Ünite 7

ÜNİTE 7

1)İbn Kesir'in, hocalarından İbn Temiyye'ye olan bağlılığını kaleme aldığı eserin adı nedir?
Cevap:el-Bidaye ve'n-Nihaye isimli eserin 14. cüzünü hocasına ayırmıştır.

2)İbn Kesir öğrenimini tamamladıktan sonra ne gibi görevlerde bulunmuştur?
Cevap:Hatip, müderris, kıraat alimi, müftü ve mahkeme heyeti üyesi olarak çeşitli görevlerde bulunmuştur.

3)İbn Kesir'e ne unvanı verilmiştir?
Cevap:''el-Hafizü'l-muhaddis''

4)İbn Kesir'e ''el-fakihü'l-müfti'' lakabını kim vermiştir?
Cevap:Dımaşk'a gelen Halife Mu'tazıd-Billah, İbn Kesir'i, Zehebi Tezkiretü'l--Huffaz'ın sonunda çağdaşı olan muhaddisler arasında zikretmiş ve hadis ilminin çeşitli alanlarında verdiği eserler dolayısıyla kendisinden övgü ile söz etmiş, ayrıca ona ''el-fakihü'l-müfti'' lakabını vermiştir.

5)İbn Kesir, fıkıhta hangi mezhebe mensuptur?
Cevap:Fıkıhta Şafii mezhebine mensup olmakla beraber, İbn Kesir diğer mezheplerin görüşlerine de açıktı. İbn Temiyye'nin etkisinde kalarak Hanbeli kelamını benimsemiş, hilafetin Kureyşiliğini savunması dışında diğer dini-siyasi konularda onun görüşlerine bağlı kalmıştır.

6)İbn Kesri'in, Tefsiru'l-Kur'ani'l-Azim adlı tefsirini kim Türkçe'ye çevirmiştir?
Cevap:Bekir Karlığa ve Bedrettin Çetiner tarafından, Hadislerle Kur'an-ı Kerim tefsiri adıyla Türkçe'ye çevrilmiştir.

NOT:Tefsiru'l-Kur'ani'l-Azim, ilk önce 4 cilt halinde basılmış, daha sonra da tahkikli olarak 8 cilt halinde neşredilmiştir.Çok kimseler de İbn Kesir'in tefsirini ihtisar etmişlerdir.İhtisar işini ilk yapan Ahmet Şakir'dir.Eseri beş küçük cüz halinde neşretmiştir.Daha sonraları bu eser Mısır'da Abdulaziz Ganim, Muhammed Ahmed Aşur ve Muhammed İbrahim el-Benna tarafından tahkikli ve hadislerinin de tahriçli olarak sekiz büyük cilt halinde neşredildi.

7)İbn Kesir'in diğer eseri el-Bidaye ve'n-Nihaye fi't-Tarih'in içeriği nasıldır?
Cevap:Bu eserde geçmiş milletlerin ve Rasüllerin kıssaları Kur'an'daki ve sahih haberlerdeki şekliyle anlatılmaktadır.Sonra Hz. Peygamber'in sıretini ve İslam tarihini zamanına kadar ele alır. İbn Kesir'in büyük tarihçiler arasında yer almasını sağlayan eser, yaratılıştan başlayarak, müellifin hayatının son senelerine kadar yani 767/1365-66 yılına kadar geçen olayları kronolojik sırayla anlatan on dört ciltlik umumi bir İslam tarihidir.

8)el-Bidaye ve'n-Nihaye fi't-Tarih'i kim Türkçe'ye çevirmiştir?
Cevap:Mehmet Keskin tarafından Türkçe'ye çevrilmiştir.

9)İbn Kesir tefsirine bir mukaddime yazmıştır. Bu mukaddime neyden bahsetmektedir?Ve kimin tefsirinden istifade etmiştir?
Cevap:Bu mukaddimede İbn Kesir genelde tefsir usulüne dair yazdığı Mukaddime fi Usuli't-Tefsir'inden istifade ettiği açıktır.

10)İbn Kesir tefsirinin rivayet tefsirleri içerisinde önemli bir yere sahip olmasının temel nedeni nedir?
Cevap:İsraiiliyyat konusundaki hassasiyetidir. İsrailiyyata sırf eleştirisini yapmak ve bu haberlerin kaynaklarını belirtmek sonra da Müslümanları bu tür rivayetlerden koruyup sakındırmak için eserinde yer vermiştir.

11)İbn Kesir,israiliyyatla ilgili sözleri üçe ayırır.Bunlar nelerdir?
Cevap: a)Sıhhatini bildiğimiz kısım. Zira bu Kur'an'a ve sahih sünnete uymaktadır.
b)Yalan olduğunu bildiğimiz kısım ki, bu da Kur'an'a ve sahih sünnete muarızdır.
c)Meskutun anh olan kısım (hakkında susulan kısım), İsrailiyyata ait bu sözler istişhad için zikredilir ama bunlar, delil getirmek için zikredilmez.

12)Maturidi kimdir?
Cevap:Ebu Mansur Muhammed b. Muhammed b. Mahmud el-Maturdi es-Semerkandi müfessir ve fakih olarak da ün yapan ama aynı zamanda Maturidiyye mezhebinin kurucusu olarak bilinen Semerkantlı bir alimdir.

13)Maturidi'nin hocaları kimlerdir?
Cevap:Ebu Hanife'nin öğrencilerinden Muhammed eş-Şeybani'nin öğrencisi Ebu Süleyman el-Cüzcani'nin talebesi Ebu Bekir Ahmed b. İshak el-Cüzcani, Nusayr b. Yahya el-Belhi ve Nişabur Kadısı Ebu Bekir Muhammed b.Ahmed b. Reca el-Cüzcani gibi hocalardan ilim tahsil etmişse de öğrenimini, henüz yirmi yaşlarında iken hocası Ebu Bekir Ahmed el-Cüzcani ile birlikte ulema reisliğini deruhte eden ve Darü'l-Cüzcaniyye'de ders veren Ebu Nasr el-İyazi'den tamamlamıştır.

14)Maturidi'nin hayatı, eserleri, görüşleri, öğrencileri ve çağdaşları hakkında bilgi verdiği bilinen en eski kaynak nedir?
Cevap:Ebü'l- Muin en-Nesefi'nin Tebsıratü'l-Edille'sidir.

15)Tefsir tarihinde Kur'an'ı mevcut tertibine göre ve baştan sona kadar ilk olarak açıklamaya çalışan alim kimdir?
Cevap:Mukati'l b. Süleyman'dır. Ondan sonra ise Taberi'nin Camiu'l-Beyan an Tevili Ayi'l-Kur'an isimli eseri rivayet türü tefsirin en güzel örneklerinden birisidir.Maturidi'nin Tevilatu Ehli's-Sünne'si de dirayet metoduyla yazılan tefsirlerin en güzel örneği olarak kabul edilmesi gerekir Çağdaş olan her iki alimin (Taberi-Maturidi) eserlerinde te'vil kelimelerini kullanmaları da gözden kaçmamalıdır.
16)Çağdaş araştırmalarda Maturidi'nin tefsir, kelam, fıkıh ve usulü, mezhepler tarihi alanalrında önemli mevkiine rağmen gerek mezhepler tarihine dair eserlerde gerekse bibliyografik kaynaklarda ihmal edildiği bilinmmmekte ve sonraki dönemlere çok az eseri intikal eden Eş'ari'nin mezhebinin yayılmasına karşılık Maturidi'nin maruz kaldığı bu ihmalle ilgili çeşitli sebepler ileri sürülmektedir. Bunlar nelerdir?
Cevap:a)Maturidi'nin hilafet merkezi olan Bağdat'tan uzakta yaşamış olması,
b)Arap tarihçileri tarafından kasııtlı olarak zikredilmesi,
c)Siyasi iktidarla anlaşmazlık içinde bulunması,
d)Eş'ari ekolünün Merkezi Bağdad'a yakın olması gösterilmektedir.

17)Maturidi'nin ilk basılan ve kelama dair önemli eseri Kitabü't-Tevhid'i yayımlayan ve Türkçe'ye çeviren kimlerdir?
Cevap:Fethullah Huleyf tarafından yapılan ve birçok yanlış ihtiva eden ilk neşrinden sonra Bekir Topaloğlu ve Muhammed Aruçi tarafından 2003 yılında yeniden yayımlanmıştır. Eser aynı zamnda Bekir Topaloğlu ve Muhammed Aruçi'nin Arapça neşrinden bir yıl önce Bekir Topaloğlu tarafından 2002 yılında Türkçe'ye çevrilmiştir.

