> Forum > ๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ > Kuranı Kerim > Kuran Ahlakı > Ahlaki Yükümlülüğün Özellikleri
Sayfa: [1]   Aşağı git
  Yazdır  
Gönderen Konu: Ahlaki Yükümlülüğün Özellikleri  (Okunma Sayısı 1826 defa)
28 Aralık 2010, 10:58:17
ღAşkullahღ
Muhabbetullah
Admin
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 25.839


Site
« : 28 Aralık 2010, 10:58:17 »



II. Ahlâkî Yükümlülüğün Özellikleri

(Fizikî, sosyal, mantıkî veya başka) her kanun, ona tâbi olan bütün fertleri ve çeşitli şartlarda aynı bir ferdi, zorunlu olarak ve değişmez bir şekilde yönetir. Aksi halde kanun, kanun; yani genel ve değişmez bir ku­ral olamaz. Gayet özel bir karaktere sahip olmakla birlikte, ödevin kanu­nu da bu ortaklaşa özelliğe bürünür: O, evrensel ve zorunludur.Ahlâkî kanunun evrensel karakteri, Kur'ân-ı Kerim'de tartışma götür­mez bir açıklıkla görünmektedir. Sadece, O'nun emirlerinin tamamı, ge­nelde, tüm insanlığa hitap etmekle kalmamakta[72]ki bu, paylaştırıcı bir anlamda anlaşılabilir— fakat aynı kuralı, bu, genel olarak ister bir adalet veya fazilet kuralı olsun, başkasına olduğu gibi bizzat kendine[73] yabancı­lara olduğu gibi yakınlarına, fakirlere olduğu gibi zenginlere[74], cemaatın içerisine olduğu gibi dışarıya da[75], ister dost isterse düşman söz konusu olsun71, değişmez bir şekilde uygulamak gerekmektedir. Hatta kanun metninin genel bir terimi ihtiva etmediği durumda, ferdî bir durumla il­gili olarak verilmiş bile olsa, prensip olarak o, evrenselleştirilebilir yani bütün benzeri durumlar genişletilebilir olarak görülmektedir. Hz. Peygamber bu şekilde şart koşmuştur[76]. Benzerliğe yaklaşan şekliyle bu a'na-loji bir açıklık olduğu sürece, yani her iki vak'a, birbirlerinden sadece ih­mal edilebilir ferdî Özellikleri (konuların, yerlerin, zamanların... farkı) iti­barıyla ayırt edildikleri sürece, bir hususta beyan edilmiş bulunan bir for­mülün bütün insanlara genişletilmesi, herkesçe kabul edilmektedir. Kı­yasın en şiddetli hasımları —bir İbn Hazm meselâ— Hz. Peygamberin görevinin evrenselliğinin ve kanun karşısında herkesin eşitliğinin zorun­lu bir sonucu olarak onu kuvvetle desteklemekte ve savunmaktadırlar. Sadece, gördüğümüz üzere, iki vak'amn ortaklaşa özelliği doğru olarak verilmediği ve onun ancak az çok nüfuz edici bir aklî ameliye sonucu or­taya çıktığı zamandadır ki, analoji yoluyla akıl yürütme prensibi, müslü-man hukukçular arasında tartışılmış bulunmaktadır. Bu nihayet, genel prensibe hiçbir zararı dokunmayan bir ayrıntıdır.Fakat ödevin evrenselliği, sadece onun bütün yükümlülere genişletilme­si demek değildir; o aynı zamanda, içerisinde aynı konunun bulunabilece­ği çeşitli durumlara onun uygulanmasını da içermektedir. Mutlak zorunlu­luk diye yerinde olmıyarak adlandırılan şey, işte bu tür evrenselliktir. Biz, müteakiben göreceğiz ki, bu sıfat, Kur'ânî ödev kavramına uygulanama­maktadır. Kur'ân tarafından tesis edilen şekliyle, ödev insana imkân Ölçü­sünde kendini empoze etmektedir, fakat bu anlamda onun ne bizim sübjek­tif durumlarımıza ne de şahsî menfaatlanmıza uydurulmaması gerekir. Kur'ân bi­ze, şüphecilerin veya hasta bir kalbi bulunanların sadece ondan menfaat sağladıkları ölçüde kanuna boyun eğdiklerini[77], buna karşılık iman edenle­rin ona kayıtsız şartsız itaat ettiklerini[78] ifade etmektedir. Kur'ân yalnızca bolluk ve darlıkta değişmez bir şekilde tezahür eden cömertliği[79] açlık, su­suzluk ve yorgunluğa meydan okuyan