Hadice
Thu 7 October 2010, 10:15 am GMT +0200
Veli, Kayıtsız Şartsız Nikâh Akdini Yapabilir mi?
Mutlaka gerçekleşmesi gereken bir husus vardır ki o da, kadının, evliliğine dair görüş bildirmeye ehil ve muvafakat ettiğini konuşarak ya da buna delalet eden bir tavırda bulunduğu takdirde nikâh akdini üstlenen kişinin de görüş belirterek buna muvafakat etmesidir.
Bu meselede kararlaştırılmış prensip şöyledir: Ne baba, ne bir başkası, bekâr kız olsun ya da dul olsun kadının rızasını almadan onu birine nikâhlayamaz.
Buhârî, nikâh babında bu konuyla ilgili olarak derlediği sahih hadislerden bu prensibi çıkararak onu derlediği hadislere başlık yapmıştır.
Buhârî dışında pek çok muhaddisin derlediği sahih hadislerden de bu sonuç anlaşılmaktadır.
Buhârî, Müslim, Sünen sahipleri, Ahmed, Said b. Mansûr, Dârekutnî, Ebû Hüreyre'den şunu naklederler: Peygamber (s.a.v.):
"Dul kadın, emir vermedikçe nikâhı kıyılamaz. Bekâr kızdan da izin istenmedikçe nikâhı kıyılamaz." Dediler ki: Ya Rasûlallah, izin vermesi nasıldır? "Susmasıdır" buyurdu. [291]
Bu hadis, dul kadının emri, yani açıkça söylemesi sözkonusu olmadıkça nikâh akdinin geçerli olmayacağını sarih bir şekilde ortaya koymaktadır. Çünkü dul kadın, isteğini açıkça ifade edebilir.
Aynı şekilde bekâr kızın nikâh akdi de, izni olmadıkça geçerli olmaz. Bekâr kızın izni, ya açıkça isteğini ifade etmesi ya da istediğine delalet eden bir yolla olur.
Dul kadın isteğini açıkça ifade edebilir, durumu buna müsaittir. Oysa bekâr kız, isteğini açıkça söyleyerek ifade edemeyebilir. Bu nedenle dulun emri, bekârın izni denilmiştir.
"Dulun enirinin isteğini açıkça ifade etmesinin istenmesi" bu konudaki hakkını pekiştirmek için söylenmiştir.
Değilse, izin de aynı anlamdadır, izin hakkında terettüp eden de, emir hakkında terettüp eden gibidir. Çünkü buluğ çağına ermiş ve muhakeme yapabilen bekâr kızın da rızası olmadıkça nikâh geçerli olmaz. Yakında bu konuyu tafsilatlı olarak ele alacağız.
Nitekim bekâr kızın emrinin istenmesi de Buhârî, Müslim, Nesaî ve Ibnu Hibbân'ın Hz. Aişe'den naklettikleri bir hadiste ifade edilmektedir. Buna göre Hz. Aişe şöyle demektedir: Ya Rasûlallah, nikâhları konusunda kadınların emir vermelerini mi istiyorsun? dedim. "Evet" dedi. Ama bekâr kıza emir vermesi istendiğinde utanıp susabilir? dedim. "Susması, izin vermesi anlamına gelir" dedi.[292]
Bekâr Kızın Emir Vermesinin İstenmesi Ve İzin Vermesine Dair:
Hatta Malik, Said b. Mansûr, Müslim, Ebû Davud, Nesaî, Tirmizî, Ibnu Mâce, Dârimî ve Dârekutnî'nin Ibnu Abbas'tan yaptıkları nakillerde kadının emir vermesi ile izin vermesi aynı değerde tutulmuştur. Bu konudaki rivayet vecihleri şöyledir: [293]
Mutlaka gerçekleşmesi gereken bir husus vardır ki o da, kadının, evliliğine dair görüş bildirmeye ehil ve muvafakat ettiğini konuşarak ya da buna delalet eden bir tavırda bulunduğu takdirde nikâh akdini üstlenen kişinin de görüş belirterek buna muvafakat etmesidir.
Bu meselede kararlaştırılmış prensip şöyledir: Ne baba, ne bir başkası, bekâr kız olsun ya da dul olsun kadının rızasını almadan onu birine nikâhlayamaz.
Buhârî, nikâh babında bu konuyla ilgili olarak derlediği sahih hadislerden bu prensibi çıkararak onu derlediği hadislere başlık yapmıştır.
Buhârî dışında pek çok muhaddisin derlediği sahih hadislerden de bu sonuç anlaşılmaktadır.
Buhârî, Müslim, Sünen sahipleri, Ahmed, Said b. Mansûr, Dârekutnî, Ebû Hüreyre'den şunu naklederler: Peygamber (s.a.v.):
"Dul kadın, emir vermedikçe nikâhı kıyılamaz. Bekâr kızdan da izin istenmedikçe nikâhı kıyılamaz." Dediler ki: Ya Rasûlallah, izin vermesi nasıldır? "Susmasıdır" buyurdu. [291]
Bu hadis, dul kadının emri, yani açıkça söylemesi sözkonusu olmadıkça nikâh akdinin geçerli olmayacağını sarih bir şekilde ortaya koymaktadır. Çünkü dul kadın, isteğini açıkça ifade edebilir.
Aynı şekilde bekâr kızın nikâh akdi de, izni olmadıkça geçerli olmaz. Bekâr kızın izni, ya açıkça isteğini ifade etmesi ya da istediğine delalet eden bir yolla olur.
Dul kadın isteğini açıkça ifade edebilir, durumu buna müsaittir. Oysa bekâr kız, isteğini açıkça söyleyerek ifade edemeyebilir. Bu nedenle dulun emri, bekârın izni denilmiştir.
"Dulun enirinin isteğini açıkça ifade etmesinin istenmesi" bu konudaki hakkını pekiştirmek için söylenmiştir.
Değilse, izin de aynı anlamdadır, izin hakkında terettüp eden de, emir hakkında terettüp eden gibidir. Çünkü buluğ çağına ermiş ve muhakeme yapabilen bekâr kızın da rızası olmadıkça nikâh geçerli olmaz. Yakında bu konuyu tafsilatlı olarak ele alacağız.
Nitekim bekâr kızın emrinin istenmesi de Buhârî, Müslim, Nesaî ve Ibnu Hibbân'ın Hz. Aişe'den naklettikleri bir hadiste ifade edilmektedir. Buna göre Hz. Aişe şöyle demektedir: Ya Rasûlallah, nikâhları konusunda kadınların emir vermelerini mi istiyorsun? dedim. "Evet" dedi. Ama bekâr kıza emir vermesi istendiğinde utanıp susabilir? dedim. "Susması, izin vermesi anlamına gelir" dedi.[292]
Bekâr Kızın Emir Vermesinin İstenmesi Ve İzin Vermesine Dair:
Hatta Malik, Said b. Mansûr, Müslim, Ebû Davud, Nesaî, Tirmizî, Ibnu Mâce, Dârimî ve Dârekutnî'nin Ibnu Abbas'tan yaptıkları nakillerde kadının emir vermesi ile izin vermesi aynı değerde tutulmuştur. Bu konudaki rivayet vecihleri şöyledir: [293]