|
Konu Başlığı: Borçluya kolaylık göstermek Gönderen: Sümeyye üzerinde 22 Ocak 2011, 16:41:22 Borçluya Kolaylık Göstermek: Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurmuştur: "Her kimi, Allah'ın kıyamet gününün dehşetinden kurtarması memnun ederse, dardakine nefes aldırsın, yahut alacağını ona bağışlasın!" [1278] Bu hadis, semâhatli olmaya çağırmaktadır. Semahat ise daha Önce zikrettiğimiz gibi, dünya ve âhirette fayda veren, mutlu olmayı sağlayan dört temel hasletten biridir. [1279] Borcun Ödenmemesi: Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurmuştur: "Varlıklı kimsenin borcunu sürüncemede bırakması zulümdür. Biriniz bir zengine havale olunursa, havaleyi kabul etsin![1280] Bu emir, müstehaplık ifade eder; çünkü o nizamn sona ermesini sağlar. Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurmuştur: "Varlıklı kimsenin temerrüdü, şerefine dokunulmasını ve cezalandırılmasını helâl kılar.[1281] Şerefine dokunma ve cezalandırma; kendisine ağır söz söyleme, hapsetme ve şayet başka malı yoksa elindekini satmaya icbar etme şeklinde olur. [1282] Sulh Caizdir: Rasûlullah (s.a.) şöyle buyurmuştur: "Müslümanlar arasında sulh caizdir; ancak helâli haram kılan, haramı helâl kılan sulh hariç. Müslümanlar, koştukları şartlar üzeredirler; ancak helâli haram kılan, haramı helâl kılan şart hariç. [1283] İbn Ebî Hadred olayında[1284] da olduğu gibi, borcun bir parçasından vazgeçmek de sulh kapsamına girer. Bu hadis, muamelâtla ilgili genel esaslardan birini teşkil eder. [1285] [1278] Müslim, Müsâkât, 32. [1279] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/352. [1280] Buhârî, Havâlât, 1, 2; Müslim, Müsâkât, 33. [1281] Buhârî, İstikraz, 13; Ebû Dâvûd, Akdiye, 29. [1282] Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/352-353. [1283] Ebû Dâvûd, Akdiye, 12; Tirmizî, Ahkâm, 23; İbn Mâce, Ahkâm, 17. [1284] Ka'b. b. Mâlik, alacağını ondan istedi ve mescidde sesleri yükseldi. Ra-sûlullah (s.a.) seslerini işitti ve Ka'b'a: "Alacağının yarısından vazgeç!" buyurdu. O da öyle yaptı. bkz. Müslim, Müsâkât, 20. [1285] Sulh, Rasûlullah'ın (s.a.) da beyan buyurduğu gibi hayırlı bir iştir. Çünkü sulh, her iki tarafın karşılıklı rızasıyla gerçekleşir. Dolayısıyla sulh olmak ve anlaşmazlığı bu yolla çözümlemek, hâkimin hükmüyle çözmekten daha östündür. Çünkü hâkimin hükmünde bir taraf razı, diğer taraf ise öfkeli otur. Şah Veliyyullah Dihlevî, Hüccetullâhi’l-Bâliğa İslâm Düşüncesinin İlkeleri, İz Yayınları: 2/353. |