cesareti[80] yüceltmekle kalmamakta,, fakat o, benzeri sıkıntıların onların ödevlerini yerine getirmeye engel oldu­ğu kimseleri de ağır bir şekilde mahkûm etmektedir[81]. îlâhî kanun hükmü­nü bildirdikten sonra bize, kendi has terimleriyle "Mü'min erkek ve kadınla­rın artık seçim hakkı yoktur"[82] demektedir. Ödevin onunla kendini empoze ettiği zorunluluğu tesis etmek için, daha enerjik bir tabir bulunabilir mi?Bununla birlikte, bu tabirin bize onu zaruret kelimesinin başka iki ma­nasıyla karıştırılmaması gerekir. Ahlâkî zaruret hem fizikî zorunluluktan hem de mantıkî zorunluluktan ayrılmaktadır.Fizik kanunu, vücudumuzun üzerinde, bizim ona irademizin dışında ve kaçınılmaz bir şekilde maruz kaldığımız bir baskıyı icra eder. Tersine ahlâk kanunu, seçim hürriyetini gerektirmektedir; o bizi mecbur eder, fa­kat bizi maddî olarak zorlamaz (Daha sonra tepki göstermek pahasına). O önce bize onu yerine getirmek veya çiğnemek imkânını bırakmaktadır, iman borcu olduğu kadar, amelî fazilet vazifesi için de, Kur'-an'm fasıla­sız olarak ilân ettiği temel kaide işte budur[83].Böylece, ödev karşısında, fiilen seçime sahip olunmakta, fakat hukuken olunmamaktadır. Şu halde ahlâkî zorunluluk, egzistansiyel değil, fakat fik­rî bir mecburiyettir. Maamafih onu mantıkî zorunlulukla karıştırmamak gerekir. Mantıken gerekli olan, kendini zihne bîr veri olarak kabul ettir­mektedir. Açıkça görülmüş olan, görmemezlikten gelinemez. Ahlaken mecburî olan henüz olamamış, fakat olması gerekli herhangi bir şey olarak iradeye kendini kabul ettirmektedir. Bir gerçeklik hükmü değil de bir de­ğer hükmü ortaya çıkmaktadır. Böylece ödevin etkisi, kendi öz karakteri ve orijinalliği ile kendini göstermektedir. O, ne duyuya ne de zihne baskı yapmakta, fakat münhasıran vicdana kendini empoze etmektedir.Bununla birlikte Kant, ahlâka aykırı olanı saçmalığa veya aklî olmaya­na irca ettiğini sanmıştır. O, asılsız hiçbir kural, ister bizzat kavramda, is­terse onu evrenselliğe yükseltmeye teşebbüs eden iradede olsun, bir çe­lişkiyi beraberinde getirmeksizin, kendine evrensel bir kanun süsü vere­mez demektedir[84].Alman filozofun tezini aydınlatmak istediği bazı örnekleri mülâhaza ederek, Bergson bu fikre ancak basit maddî tanımı içinde değil, fakat mecburî karakteri ve bütün ahlâkî şartları ile birlikte, falan veya filan kavramı anlçmak şartıyla katılabileceğini beyan etmektedir. İşte bu şekil­dedir ki o, gizli veya açıktan iade etme taahhüdü ile birlikte, kendisine bir emanet bırakılan bir kimsenin onu kendine mal etmesinin çelişkili olacağını, çünkü bu durumda emanetin artık emanet olmayacağını açık­lamaktadır[85].Fakat, bu şekilde sınırlandığında bile, Kant'm tezinin daima isbat edil­memiş olarak kaldığı açık değil midir? Hatta hangi diyalektik güç bece­risi kullanılırsa kullanılsın, biz isbat edilemez diyoruz. Zira, dün yapılan taahhüdün bugün geri alınması halinde, iki zıt tutum arasında gerçekten bir konrast ortaya çıkar, fakat asla, öz anlamı ile bir çelişki meydana gel­miş olmaz. "Bu taahhüdün yerine getirilmesi gerekir" hukukî önerme; "taahhüt yerine getirilmedi" fiilî önerme. Bu iki iddianın desteklenecek hangi dahilî imkânsızlığı mevcuttur? Zıtlığın iki terimi aynı kaynaktan ileri gelmediği ve aynı merci ile alakalı olmadığı, tasdik ve inkâr aynı an­da ayru şey üzerine ve aynı şartlarda düşmedikleri sürece, yeni bir termi­noloji uydurulmamış olması şartıyla orada, hiçbir mantıkî çelişki mevcut olamaz. "Akü" eveti "gerektirir" ve Öyle davranmakta devam etmekte­dir. "Duygu kabul veya reddeder". Heyhat! Fakat bu onun kanunudur... İdeal ile gerçek arasındaki ahlâk kanunu ve tabiatın kanunu arasındaki ebedî savaş böyledir. Ve, çelişkisizliklerin en güzel kanıtı, onların her iki­sinin hem zaman olarak fonksiyon göstermeleridir; çelişki gerçek alanın­dan en açık bir biçimde sürülüp atılmış şeydir. Çelişme demek yerine, her kim ki eşyayı adı ile isimlendirme hususunda ısrar etmekte ise, sadece ak­silik veya hayal kırıklığı diyecektir. Gerçeğin içerisine sokulmak eğilimin­de olan ve buna engel olunmuş bulunan idealin aksiliği değer bekleyişle­ri içerisindeki ahlâkî vicdanların hayal kırıklığı.Kerimeler üzerinde oynamek istemiyoruz. Onun vasıtasıyla emanetin emanet olmadığı bu fiil, istenilen şekilde adlandırılsın. Ahlâkî hatanın bu basit değişmede yatmadığını gösteren şey, onun kınanamaz olabilmesi için bir ahlâkî faktörün onun niteliğini değiştirmesinin (meselâ, mal sahi­bi tarafından mutemedine verilen bir imtiyaz) yeterli olmasıdır.  Şimdi de, kabul ettikten sonra reddetme olayını, sözünü tutma ahlâ­kî ödevini değil de, ihtiyaç durumunda sahte bir vaadde buluniinaya izin veren falan şahsın davranış kuralını mülâhaza edelim. Bu kuralın evrensel bir kanuna çevrilmesi halinde tam olarak ne vakî olacaktır? . Şüphesiz bu yüksekliğe yükseltilmiş bulunan, onunla insanın herkese başkalarını aldatma izni verildiği fiil, onun vasıtası ile bizzat aldanma­mak istediği fiilin itibarını düşürecektir. Ve bundan böyle, zıddiyet ay­nı hukukî alana taşınmış gibi görünmektedir. Fakat bu aykırılık gerçek­ten bir çelişkiyi içermekte midir? —aldatılmış olmak istemek ve aldatılmış olmak istememek— Bu zahiri tezadın, burada, aktif ve duygulandırıcı şeklindeki çift yönlü rolünü oynayan "istemek" sözcüğü içerisinde sadece belli bir kelime oyununa dayandığını sanıyoruz. Gerçekten, has manası ile bizim irademiz yani karar verme melekemiz, kendini amatörce tehlikeye atan bir kimse gibi, anlamının genişletilmesi bizim için uygun olmayarak "irade" diye adlandırdığımız ve duyarlılığımızdan veya arzu etme melekemizden başka birşey olmayanı etkilemeye elverişli olabilecek olan bir genel düzeni pekâlâ tesis edebilir. İşte bu suretledir ki, hakim, yerine göre, bizzat kendisinin cezalandırılmış olmasını sevmemekle bir­likte, suçlunun cezalandırılmasını ister ve evrensel olarak onu doğru bulur. Sahte va'din misâlini yeniden ele almış olmak bakımından, baş­kalarını aldatmaya müsaade etme olayı bile, kurnaz yalancı nezdinde davranış kuralına herhangi bir istisna yapmaya başvurmaksızın onun, onların aldatmacasını bozabileceği ve tuzaklardan kurtulabileceği iddi­asını içermez mi?Fakat bize, verilen sözdeki güveni ortadan kaldırmak suretiyle, sahte bir va'ad prensibi, inanılmış olma imkânını farz ettiren va'ad düşüncesi­ni bile tahrip etmez mi, diye sorulacaktır. Buradan, onunla gizlice bir te­kin içerisine birçok kavramların sokulduğu hileyi açığa çıkarmak kolay­dır. Herşeye rağmen, madem ki daima sadece fedakârlığının kesinliği içerisinde aldananlar bulunacaktır, va'ad düşüncesi bunun için, ne özünde ne varlığında ne de bazı zihinler üzerinde etkide bulunma imkâ­nı içerisinde tezadlı değildir. Mantıkî bir zorunluluktan çok uzaklarda bulunmaktayız.Mantıkî olarak zorunlu olan, bize kendini analitik ve statik bir g...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Müslüman
Anahtar Kelime
*****
Offline Pasif

Mesajlar: 132.042


View Profile
Re: Ahlaki Yükümlülüğün Özellikleri
« Posted on: 29 Mart 2024, 03:29:47 »

 
      uyari
Allah-ın (c.c) Selamı Rahmeti ve Ruhu Revani Nuru Muhammed (a.s.v) Efendimizin şefaati Siz Din Kardeşlerimizin Üzerine Olsun.İlimdünyamıza hoşgeldiniz. Ben din kardeşiniz olarak ilim & bilim sitemizden sınırsız bir şekilde yararlanebilmeniz için sitemize üye olmanızı ve bu 3 günlük dünyada ilimdaş kardeşlerinize sitemize üye olarak destek olmanızı tavsiye ederim. Neden sizde bu ilim feyzinden nasibinizi almayasınız ki ? Haydi din kardeşim sende üye ol !.

giris  kayit
Anahtar Kelimeler: Ahlaki Yükümlülüğün Özellikleri rüya tabiri,Ahlaki Yükümlülüğün Özellikleri mekke canlı, Ahlaki Yükümlülüğün Özellikleri kabe canlı yayın, Ahlaki Yükümlülüğün Özellikleri Üç boyutlu kuran oku Ahlaki Yükümlülüğün Özellikleri kuran ı kerim, Ahlaki Yükümlülüğün Özellikleri peygamber kıssaları,Ahlaki Yükümlülüğün Özellikleri ilitam ders soruları, Ahlaki Yükümlülüğün Özellikleriönlisans arapça,
Logged
17 Ağustos 2013, 02:43:49
Ceren

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 26.620


« Yanıtla #1 : 17 Ağustos 2013, 02:43:49 »

Bütün insanlar için ortak olan,bütün insanlara aynı anlam ve biçimde sunulan kurallar ahlaki yükümlülüğü oluşturur.Ahlaki yükümlülüğü en iyi oluşturan kurallar da kur an'ı kerim de bulunuyor.
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

03 Nisan 2018, 00:57:19
Sevgi.
Bölüm Görevlisi
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bayan
Mesaj Sayısı: 17.948


« Yanıtla #2 : 03 Nisan 2018, 00:57:19 »

Aleyküm Selam.  Bilgiler için Allah Razı olsun. Mevlam ilmimizi artırsın inşaAllah
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

03 Nisan 2018, 16:04:44
Mehmed.
Görevli Sorumlusu
*
Çevrimdışı Çevrimdışı

Cinsiyet: Bay
Mesaj Sayısı: 18.662


Site
« Yanıtla #3 : 03 Nisan 2018, 16:04:44 »

Ve aleykümüsselam Rabbim bizleri güzel ahlak sahibi kullarından eylesin Rabbim paylaşım için razı olsun
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

03 Nisan 2018, 16:06:23
Ceren

Çevrimdışı Çevrimdışı

Mesaj Sayısı: 26.620


« Yanıtla #4 : 03 Nisan 2018, 16:06:23 »

Aleykumselam.rabbim bizleri kur ani kerimi okuyan peygamber efendimizin güzel ahlaki ile ahlaklanan ve kurtuluşa erişen kullardan olalim inşallah. ..
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın
Bu Sayfayi Paylas
Facebook'a Ekle
Kayıtlı

Sayfa: [1]   Yukarı git
  Yazdır  
 
Gitmek istediğiniz yer:  

TinyPortal v1.0 beta 4 © Bloc
|harita|Site Map|Sitemap|Arşiv|Wap|Wap2|Wap Forum|urllist.txt|XML|urllist.php|Rss|GoogleTagged|
|Sitemap1|Sitema2|Sitemap3|Sitema4|Sitema5|urllist|
Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006-2009, Simple Machines
islami Theme By Tema Alıntı değildir Renkli Theme tabanı kullanılmıştır burak kardeşime teşekkürler... &
Enes