sumeyye
Thu 6 September 2012, 04:04 pm GMT +0200
18. BÖLÜM VACİP NAMAZLAR
82. Vitir Namazı:
1- Tanımı ve Hükmü: [348]
Yatsı namazından sonra tek başına, üç rekâtli olarak özel şekilde kılınan, üçüncü rekâtinde kunût bulunan ve hem vaktinde, hem de kazaya kalınca kılınması vacip olan namaza Vitir Namazı adı verilir:
(a) Ebu Hanife’den farz, vacip ve sünneti müekkede olduğu nakledilirse de sahih olan vacip olduğudur. Hanefî Mezhebinin benimsediği görüş de, vitir namazının vacip olmasıdır.
(b) Ebu Yusuf, eş-Şeybanî ve ÜM’e göre, vitir namazı, sünneti müekkededir.
2- Vitir Mükellefleri: [349]
Beş vakit namaz kılmakla mükellef olan herkes, vitir namazını kılar.
3- Kılınması:
Vakti: [350]
(a) Ebu Hanife’ye göre, yatsı namazının vakti, vitir namazının da vaktidir.
(b) Ebu Yusuf, eş-Şeybanî ve eş-Şafiî’ye göre, yatsı namazı kılındıktan sonraki yatsı vaktidir.
(c) Malikî Mezhebine göre, vitir namazının ihtiyarî vakti, yatsı namazı kılındıktan sonraki yatsı vaktidir. Şafiî Mezhebinin aksine, cem’u’t-takdîm şeklinde kılınan yatsı namazında hüküm böyledir. Zarurî vakitse, fecrin doğmasından sabah namazının kılınmasına kadardır. Sabah namazını kılarken vitir kılmadığını hatırlayan imam veya münferidin, bu namazı kesip vitri kılması menduptur. Muktedî ise, ister keser, isterse sabah namazını tamamlar; keserse vitri kıldıktan sonra sabah namazınımn sünneti de yeniden kılınır. Vaktinde kılınmayan vitir namazı kaza edilmez.
Vitir namazının, gecenin en son namazı olarak kılınması uygundur.
Bu vakitte kılınmayan vitir namazı kaza edilir mi?
(a) Hanefî Mezhebine göre, vitir namazının kazası da vaciptir.
(b) Şafiî Mezhebine göre, -vakti belli diğer nafilelerde olduğu gibi- vitir namazının da kaza edilmesi sünnettir.
Ebu Yusuf, eş-Şeybanî ve Sevrî’ye göre, fecirden sonra vitir kılınmaz; Malik, eş-Şafıî ve Ahmed b. Hanbel’e göre, sabah namazı kılınmadıkça da vitir kılınabilir; Tavus’a göre sabah namazı kılınsa da vitir kılınabilir; Ebu Sevr ve Evzaî’ye göre, güneş doğsa bile vitir kılınabilir; Said b. Cubeyr’e göre, sonraki gece de kılınabilir.
Miktarı: [351]
(a) Hanefî Mezhebine göre, vitir namazı üç rekâttir.
(b) eş-Şafiî’ye ve Hanbelî Mezheplerine göre, vitir namazı, bir rekâtten onbir rekâte kadarki tek sayılı rakamlarca kılınabilir.
(c) Zührî’ye göre, Ramazan’da üç, diğer zamanlarda bir rekâttir.
(d) Maliki Mezhebine göre, vitir namazı bir rekâttir. Bir rekât daha ilâve edilebilir; iki rekât ilâve edilmesi halinde namaz bozulur.
Kıraat Şekli:
Genel Olarak: [352]
(a) Bütün rekâtlerde kıraat yapmak farzdır.
(b) Birinci rekâtte A’lâ, ikincide Kâfinin, üçüncüde îhlâs ve Muavvizeteyn’i (Felak ve Nâs sûrelerini) okumak sünnettir.
(c) Maveraunnehr Mektebine mensup hanefî hukukçulara göre, bütün namaz kılanların, kıraati içinden yapması uygundur. el-Cessâs’a göre, münferid, kıraat konusunda serbesttir, imam açıktan okur.
[348] Şafii, Umm, c. I, s. 140; Kâsânî, BS, c. I, s. 270; İbn Kudâme, age, c. II, s. 159-161; Ceziri, Fame, c. I, s. 235; Mergınânî, Hidâye, c. I, s. 65.
[349] İbn Rüşd, BM, c. I, s. 158; Kâsânî, BS, c. I, s. 271.
[350] Iün Rüşd, BM, c. I, s. 160-361; Kâsânî, BS, c. I, s. 272; Mergınânî, Hidâye, c. I, s.65; İbn Kudâme, age, c. II, s. 161-164; Cezîrî, Fame, c. I, s. 240.
[351] Şafiî, Umm, c. I, s. 140-141; İbn Rüşd, BM, c. I, s. 158; Kasam, BS, c. I, s. 271; İbn Kudâme, age, c. II, s. 150-151, 157-159; Cezîrî, Fame, c. I, s. 237, 239; Mergınânî, Hidâye, c. I, s. 66.
[352] İbn Rüşd, BM, c. I, s. 160; Kâsânî, BS, c. I, s. 274; Cezîrî, Fame, c. I, s. 239.