sumeyye
Sat 25 August 2012, 03:18 pm GMT +0200
4- Zekât Cezalarında Pişmanlık, Ölüm Ve Mücbir Sebepler:
Kanunlara aykırı düşen fiil ve hareketlerin müeyyidelere bağlanması, prensip itibarıyla, bunların yapılmasını önlemek amacına dayanır; bu bakımdan ceza kanunları, suçların pişmanlık ve ıslah hallerine yer verir. Vergiler alanında da, mutlaka işlenen bir vergi kanununa aykırılığın cezalandırılması amacı yoktur. Konulan vergi cezalan, her şeyden önce, aykırılık fiillerinin işlenmemesinin bir teminatı sayılır. Bunun yanında, vergilerin, zamanında ve tam olarak tahsil edilmesi amacı güdülür. İşte VUK.’muz, şu veya bu sebepten veya etki altında kalarak vergi suçu işlemiş olan bir mükellefin, sonradan vicdanının sesine uyarak pişmanlık duyması halinde bu suçunun vergi dairesinin henüz bilgisi dışında kaldığı sürece, durumu kendiliğinden bildirebilmesi ve böyle bir durumda vergi cezası kesilmemesi imkânını kabul etmiştir.
Öte yandan, cezaların şahsîliği prensibine uyularak, mükellefin ölümü halinde, vergi cezalarının düşeceği kabul edilmiştir (m. 372). Bu hüküm, bütün vergi cezalarını kapsar. Bu anlamda, vergi cezalarının kesinleşmemiş veya kesinleşmiş fakat tahsil edilmemiş olması halinde, mirasçılara intikal etmeyeceği de kabul edilmiştir. Ancak, kamu alacağının ödeme müddeti içinde ödenmemesi halinde alman gecikme zammının ceza mahiyetinde olmadığı için ölüm halinde düşmeyeceği kararlaştırılmıştır.
Nihayet, vergi usul kanunumuz, bu kanunda yazılı mücbir sebeplerden herhangi birininin meydana gelmesi ve bunun tevsik ve ispat edilmesi halinde, vergi cezasının kesilmeyeceğini kabul etmiştir (m. 373). Maddede bahsi geçen mücbir sebepler, aynı kanunun 13. maddesinde başlıca ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk, yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi âfetler, mecburî gaybubetler, sahibinin iradesi dışında defter ve vesikaların elden çıkmış bulunması vb.'dir.
Zekâtta usulsüzlük, zekât mahremiyetinin ihjali ve son olarak zekât cezalarında pişmanlık hakkında hukukçuların herhangi bir açıklamasını tespit edebilmiş değiliz. Ancak bunlar tazir suçları içinde pekâlâ düşünülebilir. Mücbir sebepler konusu üzerinde ise kısmen durulmuştur. Nitekim Hz Ömer, bir kıtlık yılına ait vergi borçlarını gelecek yıla ertele mistir. [560]
[560] Ebu Ubeyd, Emval, s. 383, no:981, s. 585, no: 1897.