- Zekât kanunu tasarısı

Adsense kodları

Zekât kanunu tasarısı

Smf Seo Versiyon , -- Seo entegre sistem.

Array
sumeyye
Mon 13 August 2012, 09:10 am GMT +0200
EK
 
ZEKÂT KANUNU TASARISI [366]

BİRİNCİ KISIM
 
ZEKÂT MEVZUU MALLAR VE ZEKÂTA TÂBİ OLMA ŞARTLARI


Madde 1. Zekât Ve İslâmî Dayanışma:

 

1. Zekât, dinin bir rüknüdür, yürürlükte olan bir ibadettir, da­imî bir malî farizadır, İslâmî sosyal dayanışmayı gerçekleştirme­nin en önemli aracıdır.

2. Bu kanun ve ona dayanarak çıkarılacak tüzükler, zekât hükümlerini belirtir. Devlet, bu hükümlerin yürürlük kazanmasını sağlar.

 
Madde 2. Zekât Mükellefi:

 

1. Bu kanuna göre zekât konusu olan nisab miktarı herhangi bir mala malik olan ve Mısırlı veya Mısır'da oturan müslümanlar, zekât mükellefidir.

2. Mal, maliki -çocuk ve deli gibi- reşid olmasa bile, zekât mevzuudur. Reşid olmayanların malındaki zekât borcu, velisi tara­fından ödenir.

3. Malın maliki şirket veya başka bir tüzel kişi olursa, bu mal, bu kanunda gösterilen hükümlere göre zekât mevzuu olur ve şirket, gerçek kişi gibi kabul edilir. Tüzel kişinin zekât borcu, her durumda çifte zekâta meydan verilmemek şartıyla, müdürü veya herhangi bir sorumlusu tarafından ödenir.

 
Madde 3. Zekât Mevzuu Mallar:

 

Zekât, bu kanunda açıklanan şartlarla, aşağıdaki mallar ödenir:

a) Altın, gümüş ve bütün nakitler ile nakdin yerini tutan veya nakitle değerlendirilen kıymetli evrak ve alacaklar,

b) Ticaret malları,

c) Hayvanı servet,

d) Madenler ve yerden çıkarılan diğer mallar,

e) Aşağıdaki gelirler:

1- Zira ürünler ve meyvalara,

2- (Satım dışındaki) diğer ticaret işleri,

3- Sanayi ürünleri ve hayvanı ürünler,

4- Gelir getirmek için hazırlanan gayrimenkuller ve diğer mallar,

5- Ücretler ve serbest meslek kazançları.

 
Madde 4. Zekât Mevzuu Malın Nitelikleri:

 

Zekât mevzuu olması için malda aşağıdaki şartlar aranır:

a) Malikinin malı olması,

b) Bizzat namı (üretken) olması veya sahibinin fiiliyle nemalanabilir olması,

c) Malikinin ve geçimini sağladıklarının aslî ihtiyaçların­dan fazla olması ve şahsî kullanımına ait bulunmaması,

d) Nisabı bulması; bu, altıncı maddede açıklanan şekilde olur,

e) Havelân-ı havli (takvim yılını) doldurması; bu şartın arandığı mallar, bu kanunun üçüncü madesinin d ve e fıkralarında açıklananlar dışında kalan mallardır.

f) Malikin zimmetinde malı kaplayan veya nisabı eksilten borç bulunmaması,

g) Malin Mısır'da bulunması; mal, Mısır dışında bulunursa, ancak Mısırlı veya Mısır'da oturan yabancı ülke  vatandaşı bir müslümanın malı olursa ve zekâtı  ödenmemişse, zekât mevzuu olur.

 
Madde 5. Şahsî Ve Ailevî Masrafların İstisna Oluşu:

 

1. Malın zekât mevzuu olması için, mükellef ve ailesi için, bir yıl boyunca gerekli olan -yiyecek, içecek, giyecek, mesken, ilaç, binit, meslek ve sanat âletleri ve mensupları için ilmî kitaplar gibi-zarurî ihtiyaçlardan fazla olması şarttır.

2. Zekât mevzuu malların her grubu için belirtilen zarurî ihti­yaçlara karşılık olarak ayrılacak şahsî ve ailevî masrafların mik­tarını tüzük belirler.

