hafiza aise
Sun 8 July 2012, 02:43 pm GMT +0200
Ustaların yeni hedefleri
Ahmet TERZİOĞLU • 59. Sayı / SİNEMAUstaların yeni hedefleri
SİNEMA dünyasının 90'ların başından beri en ilginç figürlerinden biri olan Lars von Trier, daha son filmi Antichrist'ın (2009) yarattığı tartışmalar bitmeden yeni bir proje için kolları sıvadı. Trier, filmografisinin yeni halkası olacak filmi “dev bir prodüksiyon olmakla dogmavari olmak arasında gidip gelecek” bir proje olarak tanımlıyor. Son filmiyle gerilim türünün hudutlarını farklı mecralara doğru genişleten Trier, bu kez de kitsch tonlarıyla öne çıkan bir başka Hollywood bilim kurgu alt türü olan felaket filmleri kategorisinde değerlendirilebilecek bir film çekeceğine dair açıklamada bulundu. Trier'in yapımcısının yaptığı açıklamaya göre, projenin 7.4 milyon dolara mal olması bekleniyor.
Şimdilik başlığı Melancholia olan projenin konusu ise, dünyaya yaklaşmakta olan Melancholia adlı gezegenin ve dünyanın kaderine odaklanıyor. Daha önce felaket ya da salgın hastalığa dair fikirlerini Epidemic (1987) ile bizlere sunan Trier, bu kez gözünü yeryüzündeki dehşete değil, gökyüzüne çevirmiş görünüyor. Ancak bakılan yer farklı olsa da bakan göz aynı olduğu için sonuç değişmemiş: Trier 2010 yazında çekimlerine başlanacak filmiyle ilgili tek ve net bir şey söylüyor: “Bu kadar mutlu son yeter!”
AŞKIN sinema kavramının kuramcısı ve kara filmlere dair en parlak yorumlardan birinin sahibi Paul Schrader, her zaman senaryo yazmaktaki ustalığıyla anımsanan bir sinemacıdır. Ancak Schrader'in yeni projesi, usta sinemacının sineması adına farklı arayışlar içerisinde olduğunu düşündürüyor.
Schrader Xtreme City'nin senaryosunu Hintli senarist ve yazar Mushtaq Shiekh ile birlikte kaleme alıyor. Schrader filmi “çok dilli bir gerilim” olarak tanımlamış. Scorsese ile muazzam bir ikili oluşturan Schrader'in yönetmenliği de üstlendiği zaman ortaya koyduğu projeler için çok da olumlu yorumlarda bulunmak güç. Ancak yine de Schrader'in Xtreme City'de neler yapacağı merak konusu.
Sundance yeniden
2010 yılının ilk önemli organizasyonu Sundance için geri sayım devam ediyor. 20. Sundance film festivali 21-31 Ocak tarihleri arasında gerçekleştirilecek. Amerikan bağımsız sinemasının en önemli destekçisi ve sözcüsü olan festival, son birkaç yıldır festivalin dokusundaki bazı değişiklikler nedeniyle eleştiriliyor olsa da, bağımsız sinemanın önemli kalelerinden biri olmayı sürdürüyor. Son yirmi yıldır olduğu gibi yine Utah'da gerçekleştirilecek festivale pek çok çarpıcı film yarışmacı olarak katılıyor.
Özellikle katılımcı sayısı fazlalığı nedeniyle oluşan hassasiyetiyle ünlenen festivalin seçici kuruluna bu yıl yine çok iş düşmüş. Festivalin kısa film yarışmasında 70 film yer alırken, bu seçki 6092 film arasından yapılmış. Seçkinin muhteviyatı ise yine her zamanki gibi oldukça ilginç. Festivalin uzun metraj kategorisinde bağımsız ruhun uçlarında dolanan ve şansını Sundance'te deneyen pek çok film var. Senaryo yazarlığını ve yönetmenliğini Tanya Hamilton'un yaptığı Night Catches Us (2010), yarışma filmleri arasında dikkat çeken başlıca filmlerden biri.
Küre Yayınları “Yeni Türk Sineması”na bakıyor
1990’ların ikinci yarısından itibaren ivme kazanan Türkiye sinemasında gişe filmleri yanında sanatsal filmler de öne çıktı. Nuri Bilge Ceylan, Zeki Demirkubuz, Derviş Zaim, Reha Erdem gibi isimlerin filmleri sadece ülkemizde değil yurtdışında da dikkat çekti. “Yeni Türk Sineması” olarak adlandırılan bu dönemde yönetmenlerin çoğul okumalara açık çokkatmanlı filmleri sinemaseverler kadar sinema üzerine düşünen yazarları da heyecanlandırdı.
Küre Yayınları, “Yönetmen Sineması” başlığı altında “Yeni Türk Sineması”nın öne çıkan üç ismini kitaplaştırdı. Editörlüğünü İhsan Kabil’in yaptığı kitapları Ayşe Pay hazırladı. Nuri Bilge Ceylan, Zeki Demirkubuz ve Derviş Zaim sinemasını ele alan kitaplar yönetmenlerin bugüne kadar çektikleri filmler üzerine yazılmış yazılardan oluşuyor. Daha önce birçok dergide sinema üzerine yazılar yazan genç yazarların makalelerinin yer aldığı kitaplarda yayın yönetmenimiz Fuat Er ile yazarımız Celil Civan’ın da yazıları var. Kitaplar, yönetmenleri ve yapıtlarını yakından tanımak için iyi bir fırsat sunuyor. Yönetmenlerin filmlerini farklı açılardan ele alan yazılar filmlerin çokkatmanlı yapısını ortaya çıkarırken Zeki Demirkubuz ve Derviş Zaim kitaplarında yer alan röportajlar sözkonusu yönetmenlerin sinemaya yönelik bakış açılarını anlamak için önemli bilgiler içeriyor. İlginç kapak tasarımıyla da dikkat çeken kitaplar “Yeni Türk Sineması”na ilgi duyanları tatmin edecek nitelikte.
Reha Erdem Sineması: Aşk ve İsyan
Son yıllarda önce çıkan sinemacılar arasında nedense adının altı ısrarla bir türlü çizilmeyen Reha Erdem ve filmleri hakkında kaleme alınan yazıların yer aldığı kitap, 15. Gezici Festival için Çitlembik Yayınları tarafından hazırlandı. Editörlüğünü Fırat Yücel'in yaptığı kitapta, Engin Ertan, Burak Acar, Senem Aytaç ve Ayla Kanbur gibi sinema yazarlarının Reha Erdem sinemasının farklı boyutlarını ele alan inceleme yazılarının yanı sıra, Reha Erdem ile yapılan kapsamlı bir söyleşi ve yönetmenin Altyazı için kaleme aldığı ve kitaba da adını veren “Aşk ve İsyan” adlı sinema üzerine denemesi de kitapta yer alıyor.
Sinemamızın çekinmeden farklı üsluplara ve içeriğe yönelme konusunda korkusuz tek ismi olan Reha Erdem hakkındaki bu kitap, ülkemizde kendi sinemacılarımıza yönelik yeterli nitelikte ve nicelikte yayın yapılmadığı göz önünde bulundurulacak olursa, sinemaseverlerin kütüphanesinde yer alması gereken bir derleme olarak göze çarpıyor.
Derleyen: Fırat Yücel
Reha Erdem Sineması: Aşk ve İsyan
Çitlembik, 2009, 191 s.