> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Kuranı Kerim > Kuran İlimleri Çalışmaları > Konu birliği
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Konu birliği  (Okunma Sayısı 1174 defa)
15 Mayıs 2011, 16:15:32
ღAşkullahღ
Muhabbetullah
Admin
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 25.839


Site
« : 15 Mayıs 2011, 16:15:32 »



B- Konu Birliği



Kur'ân 23 sene gibi uzun bir sürede, farklı olaylar nedeniyle, de­ğişik konuları ihtiva ederek muhtelif zaman ve mekanlarda, ayrı inançtaki kitlelere hitap eder vaziyette nazil olmuştur.[125] 114 sûre­den meydana gelen bu yüce kitap yüzlerce ilmî, itikadi, içtimaî, ida­rî, iktisadî, ahlakî ve hukukî konuları ihtiva etmektedir. Bu kutsal kitap, çok zengin bir bilgi mozayiği görünümünü arz etmektedir.

Kur'ân'ın ihtiva ettiği konulardan kimisinin ispatı, Kur'ân'ın asıl amacı iken; kimi konular da, Kur'ân'da başka hususların ispatı için vasıta olarak bahse konu edilmektedir. Kur'ân, üslûbunun karakte­ristik özelliğinin gereği olarak konular arasında seri geçişlerde bu­lunmaktadır. Bunun için her biri, Kur'ân'ın kısa bir hülasası mesabesinde olan birçok sûrede birden fazla konuya yer verilmiştir. Ki­mi sûrelerde ise tek bir konu işlenmiştir.

Kur'ân'ın birden fazla konu ihtiva eden sûreleri, içinde çok güzel kokulu rengarenk çiçeklerin, güllerin, ağaç ve nehirlerin bulunduğu bir bahçeye benzer. Kişi böyle bir bahçeye girer bahçenin çeşitlerini seyrettikçe zevki ve beğenisi daha fazla artar. Usanç şöyle dursun, bahçeye daldıkça derin hazlar duyar ve daha değişik manzaralar görmek ister. Bunun gibi Kur'ân okuyucusunun, sûrenin akışı içeri­sinde farklı konularla karşılaştıkça dikkati daha fazla toplanmış olur. Sûreyi daha bir istekle okur. Sûreye dalıp yeni ve değişik konu­ları yeni üslûplarla aldıkça kalbi, aklı ve zihni daha zinde olur ve bıkkınlığı önlenmiş olur. Özellikle okuma alışkanlığı fazla gelişme­miş olanlarda (ki, Kur'ân okuyucusunun büyük bir kısmı böyledir.) sürekli konu değişikliği bıkkınlığı önlemede mühim bir faktördür. Çünkü o, uzun konulara dalma yeteneğini henüz kazanmış değildir.

İşte yukarıda anlatmaya çalıştığımız hususlardan ötürü Kur'ân'ın küçük sûrelerinin çoğunda tek konu işlendiği halde, orta ve uzun sûrelerde birden fazla konu işlenmiştir. Bu konular karma bir şekil­de ele alınmaktadır. Günümüz kitap te'lif etme geleneğinde olduğu gibi Kur'ân, konuları birbiri peşi sıra düzenli bir şekilde ele almaz.

Aksine ele aldığı konuları sûrenin tamamına serpiştirerek ve araya konuları destekliyecek başka hususları yerleştirerek sunar.

Kur'ân ruhuna iyi nüfuz etmeyen biri, sûrelere ilk baktığında sû­relerin dağınık bilgiler sunduğunu ve bir konu birliğinin olmadığını zannedebilir.[126] Ancak, bu kimse sûrelere iyice baktığında ya bir ve­ya iki yahutta üç, nihayet dört konu etrafında bilgilerin yoğunlaştı­ğını görecektir.[127] Diğer bilgiler bu konunun/konuların çerçevesinde ya tamamlayıcı ve destekleyici veya konunun/konuların bazı parça­larının sonucu olarak yer almaktadır. İşte günümüz Kur'ân araştır­macıları buna konu birliği demektedirler.

Ancak, bu deyimden, sûrelerdeki konu birliği anlaşıldığı gibi, Kur'ân'ın konuları işlerken gösterdiği metod/sunuş birliği de anlaşıl­maktadır. Konu birliği her iki manasıyla da aklî tefsir ekolünün ıs­rarla üzerinde durduğu hususlardandır.

Bu konu daha evvelki dönemlerde sûrenin maksadı adı altında in­celenmekteydi. Geçmiş alimlerimizden gördüğümüz kadarıyla bu konu Şatıbî gibi bazı alimler tarafından -fazla olmasa bile- gündeme getirilmişti. Dr. Zahir b. Avvâd el-Elma'î adlı Riyad'lı bir yazar Dırasatun fi't-Tefsiru'l-Mevdu'i adlı bir çalışmasında konu birliğine genişçe yer vermiştir. Dr Zahir Avvad, bu konu birliğini ilk tesbit edenin İbnu Kayyım el-Cevz'ıyye olduğunu iddia eder.[128] Oysa Dr. Draz'm tesbitine göre İbnu Kayyim'dan önce Razı, Îbnu'l-Arabî ve Ebu Bekr en-Nisaburi konu birliğini tesbit etmişlerdir.[129] Ancak bunu kim baş­latmışsa başlatsın, gördüğümüz kadarıyla konuyu en geniş işleyen ve en güzel inceleyen Firuz'abadî (ö.817/1415)'dir. Her sûrenin bir ana hedefinin olduğunu izaha çalışır. Bunu Besairu Zevi't-Temyiz fi Letaifi'l-Kitabi'l-Aziz adlı altı ciltlik değerli eserinde her sûre için ayrı ayrı kaydeder.

Konu Birliği terimi ise, Kur'ân ilimleri terminolojisine yeni girmektedir. Selef alimleri tarafından işlenmiş olmasına rağmen, günü­müz konu birliği anlayışına uygun olacak şekilde ilmî bir zemine oturtulmuş değildi. Bazı oryantalistlerin kinci ve dar düşüncelerin­den dolayı Kur'ân sûrelerinin birden fazla konuyu karma bir şekilde işlemesine yönelik eleştirilerine[130] tanık olan Müslüman alimler, ko­nu birliğine ilgi duydular. Özellikle yukarda da işaret edildiği gibi aklî tefsir ekolünün müntesipleri Konu Birliğine fazla ilgi göster­mektedirler.[131] Bu ekolun müntesipleri konu birliğini hem sûredeki konu birliği hem de Kur'ân'ın tümündeki konu birliği anlamında kullanırlar.[132] Ayrıca konulu tefsirle meşgul olanlar da konu birli­ğini terime fazla yer vermeden içerik olarak kullanırlar.

Konu birliğini inceleyenlerin başında Dr Muhammed Abdullah Draz gelir. Dr Draz bu konuyu uzun uzadıya en-Nebeu’l-Azlm ve el-Medhal adlı eserlerinde anlatır.[133] Draz, Kur'ân sûrelerindeki konu birliğini o kendisine özgü, orijinal, mantıkî, edebî ve delil dolu ilmî üslubuyla anlatır. Bir konunun diğer bazı konular arasında ilk etap­ta görülmeyecek kadar gizlenip yayılması hususunun şiirde de gö­rüldüğünü vurgular.[134]

Draz, Kur'ân sûrelerindeki konu birliğinin mantığını, felsefesini ve delillerini, anlattıktan sonra el-Bakara süresindeki konu birliğini örnek olarak anlatır.[135]

Sûrelerdeki konu birliği'ni biz de 1992 yılında henüz Draz'ın bu konudaki tezini görmeden evvel Mülk sûresine yazmış olduğumuz Adva'un alâ Sûreti'l-Mülk adlı çalışmamızda Draz'ın söylediğinin ay­nısı olmasa bile, ona çok yakın bir şekilde yazmıştık.[136] Draz'ın dı­şında çağdaş alimlerden Muhammed Reşid Rıza el-Menar'da; Fehd b. Abdurranhman er-Rumî Menhecu'l-Medreseti'l-Aliyyeti'l- Hadiseti fi't-Tefsîr'de; kısmen de Dr. Mustafa Müslim   Mebahisu fi't-Tefsiri'l-Mevzu'î adlı eserinde kimisi konu birliği ismini kullanarak kimisi kul­lanmayarak konuyu incelemişler. Ayrıca aşağıda isimlerini ve bu alandaki eserlerinin adlarını sıralayacağımız simalar da konu birliği mevzu'unu ele almışlar. Ne var ki, konuyu hem ele alış biçimi hem de özünün ne olduğu noktasında birbirinden farklı bir şekilde ince­lemişler. Hem bu farklılığa dikkati çekmek, hem de bu hususun okuyucunun zihnine daha net bir şekilde yerleşmesini temin etmek için kısmen detaylı olarak bu mevzuyu nasıl işlediklerine ışık tut­maya çalıştım. Bu simaların hepsi de eserlerinde honu birliği'ni müs­takil bir başlık altında incelemişler. O simalar şunlardır:

1- Dr. Abdullah Şehhate Ulumu'l-Kur'ân adlı çalışmasında sûreler­de konu birliği adlı bir başlıkta Draz’dan bazı nakillerde bulunur. Sonra el-Bakara sûresinden el-Enfal sûresine kadar olan ve es-Seb'u't-Tıvâl adıyla bilinen yedi uzun sûrenin ana konularını konu birligi çerçevesinde tesbite çalışır.[137]

