๑۩۞۩๑ Kitap Dünyası - İlim Dünyası Kütüphanesi ๑۩۞۩๑ => Çağdaş Ekonomik Problemlere İslami Yaklaşımlar => Konuyu başlatan: Sümeyye üzerinde 17 Temmuz 2012, 11:41:05



Konu Başlığı: İşçi Çeşitleri
Gönderen: Sümeyye üzerinde 17 Temmuz 2012, 11:41:05
C)  İşçi Çeşitleri:
 
1)   Özel İşçi (Ecîr-i Hâs) :

Yalnız, bir gerçek veya tüzel kişiye çalışan kimse­dir. Bugün bir sözleşmeyle ve ücret karşılığı çalışan fab­rika, inşaat, tarım vb. işyerlerindeki işçilerle, memurlar bü gruba girer. Yapılan hizmetin özel veya kamu hiz­meti niteliğinde olması sonucu etkilemez. Yalnız bir ki­şiye âit koyunları güden çoban, başkasının aracını kul­lanan şoförde bu statüye girer. İşverenin birden fazla olması, iş kapsamı sınırlandırıldığı için sonucu değiştir­mez. Meselâ; bir köy halkı öğretmen, imam, müezzin ve köy çobanı tutsa, bunlar da «özel işçi» sayılır. Çünkü bu sayılanlar belirli işleri yapmakla yükümlüdür.

Din görevlileri Şafiî, Malikî ve Hanbelî Mezheple­rine göre İslâm'ın çıkışından, Hanefîlere göre ise m. 13. yüzyıldan itibaren emeğini ücret karşılığı kiralayan sı­nıf içinde yer almıştır [324]

Özel işçi, sözleşme süresince başkası için çalışamaz. Çünkü kendisiyle akit yaptığı işverenin, belli süre onun iş gücünden yararlanma hakkı vardır. İzinsiz olarak baş­kasının işinde çalışır ve bu nedenle, kendi işvereninin işi eksik kalırsa, bu eksiklik ücretinden düşülür. Özel iş­çi hazır olur ve belirlenen süre dolarsa ücrete hak kaza­nır [325]



[324] el-Kâsânî, Bedâyiu's-Sanâyi', c. IV, s. 184; el-Fetâvâ'l-Hindiyye, c. IV, s. 448; el-Mâverdî, Ahkâmü's-Sultâniyye, s. 210; İbn Kudâme, el-Muğnî, c. VI, s. 5, c, VII, s. 317; el-Mevsûatü'l-Fıkhiyye, c. I, s. 289, 295; Ali Hay­dar, a.g.e, c. I, s. 919; Mecelle mad. 423, 469, 570.

[325] el-Merginânî, el-Hidâye, c. III, s. 245; Ali Haydar, a.g.e., e. I, s. 692 vd.

Dr. Hamdi Döndüren Çağdaş Ekonomik Problemlere İslami Yaklaşımlar, İklim Yayınları: 146.