Kitap ve sünnete sarılma bâbı birinci fasıl 3

Kitap ve sünnete sarılma bâbı birinci fasıl 3

Tercümesi:

182 - (43) Ebî Hureyre (R.A) den mervîdir, dedi:

Resûlüllah (S.A.V) buyurdu :

«Kur'an beş vecih üzere indi (o beş vecihde şunlardır : , Halal, Haram, Muhkem, Mütesâbih ve misallar (kıssalar) dır,

— Binâenaleyh helaüarı helâl îtikad edip amel ediniz. Haramları haram itikad edip kaçınınız. Muhkem ile amel ediniz ve misallardan (kıssalardan) ibret alınız.» Bu hadis, mesâbihin lafzîdır.

Beyhaki, «Şuabil imanın» da şu lafızla rivayet etmiştir :

«Helâli, işleyiniz, haramdan kaçınınız ve muhkeme tabî olunuz.» [257]

İzahat

1 ) Hadîsi şerifde zikredilen beş hükümden birisi olan «Helâl» kelimesinin bir nebze üzerinde duralım.

Helal : Allâhü tealânın yenmesini, içilmesini, yapılmasını ve söylenmesini mubah ve temiz olarak beyan etmiş olduğu hükümlerdir. İşlemek iyi ve doğru olan amellerdirki sonu cennet ve nimetle rtfükafatlandırılır.

Hadîsi şerifde ki, «HELAL» kelimesinin söylenmesinde şu âyeti kerîmelerin hükümlerine işaret vardır:

«Ey müminler! size verdiğimiz rızıkların temiz ve helâlından yeyiniz ve eğer ona (Allâha) tapıyorsanız, Aüâha şükrediniz.» (Bakara sûresi, 172)

Diğer âyeti kerîme meali şöyledir;

«Ey müminler! kazandıklarınızın ve sizin için yerden çıkardığımız mahsullerin en temiz ve helâlından ALLAH yolunda harcayınız (zekat ve sadaka veriniz.)» (Bakara sûresi, 267)

Diğer bir ayeti kerîme de şöyle buyurulmuştur:

« (Ey habîbim!) Onlar kendilerine hanki şeylerin helal kılındığını sana soruyorlar, deki : Bütün Tîyb ve pak olan nimetler, size helaf kılınmıştır. Bir de alıştırarak ve A Nah in size öğrettiği av terbiyelerinden öğreterek yetişdir-tiiğiniz avcı hayvanların size tutuverdiklerinden de yeyiniz ve o hayvanın üzerine Allanın adını anınız (Bismillah, deyiniz). Allahdan korkun, Çünkü ALLAH'ın hesaba çekişi gayet çabuktur.

— Bugün temiz ve pak olan nimetler, size helal kılındı. Ve kendilerine kitab verilenlerin (Hıristiyan ve yahûdîlerin) yiyeceği, size helal olduğu gibi, sizin yiyeceğinizde onlara helaldir. Ve namuslu, zina yapmamış ve gizli dostlar edinmemiş olduğunuz halde, müminlerden hür ve iffetli kadınlarla kendilerine sizden evvel kitab verilenlerden (Hıristiyan ve yahûdîlerden) yine hür ve iffetli kadınlar da, siz onların mehirlerini verib nikahlayınca, onlar size helaldir...» (Mâide sûresi, 4-5)

Bu ayeti kerimelerde helal nîmetin tarifi ile hükümleri mahdudda olsa, bir nebze beyan edilmiştir. Cenabu hakkın helal kıldığı nîmetler saymakla bit mez. Biz ancak bir kaç misal ile iktifa ediyoruz.

İlâhî nîmetin sayılma ile bitirilemiyeceğî şu âyeti kerîmede belirtilmiştir.

«Eğer Allanın nimetini teker teker saymaya kalkışsanız, hulâsa olarak bile sayıp bitiremezsiniz. Şüphesiz ki ALLAH, gafurdur, Rahimdir.» (Nahİ sûresi, 18)

İnsan oğlu, zaman zaman kendisinde varlıklar görür ve kabına sığa-maz. Halbuki kendisi ve bütün varlığı, olduğu gibi ilâhî nimettir ve Allanın malik ve sâhib olduğu kudret ve nimetlere zerre kadar sahib değildir ve aynı zamanda başkalarını değil sâdece kendi üzerinde yaratılan ve verilen nimetlerin sayımından acizdir, yinede bir şeyleri olduğunu sanır. Akıllı insan, vücudundaki âza ve kılların adedini ve faydalarını gereği gibi bilemediğini düşünür.

Helal ve mubah olan hükümlerin bir kısmını beyan eden ilâhî âyetlerden bâzılarını zikretmiş olduk, zikrettiklerimizden bilhassa ehli kitab olan yahû-dî ve Hıristiyanların yemeklerinin ve yenecek eşyalarının müslümanlara helâl olduğunu gayet.açık bir ifade ile beyan buyurması, çok dikkat edilmesi gereken bir husustur. Zira günümüzde bâzı kimseler, kâfir memleketlerinde çalışan ve onların kazanç ve mallarından getirenlerin veya orada çalışanların kazançları yenmeyeceği keyfiyetini savunmaktadırlar.

Yukardaki Mâide sûresinin Beşinci (5.) âyeti kerîmesinde helal ve mu-bahliğı kesin bir ifâde İle beyan edilirken, elbet bu adamların iddia ve savunmaları çok ve çok yersizdir. Hatta kafirlerden gelen elbise ve yiyecekler hakkında necis olduğunu savunanlarda yanılmaktadırlar. Eşyada asıl olan tâhirliktir. Ancak necis olduğu kesin olarak bilinirse, bu takdirde necis olabilir. Yoksa zanla hüküm verilemez.

Bu hususta daha geniş açıklama ve misallar bu eserin ikinci cildinde gelecektir. Ancak şu kadarını belirtelimki, Peygamber efendimize Yahudi ve Hırıstjyanlardan ve Hatta îran mecûsîlerinden yağ, peynir, geyecek mest ve şâire gelmiştir, onları yemiş, içmiş ve kullanmıştır. Hiç de bunlar kâfirlerden gelmiştir, diyerek yemekten ve kullanmaktan çekinmemiştir.[258]

İlgili Fetva

Müslüman olan marangoz Zeydin, bir kilisede ücretle marangozluk yapması caiz olurmu?

ELCEVAP...OIur.

Bu surette zeyde, kiliseden amelinin karşılığında aldığı ücret helal olurmu?

ELCEVAP... Olur. (İbni Nüceym, 331 - Mülteka Tercümesi, C. 4. 141) âyeti kerîme ve fetvalarda hükümler gayet açık iken, kendi aralarında kendilerini allâme veya müttekî göstererek isiâmın hela! dediğine, haram, demek elbette küstahlık ve en ağırından Allanın helal kıldığına rıza göster-meyib isyan etmek olur ki, ALLAH muhafaza sonu tehlikeli bir iddiadır. Cahil olunur hüküm bilinmediğinden iddia edilirse, bir dereceye kadar mazur olabilirler. Her ne ise, İsiâmın helal ve mubah dediğine hiç bir fert haram diyemez ve dememesi lâzımdır. İsiâmın mubah ve helal dediğine, «Haram» diyenler kâfir olurlar. İki üç aileyi şer'î nikâhla alanlara gayrı meşru yaşayor, diyenler bu kabiledendirler.

2 ) Hadîsi şerifde ikinci hüküm olarak geçen meselede «HARAM» dır. Bu haramın ne demek olduğu ve hükmü ile ilgili hükümlerini de kısa yoldan açıklamaya çalışalım.

HARAM : Aîlâhü tealanın kesin olarak yasaklayıp men ettikleri ve işlenmesi hâlinde cezaî müeyyidelerle cezalandırılması veya âhireîte şiddetli azaba müstehak kılacağı beyan buyurulan ve memnu olan hükümlerdir.

Haramın da pek çok çeşitleri ve kötü olanları vardır. Biz onian ve cezaî müeyyidelerini teker teker bahsedecek değiliz. Ancak haramla ilgili bâzı hüküm ihtiva eden âyet ve hadîsi şerifleri naklederek neticelemeye çalışacağız.

Kur'anı kerimde haramhkları kesin olarak beyan edilenlerden bâzıları şunlardır:

«ALLAH size, (eti yenen hayvanlardan) boğazlanmadan murdar ötmüş olan hayvanı, akan kanı, Domuz etini ve Allahdan başkası için (Putlar, şahıslar ve emsali adına) kesilenleri kesin olarak haram kıldı.»(Bakara sûresi, 173)

Diğer âyeti kerîme meaii şöyledir:

« (Ey müminler!) Size, şunlar haram kılındı : (Eti yenen hayvanlardan boğazlanmadan) murdar ölen hayvan, akmış kan. Domuz eti, Allahdan başkası adına (Putlar, ölüler, diriler ve emsali fânîler adına) boğazlanan hayvan, bir de henüz canı üzerinde iken yetişip kesmediğiniz boğulmuş, vurulmuş, yuvarlanmış başka bir hayvan tarafından süsülerek öldürülmüş, canavar tarafından parçalanmış hayvanlar, dikili taşlar üzerinde (Chiliyyet devrinde olduğu gibi taşlara ve putlara ve heykellere) kesilenler, fal okları ile kısmet aramanızdır. İşte bunlar haramları irtikap ederek yoldan çıkıştır.» (Mâide sûresi, 3)

Bu saydıklarımızdan başka pek çok haramlar vardır. Şarap içmek, kumar oynamak, zina etmek, yalan sölemek, iftira etmek, hırsızlık yapmak, adam öldürmek, rüşvet yemek, rüşvet alıp vermek, anaya babaya isyan etmek, dans yapmak, baloya gitmek ve karısını yabancı erkekden kıskanmamak, kin, buğuz ve hasedlik gibi kalb hastalıklarına mübtela olub yaşamak, kibir, ucub, riya ve emsali büyük günahları işlemek, faiz yemek, domuz eti yemek, komşuya ve insanlara zulumda bulunmak, beş vakit namazı vak tinde kılmamak, zekatı vermemek ve hac gibi dîni farizaları yapma kudretine mâlik iken işlememek de büyük günah olması hasebiyle kimisini işlemek ve kimisini de işlememekle haram irtikab edilmiş oluyor.

işte bu saydıklarımızı ve bunlardan başka haramları işleyen kimseler, haram ve günah olduğunu bilib bu inançla işlerlerse, âsî, günahkar ve zâlim müminlerdendirler. Fakat bu haram ve kesin günahtan işleyenler, helal derler veya haram ve günah olarak kabul etmezlerse, Kur'anı kerimde haram ve kötülükleri kesin olarak beyan edilen hükümlere helal veya günah değildir diyerek hüküm vermekle kur'anı inkar ve Alâha küfüretmiş olduklarından kâfir olurlar. Kafirlerin ise, varacakları yer, cehennemdir.

Yukardaki saymış olduğumuz bâzı haramlara ilâve ederek ehemmiyetine binâen şu hükümleri de zikredelim :

«Kumar oynayarak elde edilen ve satılan yumurtanın yenmesi ve alınması caiz değildir. Tenbel kimselerin bekledikleri piyango ve emsali şeylerde aynı şekildedirki, yenmesi ve oradan ahnan şeylerin caiz ve helal olmadığıdır. Velevki gayri müslimden alınsın, bizim memleketimiz olan islam diyarında sigortadan alınan (Yanî hayat sigortası ve vasıtaların bir kıymeti biçilip sigortalamak olan kasko sigortası gibi sigortalardan alınan) para ve malda aynıdırki, o para ve malın yenmesi ve alınması caiz ve helâl değildir.

Fakat Dâri harb dediğimiz küffar diyarında sigortadan almak ve yemek caizdir.

— Müslüman bir kimse, dâri harbe bir emni eman i!e girse, onların rıza ve muvafakatlan dâhilinde onlardan sigorta parasını hanki sebeb ve cihetle olursa olsun almasında bir beis yoktur. Zira bir kaddarhk şekli olmadığı takdirde onlardan almak mubahtır. Öyle olunca da alıb ...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın