müzzemmil
Tue 13 September 2011, 12:02 pm GMT +0200
Ümid ve Korku
Rağbet ve rehbet (ümid ve korku) kelimeleri Kur'an’ı Ke-rim’de yalnız bir ayette bir arada gelmiştir:
"Gerçekten onlar hayır işlere koşarlar, umarak (rağben) ve korkarak (reheben) bize dua ederlerdi." [1232]
Daha sonra bu kelimenin her biri çeşitli ayetlerde dağınık olarak, ancak birbirlerine eşit olarak gelmişlerdir. Meselâ râğîbûn lafzı şu ayette olduğu gibi 2 yerde kullanılmıştır:
"Umulur kî (râğibûn) Rabbimiz, bize, onun yerine daha hayırlısını verir. Muhakkak buz, Rabbimizden hayır isteyenleriz." [1233]
Kelimenin diğer kullanılış şekilleri de ayetlerde şöyle geçmektedir:
"Kendilerine farz kılınan mirası vermediğiniz ve nikahlamalarını da beğenip (terğabûne) istemediğiniz yetim kızlar hakkında yüzünûze karşı okunan kitabta ayetter var" [1234]"Kendini bitmeyenden başka, kim İbrahim'in dininden yüz çevirir? (yerğebu)." [1235]"Rasulullah'ın emrine aykırı hareket etmek uygun olmadığı gibi, kendisinin bizzat katlandığı zahmetlere onların da katlanmaya rağbet (yerğabû) etmemeleri yaraşmaz." [1236]"O halde (işlerinden) boşaldığın zaman uğraş, yorul, ve Rabbine rağbet et (erğeb)." [1237]".... Ey İbrahim, sen benim tanrılarımdan yüz mü çeviriyorsun (erâğibun)?'." [1238]
Rehbet'ten türeyen ferhebûn kelimesi şu ayeti kerimede olduğu gibi 2 yerde kullanılmıştır:
"Allah '(ki tanrı tutmayın. O, ancak tek Tanrı'dır. Yalnız benden korkun (ferhebûn).' dedi." [1239]
Birer defa da şu ayetlerde geçmektedir:
"Onlardaki yazıda, Rab'lerinden korkanlar (yerhebun) için yol gösterme ve rahmet vardır." [1240]"Bununla Allah'ın düşmanını, sizin düşmanınızı ve onlardan başka sizin bilmediğiniz, Allah'ın bildiği (düşman) kimseleri korkutursunuz (turhibûne)." [1241]"Onları ürküttüler (isterhebûhüm) ve büyük bir büyü getirdiler.” [1242]"Ve kanadını korkudan (errehbi) kendine çek." [1243]
"Onların kalblerinde sizin korkunuz (rehbeten) Allah’ınkinden fazladır" [1244]
Sözkonusu kelimelerin lügat anlamları ise şöyledir: Rağbet: İstekle karşılama, istek, arzu. Rehbet: Korku, çekingenlik, yılgınlık.
Rağbet ve rehbet kelimelerinin yalnızca bir ayette birlikte zikredilmelerine rağmen toplam 8'er defa tekrarlanmaları ayrı ayrı surelerde olmuştur.[1245]
[1232] Enbiya: 21/90.
[1233] Kalem: 68/32.
[1234] Nisa: 4/127.
[1235] Bakara: 2/130.
[1236] Tevbe: 9/120.
[1237] İnşirah: 94/8.
[1238] Meryem: 19/46.
[1239] Nahl: 16/51.
[1240] A’raf: 7/154.
[1241] Enfal: 8/60.
[1242] A'raf: 7/116.
[1243] Kasas: 28/32.
[1244] Haşr: 59/13.
[1245] Abdurrezzak Nevfel, Kur’an’da Ölçü ve Ahenk, İnkilap Yayınları, İstanbul, 1988: 150-152.