Ailedeki Din Eğitimi ve Öğretiminde Ceza

3. Ailedeki Din Eğitimi ve Öğretiminde Ceza

Ailede gerçekleştirilen din eğitimi ve öğretiminde zaman zaman çocuğu birtakım oiumsuz alışkanlıklardan vazgeçirmek ya da yaptığı hatalı davranışlara engel olmak amacıyla veya bazı ibadetleri terki durumunda, çeşitli müeyyidelere ve cezalara başvurulduğu bilinmektedir. Bu ceza türlerinin çocuk üzerindeki etkilerini tartışmaya geçmeden önce, öğrencilerin, kendilerine çocukluk çağlarında öğretilen dualar, sureler, ibadetler, kısaca verilen din eğitimi esnasında, ebeveynleri tarafından başvurulan cezalandırma olayının oranı ve sıklığı konusunda bir durum tesbiti yapmak gerekecektir. Bu amaçla öğrencilere sorulan soruya verilen cevaplardan, cezalandırma oranı ve sıklığı, ceza türleri ve bunların çocuklar üzerindeki etkileri belirlenmeye çalışılacaktır. Bu konuda da, standart bağımsız değişkenlerin ne gibi farklılaşmalara sebep oldukları tablolar ve chi-kare testi sonuçlarıyla tesbit edilecektir.

a. Cezalandırma Oranı ve Sıklığı

Ankette yer alan, “Ailenizde gerçekleştirilen din eğitimi ve öğretimi esnasında, size ceza veriliyor muydu?" sorusuna öğrencilerin % 41.61'i "Evet bazen"; %1.80" 'i "Evet sık sık"; % 56.58'i ise "Hayır" cevabını vermiş, % 5.8'i ise bu soruyu cevapsız bırakmıştır. Ortalama olarak % 43.41 oranında "Evet bazen / Evet sık sık" cevabının alınmış olması, çeşitli türlerine başvurarak, ailedeki din eğitimi-öğretiminde cezalandırmanın önemli boyutlarda olduğu izlenimini vermektedir. [453]

Ailede gerçekleştirilen din eğitimi ve öğretiminde zaman zaman başvurulan cezaların oranı ve sıklığının değişkenlere göre dağılımı, bu konuda ailelerin takındıkları tavrı belirlemeye yardımcı olacaktır. [454]

Çevre faktörünün bu konuda farklılaşmaya sebep olduğu, gerek frekans tablosundan, gerekse chi-kare değerlerinden anlaşılmaktadır. Buna göre Van, şehirler arasında cezaya en çok başvurulan ildir (% 48.9). Bu oran Bursa'da % 44.2, Balıkesir ve Erzurum'da %37.0 düzeyindedir. Chi-kare sonuçlarının anlamlı bulunması, Van ilinin bu özelliğini incelemeyi gerekli kılmaktadır. Kanaatimizce bu husus Van'ın gerek demografik ve ekolojik yapısı ve gerekse öğrencilerin çoğunluğunun ailesinin köyde yaşayan insanlar olmasıyla alakalıdır. Geleneksel tarzda gerçekleştirilen din eğitimi ve öğretiminde ebeveynin okur-yazar olmama oranının oldukça yüksek olmasının[455] birçok dezavantajları yaşanmaktadır. Şahsî gözlemlerimiz de anket sonuçlarıyla paralellik arzetmektedir. Bu konuda halkın yeterli ve sağlıklı dinî bilgiye sahip olmayışını en büyük faktör olarak gördüğümüzü belirtmeliyiz. Nitekim genel okuma-yazma oranının en düşük seviye ile Van'da gerçekleşmesi de bunun bir başka yönden ifadesidir. Yöre halkı, dini temel eserlerden, Kur'ân ve Sünnet'ten direkt olarak almaktan mahrum olduğu gibi, yaşanan geleneksel tarzdaki dinî hayat ise birçok hurafe ve dinin özüne uymayan unsurlarla doludur. Bu şartlar altında gerçekleşen dinî eğitimde baskı ve cezalandırmaya başvurma oranının yüksekliği yadırganmamalıdır. Bunun gibi, gerek ailede gerçekleştirilen dinî eğitimde baskı, katı disiplin ve cezaya dayalı eğitimin bu ilimizde yüksek düzeyde olması [456] ve gerekse mükâfatlandırma oranının düşük düzeyde bulunması [457] bir tesadüf sayılmamalıdır.

