Sevdacık
Sat 4 September 2010, 12:40 pm GMT +0200
Yaptığımız dualarla yaşantımız birbirini desteklemeli
Kul olarak iki özelliğimiz var: Biri sonsuz musibetlere karşı acziyetimiz, diğeri sonsuz ihtiyaçlarımıza karşılık fakirliğimiz. Rabbimiz’e iltica ederek ihtiyaçlarımızı gidermesini istiyoruz; ancak bu sebeplere riayet etmemizi, engellememeli.
Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) yaptığı her duada duayı hangi gaye ile okumak gerektiğini bildirmemiştir. Bundan dolayı bütün dualardaki ortak hakikati kavramak çok önemlidir. Küllî bir nazarla bakıldığında dualarda esas olan hususun teveccüh olduğu anlaşılacaktır. Yani Rabbimize yaptığımız dua ve niyazların ortak teması, O’na teveccüh etmek, O’na açılan kapının tokmağına dokunmaktır.
Rabbimize yaptığımız dua ve niyazların bütünü için geçerli olan diğer bir hususiyet ise bu duaların bizim kuvve-i mâneviyemizi takviye etmeleridir. Hâkim-i Mutlak olan Allah, bizimle beraber olduktan, mümin de bunun bilincinde olarak hareket ettikten sonra hiçbir kimsenin veya hâdisenin dua dua yalvaran bir mümine zararının dokunması mümkün değildir. Duaların mümine kazandırdığı sırlardan biri de Allah’a karşı yaptığı niyazların onun için çok yüksek bir moral kaynağı olduğudur.
Meselenin diğer bir yanı da şudur: Allah’a sığınılacak hususlardan korunmak istenilmesi ve bunun hedef alınması, bu hususların hârici şartlarına riayet edilmesini de nazara verir. Meseleyi bir misalle açalım:
Efendimiz’in yaptığı dualardan biri şudur: “Allâhümme innî eûzü bike mine’l-hemmi ve’l-hazeni ve eûzü bike mine’l-aczi ve’l-keseli ve eûzü bike mine’l-cübni ve’l-buhli ve eûzü bike min galabeti’d-deyni ve kahri’r-ricâli - Allahım! Üzüntüden, tasadan, acizlikten, tembellikten, korkaklıktan, cimrilikten, borca yenik düşmekten, başkalarının ayağı altında iki büklüm kalıp ezilmekten, insanların galebe ve sataşmasından Sana sığınırım”. (Buhari, Daavat, 36-38)
Efendimiz’in yaptığı bu duada Allah’a sığındığı hususlardan biri “hazen”dir. Hazen, tasa, keder ve işin sarpa sarması gibi manalara gelir. İnsanın içindeki tasa ve keder, bazen hem işlerin sarpa sarmasına hem de düşüncenin mesnetsizliğinden ve çaresizlikten kendini gama salıvermeye sebep olur. Biz dua ederken Allah’a sığınmış oluyoruz. Zira gerçek melce’ ve mence (sığınılacak yer) Allah Teâlâ’dır. Sadece O’na sığınılır ve her şey O’ndan beklenir. Bu husus, teveccühte kulun Rabbisine karşı edebi ve saygısıdır.
--------------------------------------------------------------------------------
DUA RABBİMİZLE KONUŞURUZ
İşte mümin Allah’a yalvarmakla, tazarru ve niyazda bulunmakla aslında O’nunla gizlice konuşmuş olmaktadır. Bu da bütün kendi güç ve kuvvetinden geri durma manasına gelir. Müminin yaptığı dua ile adeta “Sadece ve sadece Senin güç ve kuvvetine sığındım Allah’ım!” demektedir. “Allah’ım! Bütün şer güçlerin şerrinden, hile ve tuzaklarından Sana sığınıyorum” demenin yanı başında, “Nefsimin şerrinden de Sana sığınıyorum.” demiş olmaktadır. Böyle bir duada bulunma bu manaları ihtiva ettiği gibi bir de “Allah’ım! Eğer Sen muhafaza buyurmazsan hiç kimse beni koruyamaz.” manasını da içerir. Bu da doğrudan doğruya O’ndan O’nu istemek demektir.
Mevzu ile alakalı mülahazalarımıza, ele aldığımız dua üzerinden devam edersek, tasa ve kederden sıyrılma meselesinin bir mümin için hedef olmasının vurgulandığını belirtmek de yerinde olur. Yani bu dua, insanın tasa ve kederlerinin ruhunu sarmasına sebep olan ihmal, söz ve davranışlardan uzak durmayı da nazara vermektedir. Bu açıdan böyle bir duayı yapan müminin aynı zamanda tasa ve kederlerden sıyrılma gayreti ve cehdi içinde olması gerekmektedir.
Binaenaleyh madem dua ile istediğimiz hususu hedef alıyoruz ve bu husus bizim için bir gâye-i hayâl oluyor ve arzu ve isteklerimize ulaşmak istiyoruz. Öyle ise bu isteklerimizin aksini netice verecek sebeplere karşı tavrımızın olması, aynı zamanda arzu ettiğimiz hususa ulaşmak için gerekli olan sebeplere riayet etmemiz gerekir. Hususiyle de sebepler dairesinde bulunduğumuz sürece -ki bu durum insanın ömrü bitene kadar devam eder- sebeplere riayet bizim için bir sorumluluktur
Kul olarak iki özelliğimiz var: Biri sonsuz musibetlere karşı acziyetimiz, diğeri sonsuz ihtiyaçlarımıza karşılık fakirliğimiz. Rabbimiz’e iltica ederek ihtiyaçlarımızı gidermesini istiyoruz; ancak bu sebeplere riayet etmemizi, engellememeli.
Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) yaptığı her duada duayı hangi gaye ile okumak gerektiğini bildirmemiştir. Bundan dolayı bütün dualardaki ortak hakikati kavramak çok önemlidir. Küllî bir nazarla bakıldığında dualarda esas olan hususun teveccüh olduğu anlaşılacaktır. Yani Rabbimize yaptığımız dua ve niyazların ortak teması, O’na teveccüh etmek, O’na açılan kapının tokmağına dokunmaktır.
Rabbimize yaptığımız dua ve niyazların bütünü için geçerli olan diğer bir hususiyet ise bu duaların bizim kuvve-i mâneviyemizi takviye etmeleridir. Hâkim-i Mutlak olan Allah, bizimle beraber olduktan, mümin de bunun bilincinde olarak hareket ettikten sonra hiçbir kimsenin veya hâdisenin dua dua yalvaran bir mümine zararının dokunması mümkün değildir. Duaların mümine kazandırdığı sırlardan biri de Allah’a karşı yaptığı niyazların onun için çok yüksek bir moral kaynağı olduğudur.
Meselenin diğer bir yanı da şudur: Allah’a sığınılacak hususlardan korunmak istenilmesi ve bunun hedef alınması, bu hususların hârici şartlarına riayet edilmesini de nazara verir. Meseleyi bir misalle açalım:
Efendimiz’in yaptığı dualardan biri şudur: “Allâhümme innî eûzü bike mine’l-hemmi ve’l-hazeni ve eûzü bike mine’l-aczi ve’l-keseli ve eûzü bike mine’l-cübni ve’l-buhli ve eûzü bike min galabeti’d-deyni ve kahri’r-ricâli - Allahım! Üzüntüden, tasadan, acizlikten, tembellikten, korkaklıktan, cimrilikten, borca yenik düşmekten, başkalarının ayağı altında iki büklüm kalıp ezilmekten, insanların galebe ve sataşmasından Sana sığınırım”. (Buhari, Daavat, 36-38)
Efendimiz’in yaptığı bu duada Allah’a sığındığı hususlardan biri “hazen”dir. Hazen, tasa, keder ve işin sarpa sarması gibi manalara gelir. İnsanın içindeki tasa ve keder, bazen hem işlerin sarpa sarmasına hem de düşüncenin mesnetsizliğinden ve çaresizlikten kendini gama salıvermeye sebep olur. Biz dua ederken Allah’a sığınmış oluyoruz. Zira gerçek melce’ ve mence (sığınılacak yer) Allah Teâlâ’dır. Sadece O’na sığınılır ve her şey O’ndan beklenir. Bu husus, teveccühte kulun Rabbisine karşı edebi ve saygısıdır.
--------------------------------------------------------------------------------
DUA RABBİMİZLE KONUŞURUZ
İşte mümin Allah’a yalvarmakla, tazarru ve niyazda bulunmakla aslında O’nunla gizlice konuşmuş olmaktadır. Bu da bütün kendi güç ve kuvvetinden geri durma manasına gelir. Müminin yaptığı dua ile adeta “Sadece ve sadece Senin güç ve kuvvetine sığındım Allah’ım!” demektedir. “Allah’ım! Bütün şer güçlerin şerrinden, hile ve tuzaklarından Sana sığınıyorum” demenin yanı başında, “Nefsimin şerrinden de Sana sığınıyorum.” demiş olmaktadır. Böyle bir duada bulunma bu manaları ihtiva ettiği gibi bir de “Allah’ım! Eğer Sen muhafaza buyurmazsan hiç kimse beni koruyamaz.” manasını da içerir. Bu da doğrudan doğruya O’ndan O’nu istemek demektir.
Mevzu ile alakalı mülahazalarımıza, ele aldığımız dua üzerinden devam edersek, tasa ve kederden sıyrılma meselesinin bir mümin için hedef olmasının vurgulandığını belirtmek de yerinde olur. Yani bu dua, insanın tasa ve kederlerinin ruhunu sarmasına sebep olan ihmal, söz ve davranışlardan uzak durmayı da nazara vermektedir. Bu açıdan böyle bir duayı yapan müminin aynı zamanda tasa ve kederlerden sıyrılma gayreti ve cehdi içinde olması gerekmektedir.
Binaenaleyh madem dua ile istediğimiz hususu hedef alıyoruz ve bu husus bizim için bir gâye-i hayâl oluyor ve arzu ve isteklerimize ulaşmak istiyoruz. Öyle ise bu isteklerimizin aksini netice verecek sebeplere karşı tavrımızın olması, aynı zamanda arzu ettiğimiz hususa ulaşmak için gerekli olan sebeplere riayet etmemiz gerekir. Hususiyle de sebepler dairesinde bulunduğumuz sürece -ki bu durum insanın ömrü bitene kadar devam eder- sebeplere riayet bizim için bir sorumluluktur