sidretül münteha
Wed 2 November 2011, 07:26 pm GMT +0200
10. Yüz Ve Baştaki Yaranın Diyeti
Yesar oğlu Süleyman'dan: Kemiğe kadar işleyen yüzdeki yaralamanın diyeti, baş kemiğine kadar ulaşan yaralama diyeti gibidir. Ancak yara yüzde kusur bırakırsa, o zaman yüzün diyetine başdaki yaranın diyetinin yarısı kadar daha ilave edilir. Böylece diyetin miktarı, yetmişbeş dinar olur.[23]
İmam Malik der ki: Beyne kadar ulaşmıyan yaralama hallerinde diyet onbeş devedir. Eti kemikten alan ve beyne kadar ulaşmayan yara, başta ve yüzde olur.
îmam Malik der ki: Beyne ve karın boşluğuna ulaşan yaralamada kısas gerekmez. Nitekim tbn Şihab da, «beyne kadar ulaşan yaralamada kısas yoktur» demiştir.
îmam Malik der ki: Kemiği kırıp beyne ulaşan yaralama ancak kafada olur.
îmam Malik der ki: Baş ve yüzdeki kemiği meydana çıkarmayan ufak yaralamalarda diyet yoktur. Diyet kemiğe kadar işleyen ve daha büyük yaralamalarda vardır. Çünkü peygamber efendimiz (s.a.v.) Amr b. Hazm'a diyetlerle ilgili yazdığı fermanda en son olarak kemiğe kadar işleyen yaralamayı zikretmiş ve diyetini beş deve takdir etmiştir. Ne eski ve ne de yeni hiçbir halife kemiğe kadar işlemeyen küçük yaralar için diyete hükmetmemişlerdir.
Said b. Müseyyeb: «İnsanın herhangi bir uzvunda açılan yara için o uzvun diyetinin üçte biri gerekir» dedi.
îmam Malik der ki; İbn Şihab böyle ufak yaralamalarda diyet gerekmeyeceği görüşünde idi. Bana göre de, bu gibi hallerde üzerinde ittifak edilmiş belirli bir diyet yoktur. Fakat hakimin diyet
takdir edebileceği görüşündeyim.
imam Malik der ki: Bize göre, beyne kadar ulaşan yaralama, yüz ve baş kemiklerinin yaralanması, yaranın eti sıyırarak kemiğin meydana çıkması başta ve yüzde olunca belirtilen diyet vardır. Vücudun diğer yerlerindeki yaralamalarda hüküm, hakimin takdirine bırakılır.[24]
imam Malik der ki: Alt çene kemiği ile burun kemiği başdan değildir. Müstakil iki ayrı kemikdirler.[25] Bunların yaralanmasında diyet olmadığı görüşündeyim. Baş kemiği bunların dışında müstakildir.
Ebu Abdurrahman oğlu Rabia'dan «Abdulah b. Zübeyr baş kemiğinin yaralanmasında kısas yaptı.
[23] Bütün mezhep ve lügatçıîann ittifakıyla yüz ve baştaki yaralamalar on kısma ayrılmıştır:
a) Kan çıkmaksızın derinin sıyrılması,
b) Deri üzerinde kanın damla halinde toplanıp akmadığı yara.
c) Kan akacak kadar —azıcık— yara,
d) Deri ile beraber birazcık da etin kesilmiş olduğu yara,
e) Deri ile beraber epeyce etin kesilmiş olduğu yara.
f) El ile kemik arasındaki zara kadar ulaşan yara,
g) Kemiği meydana çıkaran yara,
h) Kemiği kıran yara.
ı) Kemiği kırdıktan sonra yerini değiştiren yara.
i) Beyne ulaşan yara.
[24] Diğer mezheplerde de hüküm aynıdır.
[25] Diğer üç mezhebe göre, bunlar baştan sayılır ve diyet gerekir.