Sınıf değişkeninin ise bu konuda küçük bir farklılaşmaya

Tablo- 19: Ailede Din Eğitimi ve Öğretiminde Cezalandırma Oranının Değişkenlere Göre Dağılımı

S
E Ç
E N
E K
L
E R
cc

3

CHİ-KARE

DEĞİŞKENLER
Evet
Bazen
Evet
Sık

Hayır
H
a.

DEĞERLERİ

S
O!
S
^
S
%

S
TOl

Bursa
163
44.2
4
1.1
202
54.7
369
15
33
SD
:9

Balıkesir
7a
37.0
3
1.4
130
61.6
211
15
226
X

: 16.91

Erzurum
81
37.0
3
1.4
135
61.6
219
13
232
BD
: 26.18

Van
70
485
7
4.9
66
46.2
143
15
158
P
1.002

LİSE II
206
40.5
53
10.4
135
26.3
512
22
534
SD X!
:3

Bin

BD
5.11

LİSE IV

33
7.6
124
28.4
436
30
466
P
: .164

ERKEK
471
63.6
75
10.1
195
26.3
741
39
780
SD
:3

.2-
X
:7,81

c

BD
:5,64

(J
KIZ
133
63.8
11
5.3
64
30.9
207
13
220
P

ŞEHİR
308
64.3
45
9.4
126
26.5
479
26
505
SD
12

8-
İLÇE
59
66.3
7
7.9
23
25.8
69
10
99

: 21 02

Vül
NAHİYE/BUC.
10
62.2
0

6
37.5
16
0
16
BD
: 14.77

o
KÖY
205
61.4
29
8.7
100
29.9
334
15
349
P
: .254

YURTDIŞI
21
70.0
5
16.7
4
13.3
30
1
31

Ok-yz.değ.
226
59.9
31
8.2
120
31.9
l
16

Okur-Yazar
98
65.8
10
6.7
41
27.5
149
11
160
SD
! 18

o
İlkokul M.
257
66.6
39
10.1
90
23.3
336
21
407
X2
: 28.86

ni
Ortaokul M.
7
53.3
2
16.7
3
25.0
12

12

Lise Mez.
7
58.3
3
25.0
2
16.7
12
1
13
BD
: 24.79

Üniversite
4
100.0
0

0

4
1
5
P
: .131

Cevapsız
JQ

Ok-yz.

değ.
36
55.4
5
7.7
24
36.9
Bb
12
n

Okur-Yazar
79
61.7
10
7.8
39
30.5
128
3
131
SD
118

E
İlkokul M.
337
64.6
4B
9.2
137
26.2
522
27
549
X1
: 28 86

Ortaokul M.
44
67.7
5
7.7
16
24.6
65
4
69

Lise Mez.
39
62.9
5
8.1
1G
29.8
6!
3
65
BD
: 30.76

m
Üniversite
44
62.9
11
15.7
15
21.4
70
1
71
P
:.031

Cevapsız
38

Çiftçi Memur

145
63.1
15
6.5
70
30.4
KM
11
24;

138
65.4
23
10.9
50
23.7
211
10
221
SD
: 18

İşçi
78
56.9
20
14.6
39
28.5
137
15
152
X'
: 26.36

EsnTüccar
84
68.3
9
7.3
30
24.4
123
6
126

Ser.Meslek
90
64.7
7
5.0
42
30.3
139
4
143
BD
: 26.36

d
Başka
41
60.3
10
14.7
17
25.0
68
4
72
P
:.O91

Cevapsız
42

Annenin 1
1
14.3
0

6
85.7
7
2
9
SD
115

İbadet 2
41
33.3
2
1.6
80
65.1
123
16
139

Durumuna 3
340
43.3
14
1.3
431
54.9
785
36
321
X
: 24.99

Göre [458] 4
4
36.4
1
9.0
9
54.6
11
2
13
BD
: 31.32

6
3
42.9
0

4
57.1
7

7
P
: .008

Cevapsız
11

Babanın 1
3
17.6
0

14
82.4
17
3
2Ü
SD
; ig

İbadet 2
42
39.2
2
1.9
63
68.9
107
12
119
X2
: 24.99

Durumuna 3Göre 4 5
329 5 3
44.1 18.5 50.0
15 0 0
2.0
402 22 3
53.9 50.0
746 27 6
29

11
775 38 6
BD P
: 68.28 :.000

Cevapsız
42

Ailede 1
53
27.7
2
1.0
136
71.3[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın