Eslemnur
Wed 9 March 2011, 01:05 am GMT +0200
Zıhâr
Zıhâr ve îlâ', câhiliye dönemindeki boşama şekillerden idi. Allah, îlâ' için dört aylık bir süre belirledi, zıhâr içinse keffâret hükmünü indirdi. Yüce Allah buyurdu ki:
Kadınlarına zıhâr yapıp {yani, erkeğin, "Sen bana anamın sırtı gibisin" diyerek hanımını kendisine haram kılıp} sonra dediklerim geri alacak olanlar (yani, eşlerini kendilerine haram kılmaktan piş man olup kendilerine haram kıldıkları cimaya dönmek isteyenler}, eşleri ile temas etmezden evvel (yani, hanımı ile cima etmeden önce} bir köle azad . etmelidirler {yani, Müslüman ya da Ehl-i Kitab'tan küçük veya büyük bir canı kölelikten kurtarmalıdırlar}. Kim de bulamazsa {yani, köle azad edecek imkânı olmayan kimse de}, -ikisi temas et-meden {yani, cima etmeden} evvel- aralıksız iki ay oruç tutsun. Kim güç yetiremezse {yani, oruç tutmaya güç yetiremezse}, altmış miskini doyursun {yani, her yoksula yarımşar sa' buğday yahut bir sa' arpa, hurma ya da üzüm versin}. Bunlar, Allah'a ve O'nun Rasûlü'ne îmân edesiniz {yani, Allah'ı ve O'nun Rasûlü'nü tasdik edesiniz} diyedir ve bunlar (yani, köle azad etmek veya aralıksız iki ay oruç tutmak veya altmış yoksulu doyurmak şeklindeki zıhâr keffâretiyle ilgili emirler ve bu husustaki sünnetullah} Allah'ın koyduğu sınırlardır. (Mücâdele/3-4)
Dedi: Bize Mukâtil tahdis edip dedi: Kişi hanımına, "Sen benim için anam, yahut kızkardeşim, yahut teyzem ya da kızım gibisin" diyerek eşini, neseben ya da sıhren nikâhı kendisine ebediyyen haram olan birisine benzetecek olursa, bu bir zıhârdır. Fakat, "Sen benim için anam gibisin" yerine, "Sen anam gibisin" derse, bu zıhâr olmaz.
Dedi: Zıhâr keffâreti için oruç tutmaya başlayan, fakat hastalık dolayısıyla devam edemeyen kimse, iyileştikten sonra geriye kalan orucu tutmaya devam eder. Fakat mazeretsiz olarak oruca ara veren kimse, oruca yeniden/ baştan başlamalıdır. Altmış gün oruç tutmayı tamamlamadan önce en büyük [el-kübrâ] (cima) ile cima edemez.[231] Altmış günü tamamlamadan önce köle azad edecek bolluğa erişen kimse, orucu bırakıp bir köle azad etmelidir. Altmış gün oruç tutan kimse için, köle azad etme sorumluluğu yoktur.
Dedi: Bize Mukâtil 'Amr b. Şu'ayb'tan, o Sa'îd b. el-Müseyyeb'ten, o da Ömer b. el-Hattab'tan -bir defada dört hanımına birden zıhâr yapan kişi hakkında- tahdis edip dedi: "Tek keffâret ile yükümlüdür."
Mukâtil dedi ki: Eğer ayrı ayrı zıhâr yapacak olursa, her biri için ayrı bir keffâret gerekir. Şayet bir yemini için keffârette bulunmadan önce defalarca yemin edecek olursa, bütün yeminleri için tek bir keffâret yeterlidir..Zıhâr talâk değildir. [232]
[231] İtalik olarak verdiğimiz ibarenin motamot tercümesi, aynen böyledir. Bilinen şekilde cima'yi kasdetmiş olması muhteniel-dir. (Çeviren)
[232] Mukatil B. Süleyman, Ahkam Ayetleri Tefsiri, İşaret yayınları: 233-234.