Hakîm Tirmizi

1. Hakîm Tirmizî (Ö.320/932)

Hakîm Tirmizî, tasavvufî tefekkürün İlk temsilcilerinden ve ilk tasavvufî hadis şârihlerindendir. Hadis ve hadis İlimlerine ilgi duyan bir aile İçinde yetişen Tirmizî, bu vesileyle küçük yaştan itibaren hadisle meşguliyete fırsat bulmuştur. Hadiste âlî isnadları bulunan Hakîm Tirmizî hakkında Hucvirî (ö.470/1077), "Bana göre o büyü/c bir zattır. Gönlüm onun auı olmuştur.[5] demektedir. Tirmizî, tasavvufî düşüncenin mümessili olması sebebiyle de el-Hakîm" unvanıyla anılmaktadır. Elliden fazla eser yazdığı belirtilen Hakîm Tİrmizî'nin en önemli eseri, 1293'te İstanbul'da Mustafa ed-Dimeşkî tarafından neşredilen Nevâdiru'1-usûl fî ehâdisİ'r-ResûI'üdür. Hadislerin ravileriyle birlikte zikredildiği bu eserde, daha sonra hadislerin şerhleri yapılmaktadır. Me'i-îmân ve me'1-islâm, Şerhu's-salâh ve mekâsıduhâ ile Hatmü'l-velâye gibi değerli çalışmaların da sahibi olan Tirmizî, diğer eserlerinde de hadislerin tasavvufî yorumlarına yer vermektedir. Onun özellikle Hatmü'l-velâye adlı eseri, İbn Arabî (ö.638/1240)'yi büyük ölçüde etkilemiş ve ona rehber olmuştur. [6] Bursevî, Hakîm Tirmizî'yi "Tarafeynden hissemend ue ulûm-i zahire ve bâtme ile mütehallî ue ercmend" olan âlimler zümresinden saymaktadır. [7

[5] Hucvirî, Keşju'l-mahcûb, (trc. Süleyman Uludağ, Hakikat Bilgisi), s. 244.

[6] Hakîm Tirmizî, Neuâdiru'l-usûl, s. 1; Kettânî, s. 56-57; Yılmaz, s. 36-38; Abdülaziz Dehlevî, Bustânu'l-Mıthaddisin (trc. Ali Osman Koçkuzu) s. 119-121.

[7] Kitabü'n-Netice, I, 280. Bazı İstisnalar dışında müellif ismi verilmeyen eserler genelde İsmail Hakkı Bursevî'ye aittir.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın