Ailedeki Din Eğitimi ve Öğretiminde Mükâfat

2. Ailedeki Din Eğitimi ve Öğretiminde Mükâfat

Genel eğitim-öğretimde olduğu gibi,ailede gerçekleştirilen din eğitimi ve öğretiminde de,zaman zaman özendirme ve yapılan olumlu davranışları pekiştirme amacıyla, çeşitli mükâfatların verildiği bilinmektedir. Gerçekte mükâfat, yerinde ve zamanında kullanıldığında genel eğitim-öğretimde olduğu kadar din eğitimi ve öğretiminde de olumlu sonuçlar vermektedir.[437]Bu başlık altında, anket uygulanan öğrencilerin, ailelerinde din eğitimi-öğretimi yaptırılırken kendilerine verilen mükâfatların-oranı,türü ve etkileri konusu incelenmeye çalışılacaktır. Bu bölümde de çevre, sınıf, cinsiyet ve sosyal çevre gibi ana bağımsız değişkenlerin yanı sıra konunun gerektirdiği değişkenler de gözönüne alınarak konu bir bütünlük içinde ele alınmaya gayret edilecektir.

a. Mükâfatlandırma Oranı ve Sıklığı

Ankette yer alan, "Aileniz tarafından verilen din eğitimi ve öğretimi esnasında size mükâfat veriliyor muydu?" sorusuna öğrencilerin genel olarak %63.61 oranında "Evet bazen"; %9.07 ile "Evet sık sık" ;%27.32 oranında ise, "Hayır" cevabını verdikleri görülmektedir, %5.2'lik bir oranla öğrenciler bu soruyu cevapsız bırakmışlardır. Bu sonuçlara göre İmam-Hatip Lisesi öğrencilerinin ailelerinden yaklaşık 2/3'ü,gerçekleştirdikleri din eğitimi-öğretiminde zaman zaman mükâfata başvurmaktadırlar. Mükâfata sık sık başvurma oranının % 9.07 ile sınırlı kalmasının çeşitli yorumları yapılabilir.Ancak asıl dikkati çeken, %27.32 oranıyla, mükâfata hiç başvurulmamasıdir.

Öğrenci ailelerinin bu tutumunun pedagoji kurallarına uygun olmadığı ifade edilebilir. Zira mükâfatın yer aldığı bir eğitim tarzının, özellikle ilk çocukluk yıllarını kapsayan ve ailede verilen dinî bilgilerde oldukça önem arzettiği, ifade edilmesi gereken bir husustur.[438] Durum böyle olunca, mükâfata hiç yer vermeyen ailelerin % 27.32'lik bir oranla, bir başka ifadeyle 1/4'lük düzeyin üstünde gerçekleşmiş olması, Türkiye'de ailede verilen din eğitimi-öğretiminde-çözülmesi gereken daha pek-çok problemin varlığına bir işaret sayılabilir. Problemin temelinde ise, "anne babaların mükâfatın önemini bilmedikleri, bunun ehemmiyetine inanmadıkları ve mükâfatı sadece maddî ödüller şeklinde algıladıkları" nevinden faktörlerin rol oynadığı inancındayız. Konuyu çeşitli yönleriyle ele almak amacıyla, bağımsız değişkenlerle, ailede gerçekleştirilen din eğitiminde mükâfatlandırma konusu arasında uygulanan chi-kare sonuçlarının değerlendirilmesi yapılacaktır.[439]

Görüldüğü üzere, çevre faktörünün bu konuda önemli bir fark oluşturmadığı söylenebilir. Frekans dağılımı ve chi-kare testi de bunu göstermektedir. Ancak yüzeysel olarak, doğu illerinde mükâfatlandırılma oranının daha fazla olduğu görülmektedir.

Aynı şekilde, lise II öğrencileriyle, lise IV'ler arasında .da belirgin bir farkın olmadığı ortaya çıkmıştır. Chi-kare testi sonuçları da bu iki soru arasında anlamlı bir ilişkinin bulunmadığını göstermiştir.

Cinsiyet faktörünün de bu konuda önemli bir farklılığa sebep olmadığı görülmektedir. Gerek rakamlar ve gerekse chi-kare sonuçları bunu ifade ederken, çok az bir farkla, erkek öğrencilerin mükâfatlandırılma yönüyle, kızlardan daha avantajlı oldukları ortaya çıkmıştır.

