müzzemmil
Tue 13 September 2011, 12:37 pm GMT +0200
Zekat ve Bereket
Zekat (ıstılahı) şu ayette olduğu gibi Kur'an’ı Kerim'de 32 defa tekrarlanmıştır:
"Namazı kılın, zekatı (ez-zekat) verin, Peygambere itaat edin ki rahmete erdirilesiniz." [1033]
Aynı sayıda yani 32 defa da berekât (ıstılahı) (Kur'an’ı Kerim'de) bülün ıstılahlarıyla tekrarlanmıştır. Mesela tebareke lafzı şu ayeti kerimede olduğu gibi 9 yerde gelmiştir:
"Büyüklük ve ikram sahibi Rabb'inin adı ne yücedir (tebareke):' [1034]
Bâreknâ lafzı Allah’u tealanın şu sözünde olduğu gibi 6 yerde zikredilmiştir:
"Onu ve Lut'u kurtarıp, alemlere bereketli (bâreknâ) kıldığımız bir yere getirdik." [1035]
Mübarek lafzı şu ayette olduğu gibi 4 yerde geçmektedir:
"Bu (Kur'an) da ona indirdiğimiz çok faydalı (mübarek) bir öğüttür." [1036]
Mübareken lafzı ise şu ayet’i kerimede olduğu gibi 4 yerde tekrarlanmıştır:
"Ve de ki: 'Rabb'im beni mübarek (mübareken) bir inişle indir’." [1037]
Ayrıca mübareketin lafzı da Allah tebarek ve tealanın şu sözünde olduğu gibi 4 yerde zikredilmiştir:
"Biz onu mübarek (mübareketin) bir gecede indirdik." [1038]
Berekâtin lafzı da şu ayette olduğu gibi 2 yerde geçmiştir:
"Bizden esenlik ve bereketlerle (berekâtin) in." [1039]
Aynı kelimenin değişik şekilleri de şu ayetlerde birer defa geçmektedir:
"Onda bereketler (bâreke) yarattı ve onda arayıp soranlar için gıdalarını tam dört günde takdir etti." [1040]"Ateşin içinde bulunan da, çevresinde olan da mübarek (bûreke) kılındı" [1041]"Allah'ın rahmeti ve bereketleri (berekâtühü) sizin üzerinizde ey ev halkı." [1042]
Böylece zikredilen zekât kelimesinin sayısı ile berekât kelimesi ve türevlerinin toplamı birbirine eşinir. Halbuki zekat ıstılahı için zakatihim, ve zekevât gibi türevler gelmemiştir"[1043].
[1033] Nur: 24/56.
[1034] Rahman: 55/78.
[1035] Enbiya: 21/71.
[1036] Enbiya: 21/50.
[1037] Mü'minun: 23/29.
[1038] Duhan: 44/3.
[1039] Hûd: 11/48.
[1040] Fussilet: 41/10.
[1041] Neml: 27/8.
[1042] Hud: 11/73.
[1043] Şunu da belirtmek gerekir ki, Kur'an-ı Kerim'de zekat ıstılahından iki yerde bahsedilmiş ve bu da "Allah yolunda verilmesi gereken belirli mal" anlamında gelmemiş, bunun tersine "temizlik", anlamına kullanılmıştır. Bu ayetler şunlardır: "İstedik ki Rabb'leri onun yerine kendilerine ondan daha temiz (zekâten), daha merhametli birini versin." (Kehf: 18/81), "Katımızdan bir rahmet ve temizlik (zekâten de korunan oldu." (Meryem: 19/13) (M.H. Tabatabai). Abdurrezzak Nevfel, Kur’an’da Ölçü ve Ahenk, İnkilap Yayınları, İstanbul, 1988: 126-127.