sumeyye
Sat 16 April 2011, 02:12 pm GMT +0200
Zeyd B. El-Hattab (R.A.)
Soyu: Zeyd b. El-Hattab b. Nüfeyl el-Adevî el-Kuraşî'dir. Lakabı Ebu Abdirrahman'dır. Hz. Ömer'den daha yaşlı olup ondan önce de müslüman olmuştu. Çok uzun boylu esmer tenli idi. Bedir ve diğer gazvelere katıldı.[135]
Uhut harbinde, kardeşi Hz. Ömer (r.a.) ona: "al şu zırhımı giy" diye teklif edince ona: "Senin istediğin gibi ben de şahadet mertebesine ermek istiyorum." diyerek zırhı kabul etmemiş idi.[136]
Zeyd (r.a.)'ın, Ebu Lübabe b. Abdi'l Münzir kızı Lübabe'den
Abdurrahman adında bir oğlu vardır.[137] Denildiğine göre: "Rasulullah (s.a.v.) Zeyd ile Maan b. Adiy el-Aclanî arasında kardeşlik tesis etti."[138]
Asım b. Ubeydillah, Abdurrahman b. Zeyd b. El-Hattab aracılığıyla babası Zeyd'den Nebi (s.a.v.): Dikkat edin, köleleriniz sizin kölelerinizdir. Onlara yediğinizden yedirin, giydiğinizden giydirin..." buyurduğunu anlatır.[139]
Gelen haberler arasında: "Yemame harbinde Müslümanların sancaktarı Zeyd'in oğlu şehit düşene kadar bayrağı düşman saflarına doğru ilerleyerek taşımış, şehid olunca bayrağı Ebu Huzeyfe'nin azatlısı Salim (r.a.) almış olduğu" nakledilir. Zeyd (r.a.) Yemame harbinde müslümanlara bağıra bağıra şöyle diyordu: Allahım! arkadaşlarımın firarından dolayı senden özür dilerim. Müseylemetu'l kezzab'la, Muhakkem b. Et-Tufeyl'in getirdiği sapıklıktan sana sığınırım.[140]
Vakidi der ki: bana Abdullah b. Ca'fer, hem İbni Ebi Avn'dan, hem de Abdu'l Aziz b. Macişun'dan şöyle dediklerini haber verdi:
-Ömer (r.a.) "Mütemmem b. Nüveyra'ya: Kardeşiyin Ölüm acısından sana en etkili olanı hangisi idi?" dîye sordu. Mütemmem de: "Şu gözüm daha önce kör olmuştu. Ben kardeşime sağlam gözümle ağlamaya başladım. Kör gözüm de yaş akıtarak sağlam gözümü (acısına yaşla iştirak ederek) mutlu edene kadar ağlamıştım." dedi. Ömer (r.a.) da: "Bu ne şiddetli bir üzüntüdür." dedi. Daha sonra Ömer (r.a.) Mütemmem'e: "Allah Zeyd b. El-Hattab'a rahmet etsin! Ben sanıyo-
rum ki eğer şiirle ağıt yakmaya gücüm yetseydi senin kardeşine yaptığın ağıt gibi ben de ağıt yakardım." deyince Mütemmim: "Eğer kardeşim de Zeyd gibi Yemame harbinde şehid olsaydı ona asla ağıt yakmazdım." deyince Ömer durumu kavrayıp kardeşi için taziyede bulundu. Onun ölümüne pek üzülmüş idi. "Elbet saba yeli esip Zeyd'in kokusunu getirecek." derdi. Ravi İbnu Ebi Avn der ki: Ömer şiir inşad etmeyi bilmez, hatta bir tek beyti bile kaidesiyle söyleyemezdi.[141]
Ömer (r.a.)'dan nakledildiğine göre: "Benden önce müslüman oldu ve benden önce şehit oldu." dermiş.[142]
Hz. Zeyd (r.a.)'dan oğlu Abdurrahman ve Abdullah b. Ömcr (r.a.)'lar hadis rivayet etmişlerdir. "Evlerde yaşayan haşaratın öldürülmesi" konulu hadisi, İbni Ömer (r.a.) amcası Zeyd'den nakletmiştir.[143]
Yemame harbinde şehid edilmiştir. Kimilerince "Büzaha"da öldürüldüğü de söylenir.[144]
[135] Zeyd (r.a.) için bak: İbni Sa'd 3/376; Halife, Tabakat 22; Nesebi Kureyş 447; Belazuri, Ensab 1/57, 308; Hilyetu'l Evliya 1/367; İstiab 2/550; Üsdü'l Ğabe 2/285; Tehzibu'l Kemal 1/456; Siyeri A'lam 1/297; El Vafi bi'l Vefayat 15/39
[136] İbnu Sa'd, Tabakat 3/378; Siyeri A'Iamu'n Nubela 1/298
[137] İbni Sa'd Tabakat 3/377
[138] Adı geçen yer 3/377; Siyeri A'lâmu'n Nubela 1/298
[139] Müsned 4/36; İbni Sa'd, Tabakat 3/377; Buhari, Edeb 190; Buharı, T. Kebir 5/264, 8/315. Bu hadis Efendimiz veda haccında söylemişti. Arkası şöyle devam eder: "Eğer affedemeyeceğiniz bir suç işlerlerse, ey Allah'ın kulları, onları satın da, işkence etmeyin."
[140] İbnu Sa'd, Tabakat 3/377
[141] İbnu Sa'dTabakat 3/378
[142] Siyeri A'lami'n Nubela 1/298
[143] Buhar, Bed'ul Halk 3297; Müslim, Selam 2233; Tirmizi, Ahkam 1483; Müsned 3/452; Ebu Davud 5252; îbni Maca 3535; Abdurrezzak 19616; Humeydi, Müsned 620; Taberani 20/25. Hadis şudur: Salim babası Abdullah b. Ömer aracılığıyla Nebi (s.a.v.): evlerdeki yılanları (Zu't Tuffteyn ile mavi kuyruksuz, Ebter denen yılanı) öldürün. Zira bu ikisi ipi düşürür ve gözü kör ederler" buyurduğunu nakleder. Bu Müslim'in metni olup burada Zeyd (r.a.) yoktur.
[144] [144] İmam Zehebi, Tarihü’l İslam, Cantaş Yayınları 5/72-74