 
Madde 6. Nisab Ve Havelân-ı Havl:

 

1. Malın zekât mevzuu olması için, nisaba ulaşması veya onu geçmesi şarttır. Bu şart, bütün yıl için geçerli olur.

2. Yıl (takvim yılı), her hicrî yılın Recep ayı sonunda biten oniki kamerî aydır.

3. Maldan elde edilen yavru, kâr veya iradın takvim yılı, aslınınkiyle aynıdır.

4. Mal, yıl içinde nisab miktarının altına düşerse, takvim yılı şartı geçerliliğini kaybeder. Bundan sonra nisabı bulursa, tak­vim yılı da nisabı bulduğu tarihten itibaren yeniden başlar.

5. Üçüncü maddenin d ve e fıkralarında belirtilen mallarda takvim yılı şartı aranmaz.

 
Madde 7. Nisabın Miktarı:  

 

1. Altının nisabı, 85 gr. saf altındır.

2. Nakitlerde ve nakit yerine geçen veya nakitle değerlendiri­len kıymetli evrakta, nakdi mevduatta ve alacaklarda da nisab, al­tın nisabıdır.

3. Nisab, devede beş, sığırda otuz, davarda ise kırktır.

4. Nisab, ölçülen ziraî ürünlerde ve meyvalarda elli kiledir (beş vesk), tartılan ürünlerde ise beş kantar veya altın nisabıdır. Bu, tüzüğün belirteceği ayrıntıya göre düzenlenir.

5. Gayrimenkul, sermaye iradı, sanayi ürünleri, hayvanı ürünler, ücret ve kazançlar ile üçüncü maddenin e fıkrasında belir­tilen ticari işlerden elde edilen gelirlerde nisap, altın nisabıdır.

6. Bunlar dışındaki mallarda da, altın nisabı esastır.

 
Madde 8. Altın, Gümüş Ve Nakitler:

 

1. Altın ve gümüş, altın ve gümüş nakitler, nakit yerine kul­lanılan veya nakitle değerlendirilen millî veya yabancı kıymetli evrak, senet, malî değeri bulunan belgeler, çekler ve diğer evrak, bankalarda ve tasarruf sandıklarında,  şirketlerde veya kişilerde bulunan nakdî mevduat veya diğer saklı paralar zekât mevzuudur.

2. Bütün bunlarda nisab, altın nisabıdır.

3. Zekâtın oranı, zekât mevzuu malın % 2.5'udur (kırkta biri).

 
Madde 9. Alacaklar:

 

Tahsili umulan -ister senetle, isterse başka bir yolla-  sabit alacaklar zekât mevzuudur.

 
Madde 10. Zînet Eşyası:

 

1. Malikinin durumuyla uygunluk gösterip mutad sınırı aş­madığı takdirde, zînet amaçlı eşya ve diğer mallar, zekât mevzuu değildir.

2. Zînet eşyası hazine, iddihar, ticaret veya zekâttan kaçırmak için edinilir veya yukarıda belirtilen değeri aşar yahut kullanımı ve edinimi haram eşya olursa, ister altın ve gümüş olsun, isterse platin, elmas, inci veya başkası olsun, zekât mevzuudur. Hepsinde nisab, altın nisabına göre belirlenir. Zekâtın oranı, malın % 2.5'udur.

 
Madde 11. Ticaret Malları:

 

1. Zekât, ticarî malların sermayeleri için ödenir. Bu hesap, ti­carî kâr ve eşyanın değerlendirilmesiyle olur.  Tacirin sahip ol­duğu nakit ile ticarete ayrılan varlık ve tahsili umulan alacaklar da bunlara eklenir. Ticarî borçlar ile zarurî ihtiyaçlar (şahsî ve ailevî masraflar) matrahtan düşülür.  Kalan,  altın nisabını bulur veya geçerse ve havelân-ı havl şartını da taşırsa, zekâtı ödenir.

2. Ticaret mallarında zekâtın oranı,  zekât mevzuu malın % 2.5'udur.

3. Menkul eşya alım-satımı yapan şirketler de, tacir kişiler gibi kabul edilir. Sermaye, zekât mevzu olur. Bundan sonra, ortak­ların hisse ve payları zekât tahsil edilmez.

 
Madde 12. Hayvani Servet:

 

1. Deve, sığır (manda dahil) ve davar (keçi dahil) zekât mev­zuudur. Nisabı bulduğu ve havelân-ı havl şartını taşıdığı takdirde, ister saime olsun, ister evde bakılsın, ister çalıştırılsın, isterse ça­lıştırılmasın zekât ödenir.

2. Bunun dışındaki -at vb. diğer- hayvanlar, nema, gelir veya ticaret için elde bulundurulursa, zekât mevzuu olur. Zekâtın oranı, değerinin % 2.5'udur.

 
Madde 13. Deve:

 

1. Develerin sayısı beşi bulur ve havelân-ı havl şartını taşırsa, bir şât (koyun veya keçi) ödenir.

2. Deve sayısı onu bulursa, iki şât ödenir. Bu şekilde, her beş devede bir şât ödenir.

3. Deve sayısı yirmibeşi bulursa bir bint mehâd (iki yaşına basmış deve) ödenir.

4. Deve sayısı otuzaltıyı bulursa, bir bint lebûn (üç yaşına basmış deve) ödenir.

5. Deve sayısı kırkaltıyı bulursa, bir hıkka (dört yaşına bas­mış deve) ödenir.

6. Deve sayısı altmışbiri bulursa, bir cezaa (beş yaşına basmış deve) ödenir.

7. Deve sayısı, yetmiş altıyı bulursa, iki bint lebûn ödenir.

8. Deve sayısı doksanbiri bulursa, iki hıkka ödenir.

9. Deve sayısı yüzyirmibiri bulursa,  üç bint lebûn veya iki hıkka ödenir.

10. Deve sayısı yüzotuzu bulursa, her kırkta bir bint lebûn, her ellide bir hıkka ödenir.

11. Ödenecek miktardaki farklılaşma onar onar olur. İki sayı arası için zekât ödenmez.

 
Madde 14. Sığır:

 

1. Sığır sayısı otuzu bulur ve havelân-ı havli doldurursa, bir tebî (bir yaşında sığır) ödenir. Bu miktar, otuz dokuza kadar değiş­mez.

2. Sığır sayısı kırkı bulursa, bir musinne (iki yaşında sığır) ödenir. Bu miktar, elli dokuza kadar aynen kalır.

3. Sığır sayısı altmışı bulursa, iki tebî ödenir.

4. Bundan sonra her otuzda bir tebî, her kırkta bir musinne ödenir. İki sayı arası için zekât ödenmez.

 
Madde 15. Davar:

 

1. Davar sayısı kırkı bulur ve havelân-ı havli doldurursa, bir şat (koyun veya keçi) ödenir.

2. Davar sayısı kırkı aşarsa, yüzyirmiye kadar bir şey öden­mez.

3. Davar sayısı yüzyirmibire ulaşırsa, iki şât ödenir. İkiyüze kadar başka bir şey ödenmez.

4. Davar sayısı ikiyüzbiri bulursa, üç şât ödenir.

5. Davar sayısı dörtyüzü bulursa, dört şât ödenir.

6. Bundan sonrasında her yüzde bir şât ödenir. İki sayı arası için zekât ödenmez.

 
Madde 16. Yerden Çıkarılan Varlıklar:

 

1. Yerden çıkarılan -içlerinde petrolün ve taş işletmeleri ürünlerinin de yer aldığı- madenler ile deniz, göl ve ırmaklardan elde edilen canlı veya cansız varlıklar zekât mevzuudur.

2. Elde edilen varlığın yıllık değerinin altın nisabını bul­ması şarttır. Zekât, varlığın elde edildiği anda ödenir, havelân-ı havl şartı aranmaz.

3. Zekâtın oranı, elde edilen varlığın % 2.5'udur.

 
Madde 17. Ziraî Ürünler Ve Meyvalar:

 

1. Topraktan elde edilen her çeşit ziraî ürün, meyva, sebze, çi­çek vb. zekât mevzuudur. Mahsulün nisabı bulması şarttır,

2. Meyva veya mahsulün değerinden, bu kanunun beşinci maddesinde gösterilen şahsî ve ailevî masraflar istisna edilir, ze­kât kalan mal üzerinden ödenir.

3. Zekâtın oranı, âletle sulanmayan toprakta % 10, âletle sula­nan toprakta ise % 5'tir.

4. Toprağı bizzat işleyen malik, -zekât mükellefidir.  Toprak kiraya verilmişse, malik kira gelirinden ücret ve masrafları düş­tükten sonra safı gelir üzerinden % 5, kirayla işleten ise (toprağın âletle sulanıp sulanmamasına göre) % 5 veya % 10 oranında zekât öder.

5. Toprak müzaraa yoluyla işletilirse, malik ve işletici geliri bölüşür.  Zekât borcu, herbirinin hak ettiği gelir oranında arala­rında paylaştırılır.

 
Madde 18. Sair Ticarî İşler:

 

Bu kanunun onbirinci maddesinde sayılanlar dışında ..kalan taşıma, otel, seyahat, sigorta, banka, komisyon, sözleşme, av ve sair ticarî işleri ypan kuruluş ve şirketlerin yıllık iradı, altın nisabını bulursa, üretim masrafları ile şahsî ve ailevî masraflar düşüldük­ten sonra safî gelirden %10, bu miktar bilinmezse toplam gelir üze­rinden % 5 oranında zekât ödenir.

 
Madde 19. Fabrikalar:

 

Fabrikalarda elde edilen gelir, bir yıl içinde altın nisabını bulursa, üretim masrafları ile şahsî ve ailevî masraflar düşüldük­ten sonra safî gelir üzerinden % 10, safî gelir bilinmezse toplam ge­lir üzerinden % 5 oranında zekât ödenir.

 
Madde 20. Hayvani Ürünler:

 

Yumurta, süt, bal, ipek gibi hayvanı ürünler, bir yılda altın nisabını bulursa, zekât mevzuu olur. Zekâtın oranı, üretim masraf­ları ile şahsî ve ailevî masraflar düşüldükten sonra safı gelir üze­rinden % 10, safi gelir bilinmezse toplam gelir üzerinden % 5'tir.

 
Madde 21. Gayri Menkuller:

 

1. İcar ve gelir getirmek üzere hazırlanmış apartman ve sair yerlerden elde edilen gelir, yıllık olarak altın nisabını bulursa, ze­kât mevzuu olur.

2. Zekâtın oranı, bina malikince (bina masrafları ile şahsî ve ailevî masraflar düşüldükten sonra) safi gelir üzerinden % 10, safi gelir bölünmezse toplam gelir üzerinden % 5'tir.

3. Belirtilen binaların işleticisi kiracı ise, bina maliki iradın % 5'i oranında, kiracı ise geliri için yukarıdaki (2.) fıkrada belir­lenen oranda zekât öder.

 
Madde 22. Ücretler Ve Serbest Meslek Kazançları:

 

1. Ücretler ve serbest meslek kazançları zekât mevzuudur. Ze­kât mevzuu olmaları için, yıllık kazancın altın nisabını bulması ve sahibinin aslî ihtiyaçlarından fazla olması şarttır.

2. Zekâtın oranı, kazanç için yapılan masraflar ile şahsî ve ailevî masraflar düşüldükten sonra, safî kazancın % 2.5'udur.

 
Madde 23. Devlet Ve Kamu Sektörü Malları:

 

1. Devlet malları,  kamu kuruluşlarının ve kamuya hizmet veren derneklerin malları zekât mevzuu değildir.

2. Kamu sektörü şirketleri ve kuruluşlarının sermayeleri ve gelirleri, zekât mevzuudur. Bu konuda, bu kanunun ve ona dayana­rak çıkarılacak tüzüğün hükümleri geçerli olur. Kamu sektörü şir­ket ve kuruluşları, tıpkı özel sektör şirket ve kuruluşları gibi kabul edilir.

 
Madde 24. Zekât Ve Vergiler:

 

1. Hangi türden olursa olsun ve hangi kamu hizmetine harca­nırsa harcansın vergiler, zekât yerine geçmez ve zekâtın ödenme­sinin farz oluşunu önlemez.

2. Herhangi bir mal veya gelir için ödenen zekâtın miktarı, bu mal veya gelir için tahsil edilen vergi yüklerinden veya genel gelir vergisi yükünden düşülür.

3. Yürürlükteki vergi mevzuatı gözden geçirilir. Bunun amacı, zekât gelirinin gereksiz kıldığı bazı vergiler ile harcanma­sını zekât gelirinin üstlendiği diğer bazı vergi gruplarını kaldır­maktır.



[366] Bu zekât kanunu tasarısı, Mısır'h hukukçu Osman Huseyn Abdullah tarafından hazırlanmıştır. Libya Zekât Kanunu ile Sudan Zekât Kanunu tasarılarından esinlenmiştir. Osman Huseyn Abdullah, zekâtla hem teorik, hem de pratik olarak ilgilenmektedir.