Ancak, Şehhate'nin çalışmasında şu iki husus dikkatimizi çek­mektedir:

a-) Konu birliği tezinin yeteri kadar ispatını ve mantıkî argüman­larla temellendirmesini yapmadan, aceleci bir tavırla yukarıda anı­lan sûrelerde konu birliği tesbitine geçmiştir. Söz konusu mevzuyla ilgili Draz’dan yaptığı alıntılar az olduğu için doyurucu değildir. Halbuki, böylesine önemli ve ilginç bir mevzuun mutlaka yeteri ka­dar ispatlanması gerekirdi.

b-) Sûrelerde tesbit ettiği konuların sayısında bize göre şişkinlik vardır. Dolayısıyla hedeflenen konu birliği dağılmış olmaktadır. Me­selâ: en-Nisa sûresi için on konu tesbit eder.[138] Oysa bu konuları açıp, sayısını çoğaltarak birliği dağıtmaktansa, şu üç ana konu altın­da toplamak daha uygun olurdu: Akaid, Ahkam ve ehl-i kitabın du­rumu.[139]

Ayrıca konunun işlenmesinde bir dağınıklık da göze çarpmaktadır.

2- Halid el-Akk el-Furkan ve'l-Kur'ân adlı eserinde, Beşinci bahis Kur'ân'ın yüceliği ve konu birliği adıyla bir başlık koymuş. Ancak ne ilginçtir ki, yazar yedi sayfalık olan bu başlığın muhtevasında Kur'ân'da konu birliği'ne tek kelime ile değinmemiştir.[140]

3- Abdülkadir Ata da Kur'ân Yüceliği ve Konu Birliği adı ile bir başlık atmış. Ata burada Kur'ân'nın tümünün bazı temel kavramları ispatlamaya yönelik olduğunu söyler. Bu kavramlar ise: kulluk, in­sanların haşre gönderilmesi, Allah'ın varlığı, insan hürriyeti, kölelik ve adalet vb....dir.”[141]

Abdülkadir Ata'ya göre Kur'ân'da geçen tüm konular, insanın bir fakir kul olduğunu ancak, Allah'ın ona hürriyeti bahşettiği hususu­nu ispata yöneliktir.[142]

Ata, konu birliği denince Kur'ân'ın yukarıda geçen konuları bir­birlerini ispatlayıcı ve destekleyici bir şekilde anlatması hususunu anlamaktadır. Hatta o, bu temel kavramların tümünün de adalet ko­nusunu ispata yönelik olduğu iddiasındadır.[143]

Buna göre Ata'nın sunmaya çalıştığı Konu Birliği ayrı; Dr. Draz'ın ileri sürdüğü konu birliği ayrı; Mahmud Hicazî’nin konu birli­ği ayrıdır. Her üçü de Kur'ân'ın yüceliğini ispatlamaktadır. Ancak Ata'nın ileri sürdüğü birlikte, zorlama açıktır. Ayrıca o, oryantalist­lerin eleştirilerine fazla cevap vermez.

4- Zahir b. Avvad el-Elma'î, konulu tefsir alanında yazdığı Dirasatün fi't-Tefsiri'l-Mavdu'î li’l-Kur'âni’l-Kerim adlı çalışmasında ko­nu birliği mevzuuna değinmektedir. Riyad’lı yazar, çalışmasında Draz’dan alıntı yaparak önce mevzuyu sûre içindeki konu birliği çer­çevesinde inceler. Bu cümleden olarak es-Seb'u't-Tıval, et-Tevbe, Yu­suf, el-Kehf ve en-Nur sûrelerinin konu birliğini kaydeder.[144] Ancak kanaatimizce Riyad'h yazar, sûrenin konu birliğini tesbitte Şehhate'den daha başarılı görünmektedir. Çünkü o, el-En'am sûresinin konularını ustalıkla beşe indirmiştir (tevhid, nübüvvet, haşr, kıssa ve ahlak).[145] Oysa Şehhate'nin en-Nisa sûresinin konularını ona çı­kardığı daha önce belirtilmişti.

Ne var ki, el-En'a...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Konu birliği
« Posted on: 28 Mart 2024, 16:49:46 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Konu birliği rüya tabiri,Konu birliği mekke canlı, Konu birliği kabe canlı yayın, Konu birliği Üç boyutlu kuran oku Konu birliği kuran ı kerim, Konu birliği peygamber kıssaları,Konu birliği ilitam ders soruları, Konu birliğiönlisans arapça,
Logged
Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes