๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Kuranda İnsan Psikolojisi => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 19 Şubat 2011, 23:15:03



Konu Başlığı: Şer ile İmtihana Karşı İnsanın Manevî Cihazları Sabır ve Duâ
Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 19 Şubat 2011, 23:15:03
Şer ile İmtihana Karşı İnsanın Manevî Cihazları Sabır ve Duâ

Sabır

 “Sabr”ın Kur'an'daki manası; keder, mahrûmiyyet ve imtihan anında, bir insanın kendi seçti­ği yolda ve vicdanının sesine uyarak, cesaret ve metanetle ilerieyebilmesini mümkin kılan, taham­mülü, sebatı ve kararlılığıdır.[968] Bir başka ifa­deyle, insan tabiatına muhalif olan zaruri hallere başeğip mukavemet ile dayanmaktır.[969]

Sabır, emanetimizde bulunan mesuliyyet yü­künü taşıyabilmemiz ve bilhassa iman ve hidayet yokuşunu aşabilmemiz için zarurî bir unsurdur.[970] Sabır, Kur'ân'ın insanı en çok teşvik ettiği bir haslettir. Sabrın ehemmiyetini beyan eden ayet­ler ve hadisler birhayli kabarıktır. Bu husustaki ba­zı hadisler şöyledir:

“Sabır imanın yarısıdır” [971], “imana nazaran sabr, bedene nazaran baş mesabesindedir.” [972] Nasıl başı olmayanda hayat ol­mazsa sabrı olmayanın da imanı olmaz.[973] Kur'an'a göre, hakikî insanlık, musibet ve güçlükler muvacehesinde sabırdan ibaretir.[974] Çünkü za­manın acaipliği, dünyanın iğfali, nefislerin tema­yülleri, hüsrana gidenlerin çokluğu karşısında ha­yır yapmak, hak söylemek, hak yolunda gitmek, birçok acılar çekmeğe-zorluklara katlanmaya, mücahede etmeye, bunlar da sabra bağlıdır. Allah Teala, insanların bunca arzu ve isteklerin baskısı altında doğru istikamette yürümelerinin zorluğunu, bunca çekişmeler ve engeller karşısında, hakkı hâkim kılmanın azametini, insanı gaflete düş­mekten kurtarmanın güçlüğünü çok iyi biliyor ve o yüzden bunlara karşı sabırlı olmayı emrediyor[975];

“Ey iman edenler, sabir ile bir de namazla (Hakdan) yardım isteyin. Şüphesiz ki Allah sabr­edenlerle beraberdir.” [976] Edebi bir gayeye doğru yürüyen insan, tabiî ki bu yolda birçok imtihanlar geçirecektir. Onun için, sabr ve tahammüle, sebat ve metanete alışmazsa ilâhî yardımın ilk vesilelerinden birini zayi etmiş olur, çünkü her muvaffakıyyetin başı olan sabrı kaybetmiştir.[977] însan sabrederse Allah Teala da yardımı ile onun yanında olur.[978]

Allah Teala sabredenleri medhetmiştir:

“Bir Allah'a, ahiret gününe, meleklerine, kitab ve peygamberlere iman eden,... sıkıntıda, hastalıkta ve muharebenin kızıştığı zamanlarda sabr ve metanet gösterenlerin (birri)dir. Onlar sâdık olanlar­dır, ve onlar takvaya erenlerin tâ kendilerdir.” [979] İn­sanlar bu medhe sabırlarıyla ulaşmışlardır.[980] İnsanların sabırları attıkça, yükleri de artar. Şid­detli zorluğa sabrettiklerinde, daha şiddetli imti­hana tabî tutulurlar. Fakirliğe sabrederler, daha ağır olarak hastalık gelir, ona sabrederler, ondan daha daha şiddetli olan savaşla yüzyüze gelirler.[981] Bir adam Şiblî'ye şöyle sormuştu:

“Sabre­denler için en ağır şey midir?” “Allah hususunda (fillah) sabretmektir.” Cevabına:

“Hayır.” dedi,

“Al­lah için sabretmek (lillah)tir.” cevabını kabul et­medi.

“Allah ile sabretmek (ma'allah)tir.” ceva­bını da reddetti. Bunun üzerine Şiblî:

“Öyle ise nedir?” diye sordu.

“Allah'ın ibtilalarından sabır­dır.” cevabını aldı. Bu cevab onu çok sarsdı, nere­deyse ruhunu teslim edecekti.[982] Gerçekten bu çok zordur. Bazan yoksulluklar ve sıkıntılar öyle gelip çatarlar, çeşitli belâlar öyle sarsarlar ki hat­ta peygamber: “Allanın yardımı ne zaman gele­cek?” diye beklemeye başlar [983] Korku ve sıkıntılardan gelip çatanlar adetâ bir zelzele gibi onları sarsar.[984] Cenab-ı Allah sabra teşvikle[985] ;

“Sabrederseniz o sizin için daha ha­yırlıdır.” [986] buyurur.

Sabrın derecesi hususunda fıtri kaabileyetin bir hükmü bulunduğu inkâr edilememekle birlikte terbiyenin, itiyadın ve binaenaleyh azm ve ira­denin, bütün bunlar için de imanın ehemmiyeti çok büyüktür. Bu cihetle sabır, ihtiyarî fiillerden olarak mükellefin efali miyanında tavsiye olundu­ğu gibi

“Ey iman edenler, sabredin, sabır yarışı yapın.” [987] diye emrolunmuştur.[988]

İnsan sabretmese bile değişecek birşey olmadığı­na göre, sabır daha hayırlıdır. Nitekim Allah'ın Resulü: “Bütün insanlar eğer sana Allah'ın tak­dir etmediği bir fayda temin etmek isteseler buna güç yetiremezler, keza Allah'ın takdir etmediği bir kötülük yapmak isteseler buna da muktedir olamazlar. Kalemler kurumuş, sahifeler durulmuş­tur. Binaenaleyh kerih gördüğün birşeye sabret­mende çok hayır vardır. Bü ki muvaffakıyyet sa­bırladır...[989]

Sabır başlıca iki nevî olarak mülahaza edilir. Birisi, elem ve külfete sabırdır. Bununla, taat, mücahede ve güzel amellerin meşakkatlerine taham­mül olunarak uluvvi himmet ashabının nail olduk­ları muvaffakıyyetlere erilir. Birisi de lezzet ve şehvetlere karşı sabırdır ki bununla haramlardan, menhiyyattan ve hoş görünüp de sonu fena olan, aldatıcı, tehlikeli, madden veya manen zararlı şeylerden sakınılır.[990] Bir başka tasnifle, sabr, Al­lah'a itaat babında sebat, Allah'ın nehyettiklerine karşı sabır, musibetler karşısında sabır olmak üzere üç çeşit kabul edilmiştir.[991] Allah'a itaat ve emirlerini ifâda sabr göstermek, haramlara kar­şı sabır göstermekten daha zordur ve fazileti de ona göre fazladır.[992] Çünkü haramlardan sa­kınmada nefsi belli bir sınırda zabtetmek vardır. Emirleri edada ise, zabtla beraber ileriye doğru hamle vardır. Ayrıca, nefis tabiatı icabı, ibadetten nefret eder de rubûbiyyet iddiasına koşar. Bunun için taatte daha çok sabır gerekir.[993]

Sabır mevzuunda Eyyûb (a.s.) darb-ı mesel ol­muştur. O'na iki türlü musibet gelmişti. Hem malı, mülkü, evladı yokolmuştu, hem de vücudunda çok ızdırap veren yaralar peydah olmuştu. Bir görüşe göre, bunlar şeytandan olmuştu. Al­lah Teala, şeytana “Kulların içinde beni ken­disine musallat kıldığında, dayanabilecek var mi?” diye meydan okuduğunda, “Evet, Eyyûb var.” diyerek fırsat tanımıştı. Diğer bir görü­şe göre de, bu şeytanın işi değildi. Onun bu­na gücü yetmezdi, onun vesvesesi vardı. Tercihe şayan bu görüşe göre Eyyûb (a.s.) Allah Teala'ya:

“Hakıykat şeytan beni yorgunluğa ve azaba uğrattı.” [994] diye dua ederken, şeytanın bunlara sebeb olduğu için değildi. O, vücudunda­ki elem şiddetlendiği zamanlarda bile şikayet et­memişti. Fakat bu esnada şeytanın vesveseleri o kadar artmıştı ki kalbini ve dinini ondan korumak için Cenab-ı Allah’a böyle yalvarmıştı. Şeytan düş­man olduğu için, düşmandan dosta şikayet sabra manî olmadığı için[995] Allah:

“Biz onu hakıykaten sabırlı bulduk. O ne güzel kuldu.” diye onu gerçekten fevkalâde bir övgüye mazhar kılmıştı. Şüphesiz bu büyük mazhariyetin sebebi sabırdı.

Eyyûb (a.s.) bir başka niyazında, Allah'a “Gerçekten bana derd çattı. Sen esirgeyicilerin esirgeyicisin” [996] diye nida etmişti. Bu duada, durumunu belirtiyor, Allah'ın rahmetin­den bahsediyor ama durumunu değiştirmesini is­temiyor. Aksine onun verdiği ızdırablara sabredi­yor, haya ve edebi, derdinin izâlesini niyaza manî oluyor.[997] Hatta derdini Allah’a bile izafe etmiyor. Allah Teala da sabrının ve edebinin mükafaatı olarak ona hem afiyet veriyor, hem kay­bettiklerini kat kat bağışlıyor.[998]

Belalar anında ağlayıp sızlanmak sabırsızlık anlamına gelmez. Nitekim Yakup (a.s.) ciğer pa­resi Yusuf'u kaybettiği zaman "Ey yusuf'un üs­tünde (titreyen) tasam (gel şimdi tam senin za­manındır).” [999] demiş ve hüznünden iki gözüne ak düşmüştü. Fakat Resullah'ın beyanı üzere “Evladını yitiren yetmiş ananın hüznü kadar üzüldüğü halde, Allah Teala'ya bir an bile su-i zan beslemediği için yüş şehid ecrine nail olmuş­tu.”[1000] Bazı cahiller Hz. Yakub'un sözlerini, şi­kayet olarak değerlendirerek O'nu ayıplamak istemişlerse de bu yanlıştır. Çünkü o şöyle söylüyor­du:

“Ben kederimi mahzunluğumu yalnız Allah'a şikayet ediyorum.” [1001]

İnsan musibetlere karşı zoraki sabrediyorsa, sabır nefsine ağır geliyorsa buna “tasabbur” (Zo­raki sabır) denir. Eğer ağır gelmiyorsa, onları ko­layca göğüslüyorsa esas sabır budur. Çünkü bun­da Allah'ın kazasına rıza vardır.[1002] Zillete da­yanıp tahammül göstermek sabır değil meskenet­tir. Hilm-i hımârî mezmûmdur. Memduh olan sa­bır, iman ve sâlih amelle hak ve hayır yolunda sabırdır ki bu şecaat, sadâkat, merdlik şiarıdır.[1003] Resululah’ın hadîsine göre, gerçek sabır belânın ilk çatığı anda gösterilen sabırdır.[1004]

Gazâlî'nin işaret ettiği gibi, sabır şehvet his­lerine karşı olursa buna iffet denir, zenginliğe kar­şı olursa, yani zenginlikle şımarmama şeklinde olursa, buna nefse hakimiyet denir, savaş alanın­daki metanet şeklinde olursa şecaat denir. Hidde­ti yenme hususunda gösterilen sabra, hilim, vakar ve teenni denir, musibetlere karşı gösterilen sab­ra, gönül genişliği, bilinen gizli halleri söylememe hususunda olursa buna da sır tutma denir. Geçim sıkıntısına karşı olan sabra, zühd, aza sabretmede olursa kanaat denir. Bu sabırların bulunmaması halinde, kibir, korkaklık, saldırganlık, gönül dar­lığı, hırs ve şereh (aşırı istek) gibi kötü ahlaklar insanı kaplar. Bütün bunlar iman ve ahlakın çoğu­nun sabırda olduğuna gösteriyor.[1005]

İnsanın manevi kurtuluşu noktasından, sab­rın ehemmiyetini görmek için 'Asr suresine bak­mak yeter: “Asra yemin olsun ki muhakkak in­san hüsran içindedir. Ancak iman edip salih amel­ler işleyenler, hem de biribirlerine hakkı ve sabrı tavsiye edenler müstesnadır.”  [1006] Surenin gösterdiği üzere, kurtuluşun dört şartı vardır. İnsanın iman ve güzel amel yolunda dosdoğru yürü­yebilmesi, nefsinin ve şeytanın aldatmalarına kar­şı, nıuvaffakıyyeti sabırlı olmasına bağlıdır.

İnsan dünyaya, işlenmemiş fakat işlenip kemâ­le ermeye müsait kâiliyette gelir. Kemâl yolu sa­bır yoludur. Atalarımızın dediği gibi: “Koruk, sa­bırla üzüm olur.” Ham insan sabırla kemâle erer, insan-ı kâmil olur. Bu Allah Teala'nın kâinattaki sünnetidir ve rubûbiyyetindeki terbiyenin esası­dır.

Bu hususu Resûlullah (a.s.)'ın müjdeli bir hadîsiyle kapatalım:

“Allah Teala buyuruyor ki: “Ben bir kulumu iki gözünü de alarak imtihan et­tiğimde sabrederse onlara karşılık cennet veririm.”[1007]


[968] Mevdûdî, Tefhim, 95,

[969] A. H. Akseki, Ahlak Dersleri, 167.

[970] S. Kutub, 30/169.

[971] Muttaki Hindi, 1/30; 3/156; İbn Kayyım, 2/152; Gazâli, İhya, 4/77, 83, 84.

[972] Muttakî Hindi, 3/156.

[973] İbn Kayyîm, 2/155.

[974] M. İkbâl, 105.

[975] S. Kutub, 2/30.

[976] Bakara: 2/153, benzeri ayet Bakara: 2/45.

[977] Elmalılı, 1/544.

[978] Taberî, 2/395; R. Rıza, 2/37.

[979] Bakara: 2/177, benzeri ayet Âl-î İmran: 3/16,17.

[980] Râzî, 7/202.

[981] RM., 2/43

[982] Râzî, 7/202.

[983] Bakara: 2/214. 

[984] Zamahşerî, 1/356.

[985] RM., 14/258.

[986] Nahl: 16/126.

[987] Âl-î İmran: 3/200.

[988] Elmalılı, 9/6082.

[989] İbnu'l-Esîr, 11/686, benzeri Tirmizi, 2518. hadis.

[990] Elmalı, 6081.

[991] İbn Kayyım, 2/157.

[992] Muttaki Hindi, 3/157

[993] Gazali, 4/87.

[994] Sâd: 38/41.

[995] Râzî, 26/212 - 213.

[996] Enbiya: 21/83.

[997] S. Kutub, 17/48.

[998] Enbiya: 21/84; Sâd: 38/42,43.

[999] Yusuf: 12/84.

[1000] Elmalılı, 4/2 907.

[1001] Yakub: /86.

[1002] Gazali, 4/86; RM,, 30/229; S. Ateş, Sülemî, 173.

[1003] S. Kutub, 13/125; Elmalılı, 9/6082.

[1004] Buharı, Cenâiz, 42 (1/156); Müslim, Cenâiz, 8 (2/637); Ebu Davud, Cenâiz, 27 (3/192); Tirmizî, Cenâiz, 13 (3/3131; Nesâî, Cenâiz babı, (4/22).

[1005] Gazâlî, İhya, 4/79 - 80. Sabır hakkında ayrıca bkn. Gazâlî, 4/76-176; İbrahim Hakkı, Marifetnâme, 371-376, Kuşeyri, Risale, 278 - 284; Kelâbâzî, 143 - 144.

[1006] Asr: 103/l,3.

[1007] Buhârî, Merdâ, 7 (4/3); Tirmizî, Zühd, 57 (4/60S).



Konu Başlığı: Ynt: Şer ile İmtihana Karşı İnsanın Manevî Cihazları Sabır ve Duâ
Gönderen: Hadice üzerinde 20 Şubat 2011, 01:35:32
“Ey iman edenler, sabredin, sabır yarışı yapın.”

İnsan musibetlere karşı zoraki sabrediyorsa, sabır nefsine ağır geliyorsa buna “tasabbur” (Zo­raki sabır) denir. Eğer ağır gelmiyorsa, onları ko­layca göğüslüyorsa esas sabır budur. Çünkü bun­da ALLAH'ın kazasına rıza vardır.[1002] Zillete da­yanıp tahammül göstermek sabır değil meskenet­tir. Hilm-i hımârî mezmûmdur. Memduh olan sa­bır, iman ve sâlih amelle hak ve hayır yolunda sabırdır ki bu şecaat, sadâkat, merdlik şiarıdır.[1003] Resululah’ın hadîsine göre, gerçek sabır belânın ilk çatığı anda gösterilen sabırdır.[1004]

“ALLAH Teala buyuruyor ki: “Ben bir kulumu iki gözünü de alarak imtihan et­tiğimde sabrederse onlara karşılık cennet veririm.”[1007]

Emeğine yüreğine sağlık kardeşim ..allah razı olsun sabır için çok güzel bir konu ne almak istersen var..Rabbim her türlü imtihana karşı dayanma gücü ve sabır versin inşaallah cümlemize....Sabırda yarışmak duasıyla..SELAMETLE


Konu Başlığı: Ynt: Şer ile İmtihana Karşı İnsanın Manevî Cihazları Sabır ve Duâ
Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 20 Şubat 2011, 18:48:56
Allah sizlerden de razı olsun kardeşim, ilginize teşekkürler..


Konu Başlığı: Ynt: Şer ile İmtihana Karşı İnsanın Manevî Cihazları Sabır ve Duâ
Gönderen: Damla üzerinde 07 Şubat 2016, 16:48:29
Bismillah..Sabretmek insana direnmeyi öğretir..Şer ve imtihanı da insan sabr ile yener..Rabbim razı olsun..


Konu Başlığı: Ynt: Şer ile İmtihana Karşı İnsanın Manevî Cihazları Sabır ve Duâ
Gönderen: İkraNuR üzerinde 07 Şubat 2016, 21:15:33
selamun aleyküm.
inş bizlerde sabırlı kişiler oluruz. duayı eksik etmemliyiz. herzaman Allah c..c dua etmeliyiz.
Allah c.c. razı olsun.


Konu Başlığı: Ynt: Şer ile İmtihana Karşı İnsanın Manevî Cihazları Sabır ve Duâ
Gönderen: Pelinay üzerinde 07 Şubat 2016, 21:49:08
Ve aleykumusselam ve rahmetullah;burda okuduğum konular tam zamnında geliyor.her biri o anki durumuma uygun,bana yol gösteren paylaşımlar.Allah razı olsun.emğinize sağlık.


Konu Başlığı: Ynt: Şer ile İmtihana Karşı İnsanın Manevî Cihazları Sabır ve Duâ
Gönderen: Sevgi. üzerinde 07 Şubat 2016, 22:51:41
  Aleyna Ve Aleykümüsselăm ecmain. Mevlam bizleri herdaim sabırlı olan kullarından olabilmeyi nasip eylesin inşaAllah. Paylaşım için Rabbim Razı olsun kardeşim...


Konu Başlığı: Ynt: Şer ile İmtihana Karşı İnsanın Manevî Cihazları Sabır ve Duâ
Gönderen: Ceren üzerinde 07 Şubat 2016, 23:22:44
Aleykumselam.Serde hayirda Rabbimden gelir.Rabbimden gelen her seye her serre sabir eden sabir edip dua ile ustesinden gelen kullardan olalim insallah...


Konu Başlığı: Ynt: Şer ile İmtihana Karşı İnsanın Manevî Cihazları Sabır ve Duâ
Gönderen: Ruhane üzerinde 08 Mayıs 2016, 16:38:06
Aleykum selam .. Sabır göstermenin en güzel örneklerini peygamberlerimizin hayatında sahabelerin hayatında  allah dostlarının hayatında görüyoruz.. Bizlere çok güzel örnek oluyorlar ve sabreden mutlaka ama mutlaka kazanıyor..


Konu Başlığı: Ynt: Şer ile İmtihana Karşı İnsanın Manevî Cihazları Sabır ve Duâ
Gönderen: Mehmed. üzerinde 08 Mayıs 2016, 16:42:02
Ve aleykümüsselam ve rahmetüllah.  Allah Teâlâ bizlerden sabır ve dua istemiştir. Rabbim bizleri bu iki güzel yolu kullananlardan eylesin. Rabbim paylaşım için razı olsun.


Konu Başlığı: Ynt: Şer ile İmtihana Karşı İnsanın Manevî Cihazları Sabır ve Duâ
Gönderen: Ruhane üzerinde 14 Eylül 2016, 18:12:24
Aleykum selam .
Koruk, sa­bırla üzüm olur.” Ham insan sabırla kemâle erer, insan-ı kâmil olur ..Rabbim insanı kamil olanlardan eylesin ..