18)Maturidi'nin tefsirinin özellikleri nelerdir?
Cevap:Maturidi'nin en önemli eserlerinden birisi tefsiridir.Onun tefsiri özellikle Tevilatü'l-Kur'an, Tevilatü Ehli's-sünne, Tevilatü'l-Maturidiyye ve Te'vilatu Ebi Mansur Maturidi fi't-Tefsir isimleriyle bilinen ve bugün yaklaşık 40 civarında yazma nüshasının olduğu tefsiri matbu olarak elimizdedir.5 cilt halinde neşredilen eserin kapağında Tefsiru'l-Kur'an'l-Azim ifadesinin altında Te'vilatu Ehli's-Sünne ismiyle zikredilmektedir. Eser 2004 yılında Fatıma Yusuf el-Haymi tarafından tahkikli olarak neşredilmiştir.Bu eserin tefsir açısından çok önemli bir çalışma olmasının yanı sıra kelam, fıkıh ve fıkıh usulü alanlarında da zengin bilgi ve önemli görüşler içerdiğini de söyleyebiliriz. Eser ayrıca halen Bekir Topaloğlu ve bir grup ekip tarafından Arapçası yeniden neşre hazırlanmaktadır. 5 ciltlik eserin başında Fatıma Yusuf el-Haymi tarafından 13 sayfalık bir tasdir ''giriş'' yazılmıştır.

19)Mturidi tefsirine, ''Tefsir sahabeye, te'vil ise fukahaya aittir'' denildi ifadesiyle başlamıştır. Bunun açıklamasını nasıl yapmıştır?
Cevap:''Bunun anlamı, kuşkusuz sahabe olayları müşahade etmişler ve Kur'an'ın indirdiği emri bilmişlerdir.'' Te'ilatü'l-Kur'an'l-Azim bazı yazma nüshalarının baş tarafında yer alan ve müellifin tefsir anlayışını özetleyen bu metne göre tefsir, ayetin manasının neden ibaret olduğuna kesinlik derecesinde hükmederek, ''Allah'ın muradı şundan ibarettir''demektir.

20)Maturidi, Kur'an'ın tefsirinde zihni olarak ii hareket noktasına sahiptir. Bunlar nelerdir?
Cevap:Birincisi, tamamen nasslara bağlı kalarak Kur'an ayetlerinin manalarının, klasik anlamda lügat ve rivayetler bağlamında ele alınarak kavranılmasıdır, Ayetlerde geçen kelimelerin lügavi yönleri üzerinde durulur, daha çok Ebu Avsece, İbn Kuteybe, Ebu Ubeyde,Kisai gibi dilcilere referanslar verilir, eğer gerekliyse ilgili kavram ve ayetleri açıklayan Kur'an'ın diğer ayetlerine gidilir. Söz konusu ayetle ilgili kıraat farklılıklarına, nüzul sebeplerine, hadis ve haberlere, sahabe ve tabiun tefsirlerine müracaat edilir. Çok nadir olarak Arap şiirine,halk arasındaki yaygın söz ve mesellere başvurulur.
ikincisi, o ayetin yorumu ile ilgili kendi dönemindeki yaygın kanaat ve düşünecelere,kelami okulların görüşlerine, ehl-i te'vil olarak adlandırdığı kimselerin değişik yönlerden getirdikleri yorumlara, itikadi ve fıkhi değerlendirmelere girerek onların delil ve iddialarını analiz etmesi, kritiğini yapmasıdır.

21)Kuşeyri kimdir?
Cevap:Zeynü'l-İslam lakabıyla anılan ve Kuşeyri ismiyle şöhret bulan Abdülkerim b. Hevazin b. Abdilmelik b. Talha b. Muhamed el-Kuşeyri mutasavvıf,kelam,tefsir ve hadis alimidir. Ancak tasavvufi yönüyle tanınır.

22)Kuşeyri, babasından miras kalan köyüne konulan ağır verginin hafifletilmesini sağlamak ve hesap öğrenip maliye memuru (müstevfi) olmak amacıyla genç yaşta Nişabur!a gidip kimin sohbetine katılır?
Cevap:Dönemin tanınmmış sufilerinden Ebu ed-Dekkak'ın sohbetlerine katılır ve kendisinden etkilenerek müridi olmak ister.

23)Kuşeyri'nin ilk tefsirinin adı nedir?
Cevap:et-Teysirfi't-Tefsir'dir.

24)Kuşeyri'ye göre tasavvuf ne demektir?
Cevap:Nefsi, her türlü kötülükten temizlemektir

25)Kuşeyri, er-Risale'yi hangi amaçla yazmıştır? er-Risale kaç kısımdan oluşur?
Cevap:er-Risale, tasavvuf tarihinin en önemli kaynaklarından sayılan eserde, Kuşeyri, tasavvufun temeli olan konuların Sünni akideye tam anlamıyla uyduğunu ortaya koyarak sufilerin Sünni çevrelerde uğradıkları eleştirilere...
[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın