hafiza aise
Wed 10 August 2011, 01:49 pm GMT +0200
3— Teyemmüm Konusundaki Tutumu:
Ellerini sadece bir kere toprağa vurur, onunla da hem yjizüne hem de ellerine teyemmüm ederdi. [408]Ellerini iki kere toprağa vurarak teyemmüm ettiğine dair sahih bir rivayet gelmediği gibi, dirseklere kadar da teyemmüm ettiğine dair sahih hiçbir rivayet yoktur.[409] İmam Ahmed: "Kim teyemmüm dirseklere kadardır derse, bu söz onun kendisinin ortaya attığı fazladan bir sözdür" demiştir,[410]
Yine aynı şekilde ister normal toprak, ister çorak, isterse kum olsun üzerinde namaz kıldığı (her türlü) yeryüzü parçasıyla teyemmüm ederdi. Bir sahih hadiste Hz. Peygamber'în (s.a.) şöyle dediği rivayet edilmektedir: "Ümmetimden herhangi birine namaz vakti nerede erişirse erişsin, mescidi de, temizleyicisi de yanındadır. [411] Namaz vakti kime kumlukta erişirse, kumun, onun için temizleyici olduğu hususunda bu hadis, açık bir nastır. Hz. Peygamber (s.a.) ve ashabı Tebük seferi esnasında yol almak için bu kumlukları aştılar. Yanlarında sulan oldukça azdı. Ama bununla birlikte yanlarında ne toprak taşıdıkları, ne Hz. Peygamber'in (s.a.) böyle birşeyi emrettiği, ne de ashabından birinin bunu yaptığı nakledilmektedir. Oysa kesindir ki çöllerde, toprağa oranla kum daha çoktur. Hicaz arazisi ve diğer araziler de böyledir. Bunu iyi düşünen kimse kesin olarak —Allah daha iyi bilir ya— Hz. Peygamber'in (s.a.) kum ile teyemmüm ettiği sonucuna varır. Bu da cumhurun (âlimler çoğunluğunun) görüşüdür.
Teyemmümün yapılış şekli hakkında: *'Teyemmüm yapacak kimse, sol elinin parmaklarının iç taraflarını sağ elin dış yüzü üzerine kor, sonra dirseğe kadar yürütür, sonra da avuç içini kolun iç kısmı üzerine döndürür; sol baş parmağını tıpkı müezzin gibi doğrultur, sağ baş parmağına ulaşıncaya kadar bu şekilde tutar ve onun üzerine kaplar" diye anlatılan bu şeyleri Hz. Peygamber'in (s.a.) yapmadığı, ashabından birine de öğretmediği, bu şekilde yapmayı emretmediği ve hoş da karşılamadığı kesinlikle bilinen gerçeklerdendir. Onun yapış şekli ve tarzı ortada! Münakaşayı halletmede başvurulacak makam, onnn yapış şeklidir.
Her namaz için teyemmüm yaptığına ve bunu emrettiğine dair de sahih hiçbir hadis nakledilmemektedir. Teyemmümü, abdestin yerini tutacak şekilde kısıtlamasız olarak serbest bıraktı.[412] Bu durum teyemmümün ab-dest hükmünde olmasını icab ettirir; ancak delilin aksini icabettiren hususlar varsa onlar başka. [413]
[408] Buharı, 7/5, 7/8; Müslim, 368 (112).
[409] Hanefîlere göre teyemmüm, elleri iki kere yere vuruş ve biriyle yüzü, diğeriyle elleri dirseklere kadar sıvazlamadır. Bk. Merginâni, el-Hidâye, 1/25.
[410] Geniş bilgi için bk. Nasbu'r-Râye, 1/151, 154; Telhisu'l-Habîr, 1/152, 153.
[411] Ahmed, Müsned, 5/248. İsnadı sahihtir: Metnin tamamı şöyledir: "Rabbim beni diğer peygamberlere (a.s.) —yahut ümmetlere— dört şeyle üstün kıldı: î- Bütün insanlara peygamber olarak gönderildim, 2- Bütün yeryüzü benim için bir mescid ve temizlik aracı kılındı. Ümmetimden herhangi birine namaz vakti nerede erişirse erişsin, mescidi de temizleyicisi de yanındadır, 3- Bir aylık yoldan Allah tarafından düşmanlarımın kalblerine korku salınmakla yardım gördüm, 4- Ganimetler bana helâl kılındı."
[412] Ebu Davud, 332, 333; Tirmizî, 124; Nesâî, 1/İ7İ; Ahmed, 5/146, 147, 155, 180. Allah Rasulu (s.a.): "Temiz toprak müslümantn abdest suyudur, İsterse on sene su bulamasın. Suyu Bulunca onunla cildini yıkasın. Bu şüphesiz daha hayırlıdır." İbn Hibbân (126) ve Hâkim (1/176, 177) hadisi sahih saymışlar ve Zehebî de buna katılmıştır. Bir de Bezzâr'da Ebu Hureyre'den, kuvvetli senedle bir şâhid hadis vardır.
[413] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 1/184-186.
Ellerini sadece bir kere toprağa vurur, onunla da hem yjizüne hem de ellerine teyemmüm ederdi. [408]Ellerini iki kere toprağa vurarak teyemmüm ettiğine dair sahih bir rivayet gelmediği gibi, dirseklere kadar da teyemmüm ettiğine dair sahih hiçbir rivayet yoktur.[409] İmam Ahmed: "Kim teyemmüm dirseklere kadardır derse, bu söz onun kendisinin ortaya attığı fazladan bir sözdür" demiştir,[410]
Yine aynı şekilde ister normal toprak, ister çorak, isterse kum olsun üzerinde namaz kıldığı (her türlü) yeryüzü parçasıyla teyemmüm ederdi. Bir sahih hadiste Hz. Peygamber'în (s.a.) şöyle dediği rivayet edilmektedir: "Ümmetimden herhangi birine namaz vakti nerede erişirse erişsin, mescidi de, temizleyicisi de yanındadır. [411] Namaz vakti kime kumlukta erişirse, kumun, onun için temizleyici olduğu hususunda bu hadis, açık bir nastır. Hz. Peygamber (s.a.) ve ashabı Tebük seferi esnasında yol almak için bu kumlukları aştılar. Yanlarında sulan oldukça azdı. Ama bununla birlikte yanlarında ne toprak taşıdıkları, ne Hz. Peygamber'in (s.a.) böyle birşeyi emrettiği, ne de ashabından birinin bunu yaptığı nakledilmektedir. Oysa kesindir ki çöllerde, toprağa oranla kum daha çoktur. Hicaz arazisi ve diğer araziler de böyledir. Bunu iyi düşünen kimse kesin olarak —Allah daha iyi bilir ya— Hz. Peygamber'in (s.a.) kum ile teyemmüm ettiği sonucuna varır. Bu da cumhurun (âlimler çoğunluğunun) görüşüdür.
Teyemmümün yapılış şekli hakkında: *'Teyemmüm yapacak kimse, sol elinin parmaklarının iç taraflarını sağ elin dış yüzü üzerine kor, sonra dirseğe kadar yürütür, sonra da avuç içini kolun iç kısmı üzerine döndürür; sol baş parmağını tıpkı müezzin gibi doğrultur, sağ baş parmağına ulaşıncaya kadar bu şekilde tutar ve onun üzerine kaplar" diye anlatılan bu şeyleri Hz. Peygamber'in (s.a.) yapmadığı, ashabından birine de öğretmediği, bu şekilde yapmayı emretmediği ve hoş da karşılamadığı kesinlikle bilinen gerçeklerdendir. Onun yapış şekli ve tarzı ortada! Münakaşayı halletmede başvurulacak makam, onnn yapış şeklidir.
Her namaz için teyemmüm yaptığına ve bunu emrettiğine dair de sahih hiçbir hadis nakledilmemektedir. Teyemmümü, abdestin yerini tutacak şekilde kısıtlamasız olarak serbest bıraktı.[412] Bu durum teyemmümün ab-dest hükmünde olmasını icab ettirir; ancak delilin aksini icabettiren hususlar varsa onlar başka. [413]
[408] Buharı, 7/5, 7/8; Müslim, 368 (112).
[409] Hanefîlere göre teyemmüm, elleri iki kere yere vuruş ve biriyle yüzü, diğeriyle elleri dirseklere kadar sıvazlamadır. Bk. Merginâni, el-Hidâye, 1/25.
[410] Geniş bilgi için bk. Nasbu'r-Râye, 1/151, 154; Telhisu'l-Habîr, 1/152, 153.
[411] Ahmed, Müsned, 5/248. İsnadı sahihtir: Metnin tamamı şöyledir: "Rabbim beni diğer peygamberlere (a.s.) —yahut ümmetlere— dört şeyle üstün kıldı: î- Bütün insanlara peygamber olarak gönderildim, 2- Bütün yeryüzü benim için bir mescid ve temizlik aracı kılındı. Ümmetimden herhangi birine namaz vakti nerede erişirse erişsin, mescidi de temizleyicisi de yanındadır, 3- Bir aylık yoldan Allah tarafından düşmanlarımın kalblerine korku salınmakla yardım gördüm, 4- Ganimetler bana helâl kılındı."
[412] Ebu Davud, 332, 333; Tirmizî, 124; Nesâî, 1/İ7İ; Ahmed, 5/146, 147, 155, 180. Allah Rasulu (s.a.): "Temiz toprak müslümantn abdest suyudur, İsterse on sene su bulamasın. Suyu Bulunca onunla cildini yıkasın. Bu şüphesiz daha hayırlıdır." İbn Hibbân (126) ve Hâkim (1/176, 177) hadisi sahih saymışlar ve Zehebî de buna katılmıştır. Bir de Bezzâr'da Ebu Hureyre'den, kuvvetli senedle bir şâhid hadis vardır.
[413] İbn Kayyim el-Cevziyye, Za’du’l-Mead, İklim Yayınları: 1/184-186.