Sosyal çevre faktörü, frekans tablosunda bazı farklılaşmalar meydana getirmiştir. Buna göre ailesi yurtdışında oturan öğrenciler mükâfatlandırılma konusunda en yüksek düzeydedirler. En aşağı düzeyde olanlar ise köy çocuklarıdır. Şu kadar var ki, chi-kare sonuçları anlamlı değildir." [440]

Tablo- 16: Ailede Din Eğitimi ve Öğretiminde Mükafatlandırma Oranının Değişkenlere Göre Dağılımı

S EÇENEKLER K3
CHİ-KARE

DEĞİŞKENLER
Evet
Bazen
Evet
Sık

Hayır
TILAN
1
'LA
DEĞERLERİ

S
%
S
%
s
%
3
o
Oi

Bursa
235
635
33
8.9
102
27.6
370
14
384
SO
:9

2
Balıkesir
127
60.2
18
8.5
66
31.3
211
15
22
X2
: 16.91

o
Erzurum
143
67.6
16
7.3
55
25.1
219
13
23
BD
: 10.85

Van
93

19
12.8
36
24.4
148
10
15
P
v:

LİSE II
324
63.3
53
10.4
135
26.3
512
22
534
SD X2
:3

:7.81

Sın
LİSE IV
279
64,0
33
7.6
124
28.4
436
30
466
BD P
:.1B4

ERKEK

63.6
75
10.1
195
26.3
7İ1
39
780
SD
:3 :7.81

nsi1

BD
:5.64

a
KIZ
132
63.8
11
5.3
64
30.9
207
13
220
P
: .131

ŞEHÎR
SOS
64.3
45
9.4
126
26.5
479
26
505
SD
:12

&
İLÇE
59
66.3
7
7.9
23
25.8
89
10
9
X
: 21.02

NAHİYE/BUC.
10
62.2
0

6
37.5
16
0
1
BD
: 14.77

O
KÖY
205
61.4
29
8.7
100
29.9
334
15
349
P
:.254

YURTDIŞI
21
70.0
5
16.7
4
13.3
30
1
3

Ok-yz.değ.
226
59.9
31
8.2
150
31.9
3,'
16
193
SD
- 1

0kur-Yazar
93
65.8
10
6.7
41
27.5
149
11
16C

. İÜ

İlkokul M.
257
66.6
39
10.1
90
23.3
366
21
407
XI
: 28.86

Ortaokul M.
7
53.3
2
16.7
3
25.0
12

12
BD
: 24.79

lise Mez.
7
58.3
3
25.0
2
16.7
12
1
1İ

Üniversite Cevapsız
4
1W.D
0

0

4
1
10
P
: .131

Ok-yi.üeğ.
36
55.4
5
7.7
24
36.9
Si
12
77

11

Pkur-Yaıar
79
61.7
10
7.8
39
30.5
528
3
131
SD
o

S
İlkokul M.
337
64.6
48
9.2
137
26.2
532
27
549
X
; 28.86

a
Ortaokul M.
44
67.7
5
7.7
16
24.6
65
4
69
BD
: 30.76

o
Lise Mez.
39
62.9
5
8.1
18
29.8
62
3
65

Üniversite
44
6Z9
11
15.7
15
21.4
70
1
71
P
-.031

Cevapsız

38

Çiflçi

Memur
145
63.1
15
6.S
70
30.4
230
11
241

138
65.4
23
10.9
50
23.7
211
10
221
SD

İsçi
78
56.9
20
14,6
39
28.5
137
15
152
X
28.86

Estijlüccar
84
68.3
9
7.3
30
24.4
123
6
129
BD
26.39

"S
Ser.Meslek
90
64.7
7
5.0
42
30.3
139
4
143

m
Başka
41
60.3
10
14.7
17
25.0
63
4
72
P
.091

Cevapsız
42

Annenin 1 [441]
1
14.3
1
14.3
5
71.4
7
2
T
SD
715

ibadet 2
75
60.5
10
8.0
39
31.5
124
15
139
X
: 24.99

Durumuna 3
510
64.6
74
9.4
206
26.0
790
31
821
BD
: 35.59

Göre (') 4
a
72.7
0

3
27.3
11
2
13
p
:.Û02

6
5
71.4
0

2
28.6
7

7

Cevapsız
11

Babanın 1
12
70.6
1
5.9
4
23.5
17
3
5o
"siP
712

İbadet 2
64
59.8
9
8.4
34
31.8
107
12
119
X2
: 21.02

Durumuna 3
479
63.9
73
9.7
198
36.4
750
25
775
BD
: 55.47

Göre 4
17
60.7
1
3.6
10
35.7
23[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın