sumeyye
Wed 30 March 2011, 01:03 pm GMT +0200
Vakıf Malının Tamiri:
Vakfeden tarafından şart koşulmasa dahi, vakfın maksadının gerçekleşmesi ve vakfın ayakda durması için her şeyden evvel vakfın geliri ile o vakfın tamiri yapılır: Vakfedenin maksadı vakfettiği malın menfaat veya gelirinin kendilerine vakfedilen kimselere devamlı olarak ulaştırılması suretiyle sevaba nail olmaktır. Bu da vakfın varlığının devam etmesiyle mümkündür. Varlığının devamı da tamiriyle mümkündür. Şu halde vakıf olmanın gereği olarak tamir şart olmaktadır.
Zengin bir adama vakfedilen vakıf malının tamirini o zengin kendi parasıyla yapar: Ki, nimet külfet karşılığında olsun. Çünkü o belirli bir kimsedir, ettiği masrafı geri alabilir. Fakirlere vakfedilen bir malın fakirler tarafından tamir edilmesine hüküm verilemez: Vakfın geliri onların kendilerine en yakın mallarıdır. Tamirin bu mal ile yapılması gerekir.
Bir kimse evini çocuğunun barınması için vakfederse, evi orada bannanm tamir etmesi gerekir. Bir kimseye hizmet etmesi vasiyyet edilen kölenin nafakasını hizmet ettiği şahıs vermekle mükellef olduğu gibi, vakıf evde oturan o kimsenin de vakıf evi tamir etmesi gerekir.
Vakfı kullanan tamir etmek istemezse veya fakirse, hâkim onu başkasına kiraya verir ve getirdiği para ile tamirini yaptırır. Sonra da oturma hakkına sahip olan kimseye geri verir ki, her iki hakkı da koruyabilsin. Çünkü evde oturanlar evi tamir etmezlerse, kendilerinin oturma haklan ile vakfedicinin de sevap kazanma hakkı ortadan kalkar. Vakıf evde oturan kimse o evi tamire yanaşmazsa, buna zorlanamaz. Çünkü böyle yapmakla o kendi malını telef etmektedir. Tamire yanaşmamakla kendi" hakkının iptaline razı olmuş sayılmaz. Çünkü bu, onun hakkıyla ters düşme sahasına girer. Sonra vakıf ev ayakda durabilecek kadar tamir edilmelidir. Bunu da içinde oturan yapmalıdır.
Aynı şekilde vakıf bina harap olursa, eski durumuna gelecek şekilde yeniden yapılmalıdır. Çünkü bu haliyle onun geliri kendisine vakfedileceği cihetle sarfolunur. Fazla yapıya ihtiyaç yoktur. Vakıf bir evde oturma hakkına sahip bir kimsenin o evi -kendisinin mülkü olmadığından dolayı- başkasına kiraya verme hakkı yoktur.
Vakfedilen bir binanın yıkılan enkazı ve vakıf bir malın sökülen âletleri yine o vakfın tamirine harcanır: Ebedî olarak kalması için tahtaları, kiremitleri, zifti ve taşları yine o vakıf binasının tamirine sarfedilir. Eğer bunlara ihtiyaç yoksa, ihtiyaç zamanına kadar saklanır: Zamanı gelince tamirine sarfedilir. Zira nasıl olsa günün birinde tamirine ihtiyaç duyulacaktır. Şu halde saklanmalı ki, ihtiyaç duyulduğunda bulamamak söz konusu olmasın.
Bu enkaz ve âletleri aynen tamirde kullanmak mahzurlu ise, satılır ve parası yine tamire harcanır ki, bunlar aslolan binaya harcanmış olsunlar. Bu para vakıfdan faydalananlar arasında pay edilmez: Çünkü vakıf mal Allah (cc) in hakkıdır. Bu enkaz ve parçalar da o malın cüzleridir. Vakıfdan faydalananlara ise, vakfın kendisi değil, ancak geliri veya faydası sarfedilir. [8]
[8] Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd el- Mavsılî, El-İhtiyar Li-Ta'lîlî'l-Muhtar, Ümit Yayınları: 2/413-416.