sumeyye
Fri 25 February 2011, 02:29 pm GMT +0200
Zındık
Zahiren müslüman olan, fakat küfrü içinde gizleyen kimse. Zındıklar, daha ziyade mecusî (ateşe tapma) dinine mensup olan yahut mani ve senevi (iki tanrı) inançlarını benimseyen, iki ilaha ibadet eden kimselerdir. Abbasîler devrinde itikadî bozukluğun yaygınlaşması ve dinsizliğin açığa vurulması dolayısıyla, Allah'ı inkar eden herkese Zındık adı verilmiştir. Zındıklığa (Zanâdıka), Dehriye (kainatın kendiliğinden var olduğunu ve böylece süreceğini kabul eden) denildiği de olmuştur.
İslâm tarihinde zındıkların orfaya çıkışı, Emevî idaresinin sonlarında olmuş, Abbasîler devrinde ise zındıkların faaliyeti daha çok yaygınlaşmış ve bilhassa Küfe, bu faaliyetlerin merkezi haline gelmiştir. İrak'ın, Zerdüşt, Mani ve Mazdek dinlerine mensup İranlıların yaşadığı bir bölge olması dolayısıyla, zındıklık bu bölgede daha fazla yayılmıştır. Zındıklarla ilk defa sistematik olarak mücadele eden Abbasî Halifesi Mehdî (158-169/ ?) olmuştur. Bunun için başında “Sahîbu'z-Zanâdıka” unvanlı görevlinin bulunduğu bir divan kurmuştur. Mehdî'nin oğlu Hadî de aynı mücadeleyi sürdürmüştür. Bütün bunlara rağmen, zındıklar tamamen ortadan kaldırılamamışlardır. Zındıklar daha sonraki devirlerde de, -özellikle aşırı fırkalar şeklinde (Galiye, Bâtıniye)- faaliyet göstererek, İslâm dünyasında zararlı ve yıkıcı faaliyetlerini sürdürmekten geri kalmamışlar ve kalmamaktadırlar.