müzzemmil
Sat 17 September 2011, 11:39 am GMT +0200
20- Zuhruf ve Duhan Sureleri'ndeki Ayetler
a) Zuhruf Sûresi'ndeki Ayetler
Zuhruf Sûresi'nde iki ayetin mensuh olduğu nakledilir. Bunlardan biri hakkında kaynaklarda bilgi bulunur. Diğeri hakkında ise bulunmaz. Söz konusu ayetler, 83 ve 89. ayetlerdir. Hakkında bilgi bulunmayan 83. ayet dünyada İslâm'a karşı çıkarak, nefsine uygun insanları konu edinmektedir. Yüce Allah bunlara mühlet vererek, belirtilen sürenin sonuna kadar kendi hallerine bırakılmasını istemiştir. Böyle ayetlerde nesih mümkün değildir. 89. ayette ise, Hz. Peygamberin yapması gerekeni hatırlatır.
"{Ey Muhammed) Şimdi sen onlardan uzakîaş ve esenlik dilerim de. Yakında bilecekler..."[619]
Bu ayetin nesih haberi Taberî'de yer alır.[620] Taberî, ayetin Hz. Peygamberin duası neticesinde indiğini, daha sonra neshedilerek, savaşa izin verildiğini belirtir.[621] Alûsî'de, ayetten anlaşılan savaşa mani olmaksa, o zaman ayet neshedilmiştir. Bundan kastedilen, tartışmaktan uzaklaştırmak İse, o zaman ayet muhkemdir şeklinde yorumda bulunur.[622] Diğer müfessirlerden Kasımı ve Elmalılı'da muhkem görüşüne katılırlar.[623]
Dikkat edilirse, neshe konu olan ayet, Hz. Peygamber ve ondan sonra İslâm'ı tebliğ edecek olan Müslümanları, karşılaşacakları sıkıntılar karşısında teselli etmektedir. Zira, 88. ayetin ifadelerine göre, Hz. Peygamber, Müşriklerin inanmamaları sebebiyle, üzüntüsünü Allah'a havale etmişti. Yüce Allah, 89. ayetle, Peygamberin sabretmesini, selâm diyerek geçmesi ve yakında yaptıklarının karşılığını göreceklerini ifade etmiştir. Buraya aldığımız ayetler arasında anlam yakınlığı olsa da, farklı konulan içerdiği İçin neshi mümkün görülmemektedir.[624]
b) Duhan Sûresi'ndeki Ayetler
Bu suredeki 59. ayetin Tevbe Sûresi 5. ayet tarafından nesih edildiği rivayet edilir.[625] Söz konusu nakil sadece nesih kitaplarında bulunur.[626] ''Bekle, onlarda beklemektedirler. " ayetinin anlamı inanmayanlar için bir ihtar olarak kabul edilir. Hz. Peygamber ve İslâm'a karşı çıkan insanlara karşı Yüce Allah, kuluna sabırlı olmasını tavsiye etmiştir. Kötülükler ve haksızlıklar karşısında başarının sırrı sabırdır. Sabır olmadan istenilen seviyeye ulaşmak mümkün görülmez.[627] Sabrı tavsiye eden bir ayetin neshi, nakle ve akla uymaz. Ayrıca, nâsih ve mensuh kabu! edilen ayetlerin birlikte uygulanması mümkündür. Yüce Allah, zatına ve dinine karşı çıkanlara vereceği ceza için, kullar gibi aceleci değildir. Kullarına inanmaları ve yaptıklarına tevbe etmeleri için af dileme imkanı tanımaktadır. Ayetle ilgüi nakiller, konuyla ilgili eser veren alimlerin kendi kanaatlerini yansıtmaktadır. Yoksa nesih edilmiş değildir.[628]
[619] Kur'ân-ı Kerim, Zuhruf, 43/89.
[620] Bk. Taberî, Tefsir, XXV/106.
[621] Taberî. Tefsir, XXV/106.
[622] Alûsî. Tefsir. XXV/110.
[623] Kâsımî, XIV/5291: Eimaiıh. VI/4289.
[624] Doç. Dr. Remzi Kaya, Kur'ân-ı Kerim'de Nesih, ISBN : 975-97468-1-6, Bursa Nisan 2001: 112.
[625] Bk. Ali b- Abdullah İbn Cevzî, Nâsihu'l Kur'âni ve Mensûhahu, Thk. Hasarı Salim, Şam 1990, s. 510.
[626] Bk. Hibetullah. Vrk. 39a: İbn Hazm, s. 195; Zeyd, s. 551.
[627] Bk. Kurân-ı Kerim, Âl-i İmrân. 3/200.
[628] Doç. Dr. Remzi Kaya, Kur'ân-ı Kerim'de Nesih, ISBN : 975-97468-1-6, Bursa Nisan 2001: 112-113.