Mütevâtir Hadisler

06 Eylül 2010, 20:28:17

Zehibe

Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 31.681

Mütevâtir Hadisler

« : 06 Eylül 2010, 20:28:17 »

Mütevâtir Hadisler

Akif Coşkun

Hicrî ilk üç asır İslâmî ilimlerin oluşum devresidir. Daha sonraki asırlar için ihtiyaç duyulacak materyal bu dönemde yer yer işlenerek, bazen de, işlenmeye hazır hale getirilerek bir birikime tâbi tutulur. Ana çizgileri ile belirlenen birçok ilmî branş, ismen de, bu dönemin yadigârıdır.

Hiçbir ilim insan ömrü kadar kısa bir sürede tam mânâsı ile oluşmaz ve mükemmeliyeti yakalayamaz. Mükemmellik kendine ait şartlarla oluşabilir. Şüphesiz, temellerin sağlam tesbiti, aşılmazlığa ulaşmanın en temel şartı olsa gerek. Bu açıdan bakıldığında, daha sonra bir toplum, bir medeniyet, bir düşünce yapısı ve derin manevî hayat açılımlarına beşiklik edecek bu ilk dönem gayretleri, her türlü takdirin üzerinde bir canlılık izlenimi verir. Sahabe, Allah Resûlü ile; tabiîn, sahabe ve Asr-ı Saadet ile iç içedir. Dolayısıyla tebe-i tabiîn, üçünçü bir kuşak olarak gözlerini dünyaya açtığında kendisini hareketli ve samimi bir ilim ortamında buldu. Onlar da bu ilim ortamına daha bir renk, daha bir ahenk kattılar.

Kur’ân-ı Kerim ve hadis-i şerifler o gün için her şeyi ile Müslümanların hayatlarını dolduran en önemli işti, vazifeydi. Murad-ı ilâhîyi anlamak, hikmet-i Nebiyi en yüksek seviyede kavrayabilmek için metodlar geliştiriliyordu. İslâm dininin iki temel kaynağı olan Kur’ân-ı Kerim ve hadis-i şerifler, kendi içinde daha sonra her biri müstakil ilim dalı haline gelecek olan şubelerine bu erken dönemde ayrılmaya başladı.

Hadis ilimleri, birçok dallara ve sınıflara ayrılmış geniş bir ilimler kütüphanesinin ortak bir ismi olarak kullanılır. Bizim bu makalede ele aldığımız konu, bu zengin kütüphane içinde oldukça mevzii bir yer işgal eden mütevâtir hadisler çerçevesinde şekilleniyor.

Hadis ilminin asıl malzemesini metin, senet ve ravi kriterleri açısından araştırmaya mevzu teşkil eden “âhâd hadis” dediğimiz kısım oluşturur. Mütevâtir hadisler, taşıdıkları hususiyetlerden dolayı senet ve rical kritiği takibine alınmazlar. Bu yüzden, hadis usûlü ile alâkalı eserlerde mütevâtir hadislere dair bahisler oldukça kısadır. Hatta bunlar, meşhur hadislerin bir kısmı olarak ele alınır. İbn Hacer, mütevâtir hadislerle meşhur hadisler arasında tek yönlü bir umum-husus olduğunu söyler: Her mütevâtir hadis aynı zamanda meşhur hadis özelliği taşır. Ancak her meşhur hadis mütevâtir olmaz. Mütevâtir hadislerle ile alâkalı müstakil eserlere gelince, bunların oldukça geç bir dönemde kaleme alındığı bilinmektedir.

Konu ile alâkalı tafsilata girmeden önce çok tekrar edecek olan bazı ıstılahları kısaca izah etmemiz gerekiyor.

Tabaka: Lügatte, fertleri birbirine benzeyen topluluk veya grup demektir.1 Istılah açısından ise, hem yaş hem de hadis isnadı açısından birbirine yakın olanlar ya da sadece isnad yönüyle aynı derecede bulunanlar demektir. Buna göre sahabe bir tabakadır. Tabiîn bir tabakadır. Tebe-i tabiîn ayrı bir tabakadır.2

Yakîn: İslâmî ilimler terminolojisinde geniş bir kullanım sahası bulan bu kelime, burada mütevatir haberin insanda hasıl edeceği ilim açısından ele alınmıştır. Vakıaya uygun, her türlü şüphe endişesinden salim olan ve kesinlik arzeden bir itikat demektir ki, bunu hasıl eden haber, mütevâtir haberdir.3

Zarurî İlim: Herhangi bir delile ve ilmî araştırmaya ihtiyaç duymaksızın elde edilen ve ulaşılabilen bilgi demektir. Zarurî ilim hasıl etmek, mütevatir hadisin ayırıcı vasfıdır. Meşhur ve âhâd hadisler, haricî birtakım delillerle takviye edilseler de zarurî ilim ifade edemez, ancak nazarî ilim ifade ederler.4
Nazarî İlim: Belli deliller ve araştırmalar neticesi kişide hasıl olan ilimdir. Bu bilginin bir şey ifade etmesi için, muhatapların meselenin isbatı adına ileri sürülen delilleri anlayabilecek durumda olmaları gerekir. Nazarî ilim ifade etme, âhâd hadislerin bir özelliğidir.

Mütevâtir Kavramı

Mütevâtir, kelime itibarıyla “tefâul” vezninden ism-i fâildir. Birbiri ardınca zuhur etmek ya da birbiri ardınca meydana gelen şeyler arasında bir miktar fasıla olup peyderpey zuhur etmek demektir.5
Kur’ân-ı Kerim’de “mütevâtir” ile aynı kökten gelen “tetrâ” kelimesi için müfessirler, “fasıla ile birbirini takip etme” şeklinde bir yorum getirmişlerdir. Mü’minûn sûresinin 44. ayetinde “tetrâ” kelimesi için İmam Suyûtî, “(aralarında uzun bir zaman olmakla) ardı arkasına gönderdik”6 şeklinde; Taberî, İbn Abbas’dan (r.a) bir rivayette “bazılarını bazılarının peşinden veya izinden”7 diye açıklama getirir. M. Hamdi Yazır tefsirinde, mezkûr ayete “sonra ardı ardına resûllerimizi gönderdik”8 şeklinde meal vermiştir.

Istılah açısından mütevâtir, genellikle aynı mânâyı ifade eden bazen kısa, bazen şartlarını da içine alacak şekilde genişçe tarif edilmiştir. Hatib el-Bağdadî, özlü bir tarifle “yalan üzerine ittifakları âdeten muhal olan bir topluluğun rivayet ettiği haberdir. Haber bu yolla tevatüre ulaştığında zarureten ilim ifade eder”9 der.

Şartlarını da içine alan daha geniş bir tarif de şöyledir: Yalan üzerine ittifakları mümkün olmayan bir topluluğun yine, kemmî (sayısal) açıdan kendileri gibi olan bir topluluktan aldıkları haberdir ki, aynı keyfiyet Allah Rasülü’ne (s.a.s) kadar öylece ulaşır. Böylesi bir münasebetin sağlanabilmesi, topluluklar arasında herhangi bir kopukluğun olmaması ile mümkündür ki, bu şartlar tahakkuk ettiğinde söz konusu haber Allah Resûlü’nden (s.a.s) işitilmiş konumuna gelir.10

Mütevâtir Hadislerin Şartları

Yukarıdaki tarifin muhtevasından da anlaşılacağı üzere haberin mütevâtir olabilmesi için şu üç şartı taşıması icap eder.

1- Haber, yalan üzere birleşmeleri âdeten muhal olan bir topluluk tarafından rivayet edilmiş olmalıdır. Haberi rivayet eden bu topluluğun sayısı hakkında değişik delillerle farklı sayılar belirtilmiş olsa da (dört, beş, on, on iki...), serdedilen delillerin her biri bulunduğu konu ile alâkalı olduğundan hüsnükabul görmemiştir.11 Zira burada önemli olan sayı hakkında bir tahditten çok, yalan üzere birleşme ihtimalini aklın muhal göreceği bir topluluğun rivayetinin gerçekleşmesidir. Bu konuda İbn Hacer, muayyen bir sayının söz konusu olmadığını, haberin her tabakada bir cemaat tarafından rivayet edilmesi gerektiğini söyler.12

2- Haberin mahsusâta, yani görülmüş, işitilmiş bir vak’aya dair olması gerekir. Delillerle ispatı veya nefyi mümkün olan hâdiseler için şahitlerin adet çokluğu veya azlığı vakıayı değiştirmeyeceğinden bir şey ifade etmez. Meselâ iki kere ikinin dört ettiğini isbat için insanların şahid tutulmasına gerek yoktur, çünkü bunun neticeye bir tesiri olmaz, çünkü mesele aklî bir meseledir.13

3- Haber, her tabakada tevâtür vasfını taşımalıdır. Hadis için, sahabe ve tâbiîn dönemlerinde tevâtürü gerçekleştirecek kalabalık bir topluluğa ulaşılmış olmalıdır. Ravî adedi bu tabakaların herhangi birinde tevâtürü bulmaz ise bu durumda haber mütevâtir olmaz. Nitekim daha sonraki dönemlerde birçok âhâd haber, kalabalık bir cemaat tarafından rivayet edilir olmuştur. Aynı şekilde, haber, ilk tabakada tevâtüre ulaşmışken, orta ve son tabakalardan birinde tevâtür derecesine ulaşamaz ise, mütevâtir olma özelliğini kaybetmiş olur.14

Bu şartlara ek olarak başka şartlar da zikredilmiştir. Ancak bu şartlar hakkında tam bir fikir birliği sağlanamamıştır. Bazı hadisçiler mütevâtir şartının tahakkuk etmesini ravilerin Müslüman olması ile sınırlandırmışlardır. Ancak ravilerin keyfiyeti, Müslüman olmaları veya başka dinlere mensup olmaları mütevâtir haberin özelliğini değiştirmeyeceğinden bu şart hadis usulcülerinin hususi bir şartı olarak düşünülmüştür.15

Mütevâtir Haberin Kısımları
Yukarıdaki şartları taşıyan mütevâtir hadisler ayrıca rivayet edilme yönleriyle de iki kısma ayrılırlar:

1- Lafzî Mütevâtir: Ravilerin rivayet ettikleri hadisin lafzında ittifak etmiş oldukları hadislerdir ki, mutlak mânâda mütevâtir denildiğinde lafzî mütevâtir anlaşılır. Lafzî mütevâtir konusunda bütün ümmetin ittifakıyla Kur’ân-ı Kerim’in Efendimiz (s.a.s)’den tevatürün bütün şartlarını haiz olarak, aslî özelliğiyle asırları aşıp bize ulaşması misal gösterilir. Bu hakikat, ümmet arasında ortak bir kabule mazhardır. Artık hiç kimse, “Kur’ân-ı Kerim’in ravileri kimdir, raviler rivayet şartlarını taşıyorlar mı?” sorularını sorma ihtiyacı duymaz. Çünkü bu hakikat öylesine bedihîdir ki, bütün insanları bu gerçeği kabule mecbur eder.

Yine muhaddisler, lafzî mütevâtir hadislere “Kim bana, kasdî olarak yalan isnad ederse cehennemdeki yerine hazırlansın.”16 hadisini misâl verirler. İbn Cevzî, Mevzuâtında bu hadisi, 61 sahabinin rivayet ettiğini söyler ve hadisi ravileriyle beraber zikreder.17 İmam Suyutî aynı hadisin 100’den fazla ravisi olduğunu söyler.18

Münâvi, Camiü’s-Sağir şerhinde bu hadisin, aynı mânâ ve yakın lafızlarla iki yüz sahabi tarafından rivayet edildiğini söyler.19 İbn Hacer, aşere-i mübeşşerenin (cennetle müjdelenen on sahabi) bu hadiste bir araya geldikleri gibi, başka bir hadiste birleşmediklerini zikreder.20

2-Manevî Mütevâtir: Tevâtür şartlarını taşıyan ravilerin ortak bir mevzu etrafındaki rivayetleridir ki, bu kısımda ortak bir lafızda birleşme şartı yoktur. Burada önemli olan ortak mevzu (kadrü müşterek) etrafında ittifakın sağlanmasıdır. Lafzî mütevâtire nazaran şartları farklı bir zaviyeden değerlendirilen mânevî mütevâtir hadisler, farklı lafızlarla rivayet edilmiş olsalar da, ortak bir mânâyı takviye etmeleri yönüyle mevzunun kat’iliğini ortaya koyarlar. Duada ellerin kaldırılması,21 âhir zamanda zuhur edecek fitneler, havz, inşikak-ı kamer, şefaat ve benzeri konulardaki gibi hadisler bu minval üzere rivayet olunmuşlardır. Manevî mütevâtir hadisler adet itibarıyla lafzî olanlardan oldukça fazladır. Ayrıca manevî mütevâtir olan hadislerin her biri sahih, hasen nevilerine ayrılabilir k...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın

Bu Sayfayi Paylas

« Son Düzenleme: 01 Temmuz 2017, 04:24:36 Gönderen: ღ۩ Bilgin ۩ღ »

Kayıtlı

İlim Dünyası Akademik Dergide Yayımlanmış Makaleler

Müslüman

Anahtar Kelime

Pasif

Mesajlar: 132.042

Re: Mütevâtir Hadisler

« Posted on: 25 Nisan 2024, 02:40:29 »

Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

Anahtar Kelimeler: Mütevâtir Hadisler rüya tabiri,Mütevâtir Hadisler mekke canlı, Mütevâtir Hadisler kabe canlı yayın, Mütevâtir Hadisler Üç boyutlu kuran oku Mütevâtir Hadisler kuran ı kerim, Mütevâtir Hadisler peygamber kıssaları,Mütevâtir Hadisler ilitam ders soruları, Mütevâtir Hadislerönlisans arapça,


	Logged

06 Eylül 2010, 20:28:41

Zehibe

Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 31.681

Ynt: Mütevâtir Hadisler

« Yanıtla #1 : 06 Eylül 2010, 20:28:41 »

Hücciyyetü’s-Sünne müellifi, hadisin şer’î delil olma özelliğinden bahsederken, “Mütevâtir haberi inkâr eden, orada Allah Resûlü’nden (s.a.s) gelen bir şeyi inkâr ettiği için, yani din ifade eden bir şeyi inkârından dolayı küfre girmiş olur. Yoksa Bağdat’ın varlığını inkâr eden kimse niye küfre girsin ki!"29

Fahru’l-İslâm Pezdevî, mütevâtir hadis olarak tesbit edilen bir haberi inkâr edenin ve bu habere muhalif hareket eden kimsenin küfre düşeceğini ifade eder.30 Yine el-Kâsımî, mütevâtir haberler ile amel etmenin zorunlu olduğunu çünkü bu haberlerin ilm-i zarurî ifade ettiğini belirtir.31

Netice olarak denilebilir ki: Mütevâtir hadisler, dinî hükümlerin kat’î mesnedleridirler. Şartların tam tahakkuk etmesi halinde, mütevâtir hadisin inkârı kişiyi imanî açıdan tehlikeli bir duruma sokmaktadır.

Mütevâtir Hadislere Dair Eserler

Hadis ilimleri ile alâkalı eserler ilk dönemden itibaren kaleme alınmaya başlanmıştır. Hadis edebiyatı, her geçen asır orijinal eserlerle, sürekli büyüyen çok zengin bir kitap koleksiyonuna sahip olmuştur.

Mütevâtir hadisler, sahih hadis kitaplarında mevzuları ile alâkalı yerlerde ravileriyle birlikte zikredilmektedir. İmam Sehavî, mütevâtir hadislerle alâkalı olarak İmam Zerkeşi’nin bir eserinden bahseder; ancak eser hakkında herhangi bir bilgiye yer vermez.32

Birçok mevzuda kendisine çok şey borçlu olduğumuz İmam Suyûtî burada da bir ilki gerçekleştirir ve gerekli malumatı derleyiverir: “(Mütevâtir hadisler) mevzuunda şimdiye kadar kimsenin telif etmeyi düşünmediği bir kitabı telife niyet ettim. el-Ezharu’l-Mütenasira fi’l-Ahbari’l-Mütevâtira adını verdiğim bu kitabıma, mütevâtir hadisleri bab sırasına göre tertip ederek aldım. Daha sonra bu eserimi Katfu’l-Ezhari’l-Mütenâsira fi’l-Ahbâri’l-Mütevâtira ismi altında özetledim. Hulâsa ettiğim bu eserimde, hadisi rivayet eden on sahabi ile, bu rivayete yer veren meşhur hadis kitaplarını zikrettim.”33 Suyûtî bu sözlerle tanıttığı bu eserinde 113 adet mütevâtir hadise yer vermiştir. Eser, 312 sahife olarak 1985 yılında Beyrut’ta basılmıştır.

Diğer bir eser, İbn Tolun’un (v.953) el-Leâli’l-Mütenâsira fi’l-Ehadisi’l-Mütevatira’sıdır.

İbn Tolun’un bu eserini, Zebîdî ismiyle meşhur Ebu’l-Feyz Muhammed Murtaza el-Hüseynî ez-Zebîdî (v.1205) ihtisar etmiş ve ona “Laktu’l-Leâli’l-Mûtenâsira fi’l-Ehadisi’l-Mûtevâtira” ismini vermiştir.

İmam-ı Zebîdî, bu eserinde 60 kadar hadisi, ravilerini, kaynaklarıyla birlikte ayrı ayrı zikretmiştir. İlk defa 1985’te tahkikli olarak basılan eserin bir diğer özelliği, kitapta geçen mütevâtir hadislerin, mütevâtire ait yazılan eserlerdeki yerlerinin de gösterilmiş olmasıdır.

İmâm-ı Zebidî, “men kezebe...” hadisinin 99 ravisini34 , “Havz” hadisini 50 zatın rivayet ettiğini,35 “İsrâ” ile alâkalı hadisin 27 ravisini36 zikreder. “Şefaat” hadisi için de 12 ravinin ismini vermiştir.

El-Kettânî olarak bilinen, Seyyid Şerif Muhammed b. Cafer (v.1345) kendi tesbit ettiği mütevâtir hadislere, İmam-ı Suyuti’nin el-Ezhar’ındaki hadisleri de ilave etmiş ve müstakil bablara ayırarak Nazmu’l-Mütenâsira mine’l-Ehadisi’l-Mütevâtira adlı eseri vücuda getirmiştir.

El-Kettânî, bu eserinde 320 kadar mütevâtir hadisi, sahabe ve tabiîn ravilerini isimleri ile zikretmiş daha sonra da kısa da olsa zikrettiği her hadis hakkında alimlerin görüşlerine yer vermiştir.

Her ne kadar mütevâtir hadislerde ravilerin sayı ve keyfiyeti için bir tahdit söz konusu değilse de ravilerin ismen zikri okuyucuya bir fikir vermesi açısından önem arzeder. Yine bu eserde el-Kettânî, mütevâtir ile alâkalı kıymetli bilgilere kitabının baş kısmında oldukça geniş yer vermiş. Ancak, bu eserin daha kullanılır bir hale getirilmesi için, hiç olmazsa ez-Zebidi’nin kitabındaki kadar teknik bir mesaiye ihtiyaç hissedilmektedir.

İsnad, bu ümmet için, taşıdığı ehemmiyet ve ihtiva ettiği geniş mânâ açısından Cenâb-ı Hakk’ın bir lutfu ve bu dinin bir hususiyetidir.37

Hele tamamıyla nakil eksenli olan tarihî malumat nazar-ı itibare alındığında, İslâmî kaynakların ne gibi bir avantaja sahip olduğu daha iyi anlaşılır.

DİPNOTLAR

1) İbn Manzur, Lisanu’l-Arab, “TBK” mad.
2) Zafer Ahmed et-Tahanevi, Kavaid fi Ulumi’l-Hadis, s. 47, 48; Mücteba Uğur, Hadis Terimleri Sözlüğü, s. 380
3) İbn Hacer, Şerhu’n-Nuhbe Nüzhetü’n-Nazar fi Tavdihi Nuhbetü’l-Fiker, s. 40.
4) Nevevi, Sahihu Müslim bi Şerhi’n-Nevevi, c. 1, s. 20
5) Asım Efendi, Kamus Tercemesi , c. 2, s. 735
6) Suyûtî, Tefsiru’l-Celâleyn, c. 2, s. 47.
7) et-Taberî, Câmiu’l-Beyân, c. 18, s. 24.
8) Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili c. 5, s. 3455.
9) Hatib el-Bağdadi, el-Kifaye fi İlmi’r-Rivaye, s. 61; İbn Abdilber, Camiu Beyani’l-İlm ve Fadlihi, c. 2, s. 34
10) Serahsi, Usulü’s-Serahsi, c. 1, s. 282-283. Abdül’l-Aziz el-Buhari, Keşfu’l-Esrar an Usul-I Fahri’l-İslâm el-Pezdevi, c. 2, s. 671
11) İbn Hacer, Şerhu’n-Nuhbe Nüzhetü’n-Nazar fi Tavdihi Nuhbetü’l-Fiker, s. 38. Abdu’l-Hay el-Leknevi, Zaferu’l-Emani Muhtasaru’l-Cürcani, s. 40. Muhammed b. Abdülhamid el-Esmendi, s. 383
12) İbn Hacer, Şerhu’n-Nuhbe, s. 38; Fethu’l-Bari, c. 1, s. 246
13) İbn Hacer, Şerhu’n-Nuhbe, s. 39
14) Ahmed Naim, Tecrid-i Sarih Tercemesi, c. 1, s. 102
15) Leknevi, Zaferu’l-Emani, s. 43, 44; Ali Osman Koçkuzu, Rivayet İlimlerinde Haber-i Vahidlerin İtikad ve Teşri Yönlerinden Değeri, s. 61
16) Buhari, İlim, 38; Müslim, İman 113; Ebu Davud; İlm, 4; Tirmizi, Fiten, 80; İbn Mace, Mukaddime, 4; Darimi, Mukaddime, 25; Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 1, s. 65, 70, 78.
17) İbnu’l-Cevzî, Mevzuat, c. 1, s. 56
18) Suyutî, Tedribu’r-Ravi, s. 177
19) Münavi, Feyzu’l-Kadir Şerhu Camii’s-Sağir, c. 6, s. 216
20) İbn Hacer, Fethu’l-Bari, c. 1, s. 246; Leknevî, Zaferu’l-Emani, s.40.
21) Suyutî, Tedribu’r-Ravi, s. 375
22) İbrahim b. Ali l-i Küleyb, Mühimmatu Ulumi’l-Hadis, s. 91
23) İbn Abdilber, Camiu Beyani’l-İlm ve Fadlihi, c. 2, s. 34
Muhammed b. Abdülhamid el-Esmendi, s. 383
24) İbn Salah, Ulumu’l-Hadis, s. 267
25) Zeynüddin el-Iraki, et-Takyid ve’l-İzah, s. 265
26) İbn Hacer, Şerhu’n-Nuhbe, 42
27) Serahsî, Usûlü’s-Serahsî, c. 1, s. 284
28) Serahsî, Usûlü’s-Serahsî, c. 1, s. 291; Abdü’l Aziz el-Buharî, Keşfu’l-Esrar an Usûli Fahri’l-İslâm el-Pezdevî, c. 2, s. 659
29) Abdü’l-Â¼ani Abdü’l-Halık, Hücciyyetü’s-Sünne, s. 253
30) Abdü’l-Aziz el-Buharî, Keşfu’l-Esrar, c. 2, s. 671
31) M. Cemaleddin el-Kâsimî, Kavâidü’t-Tahdis min Fünuni Mustalahi’l-Hadis, s. 151; İbn Hacer, Şerhu’n-Nuhbe, s. 42.
32) Sehavî, Fethu’l-Muğis, c.3, s.44
33) Suyuti, Tedribu’r-Ravi, s. 374
34) Muhammed Murtaza el-Hüseyni ez-Zebidi, Laktu’l-Leali’l â€“Mütenasira fi’l-Ehadisi’l-Mütevatira, s. 263.
35) ez-Zebidî, a.g.e. s. 229.
36) ez-Zebidî, a.g.e. s. 78.
37) Nevevî, Sahih-i Müslim bi Şerhi’n-Nevevi, c. 1, s. 84
38) Ahmed Naim, a.g.e. c. 1, s. 82
39) Ahmed Naim, a.g.e, c. 1, s. 91

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın

Bu Sayfayi Paylas

« Son Düzenleme: 01 Temmuz 2017, 02:15:08 Gönderen: ღ۩ Bilgin ۩ღ »

Kayıtlı

İlim Dünyası Akademik Dergide Yayımlanmış Makaleler

01 Temmuz 2017, 02:15:49

ღ۩Bilgin۩ღ

Admin