sidretül münteha
Fri 20 May 2011, 03:35 pm GMT +0200
b- Zaruret miktarınca kuvvete başvurmak:
Zaruret miktarınca kuvvete başvurmak; Halkın ma'rufu emredip münkeri nehiy yolunda kullanacağı kuvvet zaruret miktarmcadır. Bu miktarı aşmak caiz değildir, İmam Gazâlî', inel ile münkeri değiştirmenin metodlarından biri olarak: "Münkeri değiştirip ortadan kaldırmak için ihtiyaca göre müdâhale yapmak gerekir. 396 diye ifade eder.
"Bir kimse bir yer gasbetse, gâsıbı oradan çıkarmak için elinden tutup da oradan çıkarmağa çalışan kimse çıkarırken ayak ve sakalından tutarak gasbedilen yerden çıkarması caiz olmaz. 397
"Münkeri nehyederken, kullanılacak kuvvetin sınırını aşmak cinayettir. Kmlmaksızm dökülmesi kolay iken, içkiyi dökmek için kırdığı içki kabının bedeli, şer'an kırandan alınır ve tazmin etmesi gerekir. Fakat eğer kırmaktan başka bir çıkar yol bulamazsa kırması caizdir. 398 Aynı şekilde birinin evine bir hırsız girse, ev sahibi bağırdığı takdirde, hırsızın çıkıp eşyasını götüreceğini anladığı halde onu öldürürse kendisine kısas gerekir. Fakat kendisine bağırmakla asla çıkmayacağını anladığı zaman öldürürse hukuken cezalandırılmaz. 399
Gazalî bu hususda Umumi Bir Kaide ortaya koyar ve şöyle der: "Halktan bir kimsenin ancak önleme yetkisi vardır. O da münkeri ortadan kaldırmaktır. Bu yetki aşılınca ister geçmiş bir suça verilen ceza olsun, ister onu takip eden bir suçtan men'etmek olsun, bu yetki Islâmî yönetimde idarecilere geçer, halkın yetkisini aşar. 400
396 İhyâ-u Ulûm-id-Din: 2/290
397 A.g.e.
398 A.g.e.
399 Tekmilet-u Bahr-ir-Raik: 302
400 İhyâ-u Ulûm-id-Dîn: 2/291