8.Ünite:Tümleç (Nesne)

Ünite 8
Tümleç (NESNE)

UÇMAK
İnsan kuşlara baktı ve onların havada uçtuklarını gördü. Onlara hayret etti ve onlar gibi uçmak istedi. Birçok asırdan beri insan uçmaya çalıştı.
Rivayet edilir ki meşhur dilbilimci İsmail Cevheri kendisine iki kapı kanadından kanat yapıp evinin damından uçmaya çalışmış, yere düşüp ölmüştür. İsmail Cevheri Hicri 4. yüzyıl insanlarından birisidir.
Miladi 17. asırda Hazerfen Ahmet Efendi İstanbul’da Galata Kulesinde uçmayı denemiş ve İstanbul Boğazını geçerek, Doğu yakasına uçmayı başarmıştır. Fakat onun için bu tecrübesini tekrarlamak mümkün olmamıştır.
18. Asrın sonlarında Mongolfiya Kardeşler bir balon icat ettiler ve bunu havada yükseltdiler. Bu iki kardeşin yaptıkları şey uçuş tarihindeki bilimsel gelişmelerin ilk halkası sayılmaktadır. Bu teknik bir asır boyunca gelişmiştir, ta ki iş motorlu uçaklara varıncaya kadar.
Bilim adamları ve uzmanlar kendilerini bu yola adadılar ve çalıştılar. Gökyüzünün kapılarını insanlığın önünde açtılar. Ve insan öyle bir noktaya ulaştı ki sadece kuşlar değil insanın kendisi bile hayret etti.

Konu anlatımı:
Meful bir cümlede fiilden etkilenen kelime veya kelime grubudur. Mefuller cümlede mansup durumundadır.
Arapça’da mefuller ikiye ayrılır.

   1. Meful bihi sarih

Doğrudan cimlenin nesnesi durumundadır. Önüne harfi cerlerden birisi gelmez ve mansubdur.

   2. Mefbul bih gayri sarih.

Bu da cümlede nesne olarak bulunur. Farkı bu meful gelmeden önce önünde bir harfi cer veya (أن) bulunmasıdır. Mefulün önünde harfi cer varsa kelime mecrurdur. Ancak (أن) varsa bundan sonra gelen fiil mansub olur.
Alıştırmalar:

   1. Parçada geçen meful bih sarih ve meful bih gayri sarih kelimeleri bularak açıklayınız.

   2. Parantez içindeki kelimelerden uygun meful bihleri kullanarak cümleleri tamamlayınız.

1- الخروفة
2- السبةرةَ
3- ثلاجةً
4- القمرَ
5- القرانَ
6- المكتبةِ
7- لباسَها
8- واجبِها
9- بيته
10- الدواءَ

   3. Gruptaki kelimelerden fiil cümlesi olacak şekilde kelimeleri seçiniz ve meful bih olan kelimelerin altını çizerek harekeleyiniz.

1- توجهت الطائرة إلى المطارِ.
2- كتب خالد درسَه.
3- يصلي محمد صلاةَ الظهرِ في المسجد.
4- قرأت قصةً طاولةً.
5- يتخرج الاطباء من كليةِ الطبِ.

   4. Aşağıdaki ibarelerde meful bihleri göstererek misallerde olduğu gibi iraplarını yapınız.

1- تلاميذ: مفعول به صريح, منصوب , علامة نصبه الفتحة.
2- البلاد: مفعول به صريح, منصوب , علامة نصبه الفتحة.
3- تقريرا: مفعول به صريح, منصوب , علامة نصبه الفتحة.
4- الطرد: مفعول به صريح, منصوب , علامة نصبه الفتحة.
5- إجازة: مفعول به صريح, منصوب , علامة نصبه الفتحة.
6- مكتبة: مفعول به غير صريح, مجرور ب إلى , علامة جره الكسرة.
7- زيارة: مفعول به غير صريح, مجرور ب ب , علامة جره الكسرة.
8- الملعب: مفعول به غير صريح, مجرور ب إلى , علامة جره الكسرة.
9- أنك تدرس في كليتنا: جملة, محلا منصوب .
10- أن يحضر: جملة, محلا منصوب .

   5. Aşağıdaki cümleleri Arapça’ya çevirerek meful bih olan kelimenin altını çiziniz.

1- عاينتْ الطبيبةُ الطفلةَ.
2- ينتظر الشرطيون المدن ليلة.
3- يحترم الناس العلاماء.
4- سأذهب مع أخي إلى مزرعة أبي غدا.

Ünite Soruları

   1. D

“bayan mühendisler” müennes olduğu için fiilde müennes tekil olur. Fiil özneden önce kullanıldığı için tekildir.

   2. C

Birinci soruda olduğu gibi. Özne müzekker çoğul ama fiil özneden önce geldiği için müzekker tekil geliyor.

   3. B

tören

   4. A

“yeni ev” belirtili sıfat tamlamasıdır. Her iki kelimede harfi tarif alıyor.

[Bu mesajın devamını görebilmek için kayıt olun ya da giriş yapın