sumeyye
Tue 28 August 2012, 01:23 pm GMT +0200
16. Zekâtın Devletçe Tahsili Ve Bunun Sonuçları:
1- Zekâtın Devlete Ödenmesi:
Hz. Osman'ın sözü edilen tasarrufu karşısında, müctehidler, iki çeşit malın zekâtının devlet aracılığıyla mı, yoksa doğrudan mükelleflerce mi ehline verileceğinde farklı görüşler benimsemişlerdir:
Zekâtın Normal Şartlarda Devlete Ödenmesi:
Devlete Ödeme Konusunda Serbestlik Tanıyanlar: [246]
Hanbelî Mezhebi, Nehaî, el-Hasenu'l-Basrî, Mekhul, Sa'id b. Cubeyr ve Meyimin b. Mihran'a göre, zekâtı devlete ödemek caizdir, bununla birlikte devletin de tahsil selahiyeti bulunmaktadır. Bu konuda açık ve gizli mal, devlet başkanının adaletli veya zalim olması dikkate alınmaz. Mükellef devlete zekâtını ödeyince -sonrası ne olursa olsun- borçtan kurtulur. Mükellef, bizzat kendisi de zekâtını hak sahiplerine ödeyebilir.
Hanbelî hukukçular, müstehap ve efdal olan ödeme tarzı konusunda ayrı görüşler belirtirler:
1) Mükellefin bizzat tevzii, zekâtın hak sahibine yakınen ulaşmasını sağladığmdan müstehaptır. İbn Hanbel'den “Bizzat mükellefin ödeme yapmasının caiz olduğu” nakledildiği gibi, “Ziraî ürünlerin devlete, diğerlerinin mükellefçe hak sahiplerine ödeneceğinin efdal olduğu” görüşü de nakledilir
2) İbn Ebî Musa, Ebu'l-Hattab ile Şafîî Mezhebine göre, adaletli devlet başkanına zekât ödemek efdaldir.
Zekâtın Devlete Ödenmesini Savunanlar:
Bu konudaki görüşler, ödemenin şartlı veya kesin olarak devlete yapılması noktalarında toplanmaktadır
[246] Kardavî, FZ, c. II, 8. 761-763; Yavuz, İZM, s. 428.