir bildiridir." [89]

Güzel sözün eğitim değerini ve insanlar üzerindeki etki-çok canlı bir tablo şeklinde anlatan bir başka âyet şudur:

"Allah'ın, hoş bir sözü, kökü sağlam, dalları göğe doğrulan -Rabbinin izniyle her zaman meyve veren- hoş bir ağaca benzeterek nasıl misal verdiğini görmüyor musun? İnsanlar ibret

alsın diye Allah onlara misal veriyor. Çirkin bir söz de, yerden

koparılmış, kökü olmayan kötü bir ağaca benzer." [90] ''

Bu âyette, Yüce Allah, güzel ve hoş bir sözün insan ru­hunda ne derece derin izler bıraktığını çok güzel bir misalle izah etmektedir. İnsanın bilgi ve eğitim almaya hazır halini verimli bir toprak parçasına benzeterek, böyle bir toprağın, ancak, kökü olan sağlam fideyi kabul edeceğini, onu bünyesine alıp, benimseyip büyüteceğini ve yetiştireceğini anlatmakta­dır. İşte bu şekilde, eğitimi kabul etmeye hazır kişilere de tesir edebilecek tutum ve tavrın güzel sözle ortaya konması gerektiğini, böylece insan ruhunun derinliklerine nüfuz edilebi­leceğini, orada o sözün kökleşip kişinin davranışlarını etkile­yeceği izah edilmektedir. Daha sonra o söze uygun davranış örnekleri o kişiden südûr edecek birer meyve olarak tasvir e-dilmekte, böylece o kişinin o konudaki eğitimi, müspet bir şe­kilde tamamlanmış olacağı haber verilmektedir. Çirkin söz ve kaba davranış ise, köksüz ağaca benzetilmiştir. Arazi ne kadar verimli de olsa, kökü olmayan bir ağaç (dal parçası), u araz* üzerine ne kadar derine dikilirse dikilsin tutmaya-aktır. Dolayısı ile ne kökleşecek, ne gelişecek, ne de meyve erecektir. Hatta toprak o dal parçasından rahatsız olacak, ş     a'anlarda verimliliği düşecektir. Bunun gibi çirkin sözde tesir kabiliyeti olmadığı için insan ruhunun derinliklerine giremez, oralarda yerleşemez, dolayısı ile o kişide temin etmek istediğimiz davranışların ortaya çıkmasına sebep olamaz. Bejki de, o kişinin tepkisine sebep olup, başka zararlı davra­nışlara bile yol açabilir.

Âyette, yöntem olarak baş vurulan benzetme usûlünün, öğretme ve öğrenme kaidelerinden biri olduğuna da işaret edil­mekte, konunun böyle müşahhas hale getirilmesi ile daha iyi anlaşılacağı vurgulanmaktadır.

Kur'ân inkarcı birisine Allah'ın emirlerini ulaştırırken, insanın tatlı söz ve yumuşak ifadeleri tercih etmesini, tepki uyandıran üsluptan kaçınmasını, Hz. Mûsâ ve Firavun kıssa­sında da ele almaktadır:

"Ona yumuşak söz söyleyin. Belki o aklını başına alır veya   korkar. " [91]

Kur'ân bu telkin ve tavsiyelerle katı kalplerin yumuşa­maya, inkârın tasdike, itirazın tasvibe, kinin sevgiye dönüşe­ceğini bildirmektedir. [92]

Çocuk eğitiminde güzel söz konusunda üzerinde durulan bir de ses tonu meselesi vardır. Nasihat, tavsiye ve Öğütlerde, hatta günlük konuşmalarda ses tonunun alçak perdeden tutul­ması etkiyi çoğaltır, daha tabiî hale getirir. Kur'ân'da bu hu­susa, Hz. Lokman'ın oğluna tavsiyeleri arasında temas edilmektedir:

"Yürüşünde tabiî ol; sesini kıs. Şüphesiz ki, seslerin en çirkini, merkeplerin sesidir." [93]

Konuşurken çok iyi şeylerden bahsetsek bile, ses tonunun vüksek oluşu etkiyi azaltır, belki de anlatmak istediğimiz şey­ler anlaşılmaz. Hatta tepki bile doğurur. Tatlılıkla anlatma yöntemi, düşük ses tonu ile tamamlanır. [94]

 


Konu Başlığı: Ynt: Tatlı Söz
Gönderen: Nur-u Yehma üzerinde 10 Ekim 2018, 11:30:38
Tatlı söz yılanı deliğinden çıkarır diye boşuna dememişler. İnsan olarak hoş tutulmak, gururumuzun okşanması hoşumuza gidiyor. İnsanlara bişey anlatırken etki etmek istiyorsak normal konuşmamızdan daha sakin ve yumuşak bir ses tonuyla konuşmalıyız. İnsanlara hitap ederken kırmadan rencide etmeden hitabı ve saygıya dikkat ederek, tane tane ve yumuşak ses tonuyla, konuşurken de anlaşılır bir lafızla konuşmalıyız


Konu Başlığı: Ynt: Tatlı Söz
Gönderen: Ceren üzerinde 10 Ekim 2018, 15:44:31
Esselamu aleykum. Her daim tatlı sözlü olan hoşnut güler yüzlü olan allahın rızası dairesinde yaşayan kullardan olalim inşallah. ..


Konu Başlığı: Ynt: Tatlı Söz
Gönderen: Mehmed. üzerinde 10 Ekim 2018, 17:13:55
Aleyküm Selam Herzaman tatlı sözlü güler yüzlü olmaya gayret edelim inşallah. Paylaşım için Allah razı olsun


Konu Başlığı: Ynt: Tatlı Söz
Gönderen: üsveihasene üzerinde 10 Ekim 2018, 22:26:23
esselamü aleyküm yapmayı bilemediğimiz öfkemize yenik düştüğümüz tatlı söz dini anlatmada islamı yaşatmada en başta olması gereken konu leyyin lisanı Rabbimiz firavuna karşı bile söyletmişken müslüman müslümana nasıl olur tatlı söz kullanmaz ..Rabbim tatlı söz leyyin lisan nasip eylesin cümlemize paylaşım için teşekkürler...


Konu Başlığı: Ynt: Tatlı Söz
Gönderen: Sevgi. üzerinde 11 Ekim 2018, 00:46:56
Aleyküm Selâm.  Gülümsemesini bilmek, iki cihan mutluluğuna sebep olur.
İslamiyet, sevgi, güler yüz, tatlı söz, dürüstlük ve iyilik dinidir.
Hem tebessüm, bedavadır, alanı mutlu eder, vereni üzmez diğilmi 😊
Bu güzel hisleri bizlere yaşatan Rabbimize sonsuz şükürler olsun 🌸

🌸 LÂ İLÂHE İLLÂLLAH MUHAMMED'ÜN RESÛLALLAH 🌸


Konu Başlığı: Ynt: Tatlı Söz
Gönderen: Ayşegül Yıldırım koü üzerinde 23 Kasım 2018, 00:45:37
"Kulların sabaha eriştiği her gün (yeryüzüne) iki melek iner. Bu iki melekten biri, 'Allah'ım,malını hayr yolunda harcayan kişiye (harcadığı malın yerine) yenisini ver.' der. Diğeri de, Allah'ım, malını (hayır yollarında harcamayarak) elinde tutan (cimrilik eden)kişinin malını telef et.'der." (Buhari,Zekat,27)

Sizler de emeklerinizi bizlere harcıyorsunuz inşallah Allah sizlere bu yardımlarınız sayesinde Rahmeti ilahi nazarında salih kullardan eylesin. Amin.