sumeyye
Wed 22 August 2012, 12:59 pm GMT +0200
2- Zekât Mevzuu Definenin Nitelikleri:
Zekât mevzuu definede, malın zekâta tâbi olmasının genel ve özel şartları aranır:
Genel Şartlar:
Tam Mülkiyet:
Zekâtın farz olmasıyla ilgili bu genel şart, [933] -her malda olduğu gibi- definelerde de geçerlidir.
Nisap: [934]
1) Hanefi Mezhebine, Malik, Ahmed, İshak ve kadim kavlinde eş-Şafiî'ye göre, defineler için nisaba ulaşmak şartı aranmaz.
Ebu Hanife'ye göre, define ve madenlerde, borçlar matrahtan düşülmez. Yine Ebu Hanife'den nakle göre, defineyi bulan kişi hepsine muhtaçsa, % 20 zekâtı, devlete veya fakirlere ödemeyebilir.
2) Cedid kavlinde eş-Şafiî ve birer nakilde Malik, Ahmed ve İshak'a göre, definenin zekâta tâbi olması için, nisabı bulması şarttır.
Havelân-ı Havl: [935]
Definelerin zekâta tâbi olması için havelân-ı havi şartı aranmaz. Bununla birlikte İbnu'l-Arabî, Tirmizî şerhinde eş-Şafif-den şart olduğu görüşünü naklederse de, İbnu'l-Haceri'l-Askalanî onun hem kendi, hem de şafîî hukukçularının kitaplarında böyle bir görüşünün bulunmadığını belirtir.
Özel Şartlar:
Zekâta Tâbi Definelerden Olması ve Mülkiyetteki Toprakta Bulunması: Bu açıdan defineler, başlıca üç kategoride ele alınmaktadır: Kenz-i İslâmî, Kenz-i Cahili, ve Kenz-i Müştebeh.
[933] Bkz. yukarıda 25 1.
[934] Kardavî, FZ, c. I, s. 435; Mavsılî, age, c. I, s. 117; Mergınânî, age, c. I, s. 108.
[935] Kardavî, FZ, c. I, s. 435; Mavsılî, age, c. I, s, 117; Mergınânî, age, c. I, s. 108; Serahsî, age, c. I, s. 216; Şeybanî, Asl, c. II, s. 120, 151.