๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Kitabüz-Zühd => Konuyu başlatan: ღAşkullahღ üzerinde 08 Haziran 2011, 16:15:27



Konu Başlığı: Önsöz
Gönderen: ღAşkullahღ üzerinde 08 Haziran 2011, 16:15:27
Önsöz


"Kitâbü'z-zühd"ler ve Ahmed b. Hanbel’in aynı adlı eseri:

Hicrî ikinci asır, İslâm dünyasında hummalı bir ilim faaliyeti­nin başlatılıp, geliştirildiği bir dönemdir. Tefsir, hadis, fıkıh ve müsbet ilimlerin her bireri, bu coşkun mesaiden nasibini almıştır. Bilhassa, o devirde İslâm dünyasında yaygın olan ilim anlayışı rivayet ilimlerinin geliştirilmesinde fevkalade önemli bir rol oyna­mıştır. Zira, bu devirlerde yaygın olan düşünceye göre ilim ancak "Haddesenâ ve Ahberenâ"dan ibarettir. Yani ilim, nakildir ve re'y mezmûmdur.

Hicrî birinci asırda, bahusus hadis, siyer-tarih alanında şifahi olarak gerçekleştirilen nakil sistemi, ikinci asrın başlarında yazılı hale getirilmeye başlanmıştır. İlk asırda da yazım olayına rastlan­masına rağmen, bu çok büyük çapta gerçekleştirilememiştir, ikinci asırda, siyasî, hukukî ve coğrafî şartların etkisiyle yazının yaygın­laştırılması, tedvin ve tasnif hareketini de beraberinde getirmiştir. Kabul edilen görüşe göre., ilk tedvin faaliyetini gerçekleştiren zat İbn Şihâb ez-Zührî [h.50-124/m.670-741]'dir.[2] Daha sonra bu ha­reket, kademe kademe gelişmiş ve hadis ilimleri sahasında Illncü asırda tasnifin altın çağı yaşanmıştır. En sahih hadis kolleksiyon-ları bu asırda teşekkül ettirilmiştir.

İşte, bahis mevzuu edeceğimiz "Kitâbü'z-zühd'ler de, tedvin asrı olan h.IInci asrın ortaya çıkardığı, Illncü asırda yaygınlaşan, IVncü, Vnci hattâ Vinci asırda örneklerine rastladığımız eser tür­lerinden bir tanesidir. İkinci asırda tedvin edilen eserler genel ola­rak, beş grupta toplanmaktadır:[3]

a) Siyer ve mağâzî kitapları

b) Sünen kitapları

c) Camiler

d) Musannefler

e) Belirli bir konuya tahsis edilmiş kitaplar[4]

"Kitâbü'z-zühd"ler de beşinci gruba dahil olan kitaplar zümre­sinde mütalaa edilmektedir. Bazen, yine bu asırda rastlanılan ve "cüz" olarak tesmiye edilen eser türünden de sayılmaktadır.

Aynı adlı eserlerin yazımı 3. asırda da genişleyerek de­vam etmiştir. Fakat bu asırda, müstakil kitap olmanın yanında, Cami' ve Musannef ismini verdiğimiz eserler içerisinde bir bölüm olarak da yer almıştır. Ulemâdan ziyade, daha çok halk için kale­me alınan bu eserler türü, az da olsa IVncü, Vnci ve Vinci asırda da görülmektedir.

Tesbit edebildiğimiz "Kitâbü'z-zühd'leri asırlar itibarıyla şöy­lece sıralayabiliriz: [5]



[2] İbn Abdİlberr, Câmi-u beyâni'l-ilm, s.127; Kettânî, Risâletü'l-müstatrafe, s.4; Talat Koçyiğit, Hadis Tarihi, s.201

[3] Talat Koçyiğit, Hadis Tarihi, s.208.

[4] ez-Zehebî, Tezkiretü'l-huffâz,   c.l,  s.216;  îbnü'l-îraâd, Şezerâtü'z-zeheb,  c.l, s.251.

[5] İmam Ahmed b. Hanbel, Kitabu’z-Zühd, İz Yayıncılık: I-II

[6] İbn Nedim, Kitabü'l-fihrisl, s.282.